του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Ένα βιβλίο της Πατρίσια Χάισμιθ αποτελεί ιδιαίτερα ελκυστικό παράγοντα για ένα μεγάλο μέρος του κοινού, αφού ταινίες όπως ο «Άγνωστος του Εξπρές» του Άλφρεντ Χίτσκοκ, το «Ένας Αμερικανός Φίλος» του Βιμ Βέντερς (τότε που οι ταινίες του βλεπόντουσαν) και ο «Ταλαντούχος Κύριος Ρίπλεϊ» του Άντονι Μινγκέλα έφεραν στην οθόνη πολύπλοκους χαρακτήρες σε καταστάσεις με μυστήριο. Στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο, ο σεναριογράφος («Drive», «Τα Φτερά της Αγάπης») Χοσέιν Αμίνι καταφέρνει να δημιουργήσει το περιβάλλον μέσα στο οποίο η Χάισμιθ τοποθετεί τους ήρωές της, όμως, η ταινία που έγραψε και σκηνοθέτησε, μάλλον δεν πρόκειται να μπει στο top των κινηματογραφικών μεταφορών της αγαπητής συγγραφέως.

Ο Τσέστερ και η Κολέτ ΜακΦάρλαντ είναι ένα πλούσιο ζευγάρι που ταξιδεύει στην Ευρώπη. Στη στάση τους στην Αθήνα προσέχουν τις επίμονες ματιές του Ραϊντέλ, ενός ξεναγού. Τους συστήνεται ως απόφοιτος του Γέιλ, αν και συμπεριφέρεται ως μικροαπατεώνας, κλέβοντας τους πελάτες του στην αλλαγή συναλλάγματος. Επίσης δεν είναι και ιδιαίτερα καλός ξεναγός, αφού μπερδεύει στην ιστορία του Αιγέα και του Θησέα, το Σούνιο με την Ακρόπολη.

Παρ’ όλα αυτά, οι ΜακΦάρλαντ τον συμπαθούν. Λίγο προτού φύγουν από την Αθήνα, όμως, τους εντοπίζει ένας ντετέκτιβ και αποκαλύπτεται ότι και ο Τσέστερ δεν είναι τόσο καθαρός. Η εικόνα τού επενδυτή είναι απλώς βιτρίνα για μια απάτη και οι μαφιόζοι πελάτες του απαιτούν πίσω τα χαμένα χρήματά τους. Η συζήτηση των δύο ανδρών θα καταλήξει σε πάλη και στον θανάσιμο τραυματισμό του ντετέκτιβ, ενώ ο Ραϊντέλ θα βρεθεί εκεί τη λάθος στιγμή και αναγκαστικά θα εμπλακεί.

Λίγο από την τυχοδιωκτική του φύση, λίγο από την εμμονή του για την Κολέτ, θα συμφωνήσει να φυγαδεύσει το ζευγάρι στην Κρήτη, μέχρι να ετοιμαστούν τα καινούργια τους πλαστά διαβατήρια, ώστε να επιστρέψουν στην Αμερική. Στην Κρήτη, όμως, η ένταση θα γίνεται όλο και μεγαλύτερη, με δραματικές συνέπειες και το φινάλε θα δοθεί στην Κωνσταντινούπολη με μια νυχτερινή καταδίωξη.

Το μεγαλύτερο προσόν τής ταινίας είναι ότι δεν προσπαθεί να παραστήσει κάτι διαφορετικό απ’ αυτό που είναι: Ένα παλαιομοδίτικο θρίλερ με καλό καστ, εξωτικές – για τους ξένους θεατές – τοποθεσίες και ιντριγκαδόρικες σχέσεις των ηρώων. Είναι το είδος ταινίας που απευθύνεται σ’ αυτό που λέμε «ώριμο» κοινό και σ’ αυτούς που λατρεύουν – και έχουν επιθυμήσει – τις μεταφορές των βιβλίων της Άγκαθα Κρίστι. Ο Αμίνι έχει κάνει πολύ σωστό ρεπεράζ και έχει χρησιμοποιήσει τις τοποθεσίες στην Αθήνα, στην Κρήτη και στην Κωνσταντινούπολη με τη ματιά τού ταξιδιώτη των 60’s, αλλά όχι σαν καρτ ποστάλ, μια ισορροπία δύσκολη, αλλά εδώ επιτυχημένη. Έχει ένα δυνατό καστ, με το Μόρτενσεν και τον Άιζαακ (που μιλάει και αρκετά ελληνικά στην ταινία) να είναι οι αντίπαλοι για την καρδιά της Ντανστ, η οποία θυμίζει τις χιτσκοκικές ξανθές, αλλά ο ρόλος της δεν είναι αρκετά ανεπτυγμένος.

Αυτό που λείπει από τα «Δύο Πρόσωπα του Ιανουαρίου» είναι η ένταση. Οι ήρωες ταλαιπωρούνται, φωνάζουν, εκδικούνται, αλλά όλα αυτά εκδηλώνονται κάπως υποτονικά. Δεν έχω διαβάσει το βιβλίο της Χάισμιθ, αλλά το γεγονός ότι δεν ανήκει στα δημοφιλέστερα έργα της ίσως εξηγείται και από την ιστορία που δεν αφήνει παράθυρο στο μυστήριο και σε άλλες αποκαλύψεις που να κρατούν το ενδιαφέρον τού αναγνώστη ή του θεατή. Τα πράγματα είναι αρκετά ξεκάθαρα από νωρίς και εκεί που εστιάζει η ιστορία είναι η σχέση μέσα στο τρίγωνο. Στο θερινό σινεμά, πάντως, όλα αυτά θα σου φανούν λιγότερο σημαντικά. Και μια τελευταία παρατήρηση: το βιβλίο δίνει μια εξήγηση για τον τίτλο, που απουσιάζει από την ταινία και τον αφήνει ξεκρέμαστο στην ερμηνεία τού απ’ το θεατή.