του Νίκου Παλάτου

Υπάρχει μια υπέρμετρη φιλοδοξία στην καινούργια ταινία του σκηνοθέτη Πίτερ Τσέλσομ σε σχέση με τη θέση της στο κινηματογραφικό στερέωμα. Ρίχνοντας, βέβαια, μια ματιά στη φιλμογραφία του («Χάνα Μοντάνα» και «Έρωτας μετ’ Εμποδίων» μεταξύ άλλων…), δεν είσαι σίγουρος από πού πηγάζει η δημιουργική του έμπνευση. Πώς αλλιώς, όμως, να εξηγήσει κανείς την προσπάθειά του να παραλληλίσει την τροχιά ενός ας πούμε «καταδικασμένου» εφηβικού ειδυλλίου, με τα αριστουργηματικά… «Φτερά του Έρωτα» (1987); Διότι, όταν χρησιμοποιεί εμβόλιμα αποσπάσματα από το ανυπέρβλητο φιλμ του Βιμ Βέντερς, βάζοντας τον ήρωά του να παρακολουθεί την εν λόγω ταινία έτσι ώστε να αντιληφθεί τι είναι έρωτας, μάλλον κάτι τέτοιο έχει στο μυαλό του. Εκτός εάν αυτό που πραγματικά σκεφτόταν είναι το αμερικάνικο remake του 1998, «Η Πόλη των Αγγέλων», οπότε δεν έχει πέσει και πολύ έξω.

Η αρχική ιδέα, πάντως, δεν είναι άσχημη. Προκειμένου να λάβει τα μέτρα του, εξαιτίας πιθανών συμπαντικών καταστροφών, ο άνθρωπος ενός πολύ κοντινού μέλλοντος (το 2018, για τόσο κοντινό μιλάμε!) έχει την τεχνολογία να στείλει ομάδα αστροναυτών στον Άρη, ώστε να ξεκινήσει η προσπάθεια εποικισμού του πλανήτη. Η αρχηγός της αποστολής, όμως, καθώς βρίσκεται καθοδόν για το μακρινό ταξίδι, ανακαλύπτει πως έχει μείνει έγκυος. Το παιδί γεννιέται, με τη μητέρα του να χάνει τη ζωή της στη γέννα. Δεκαέξι χρόνια μετά, συναντάμε τον έφηβο πια Γκάρντνερ, να έχει περάσει όλη του τη ζωή στον εκεί κοσμοναυτικό σταθμό, έχοντας αναπτύξει μεγάλη επιδεξιότητα με τα της τεχνολογίας, ενώ ταυτόχρονα μιλάει δορυφορικά μέσω Skype (με αληθινά διαστημικές ταχύτητες σύνδεσης…) με όμορφη μαθήτρια – ατίθασο πνεύμα, η οποία ζει μια μίζερη καθημερινότητα στο Κολοράντο, από ανάδοχη σε ανάδοχη οικογένεια. Χωρίς να γνωρίζει σχεδόν κανείς στον πλανήτη Γη την ύπαρξή του, ο Γκάρντνερ πείθει τον επικεφαλής του προγράμματος της NASA, ο οποίος είναι από τους μετρημένους στα δάκτυλα που ξέρουν γι’ αυτόν, να τον φέρει στην πραγματική του πατρίδα, με σκοπό να βρει τον πατέρα του. Παρά την εύθραυστη υγεία του, απόρροια της ζωής στον Άρη, καταφέρνει να πετύχει αυτό που θέλει, έχοντας όμως σαν αληθινό στόχο να μοιραστεί τη γήινη ζωή με τον μοναδικό άνθρωπο που γνωρίζει στον πλανήτη, τη νεαρή Τάλσα.

Αυτά όλα γίνονται στο πρώτο σαραντάλεπτο του φιλμ, με το όλο πράγμα να θυμίζει κάτι από τη «Διάσωση» (2015), στο εντελώς χαλαρό βέβαια και χωρίς καν προσπάθεια για κάτι που να μοιάζει με επιστημονική τεκμηρίωση (εάν ανοίξει τέτοια συζήτηση, δεν θα ξέρεις από πού ν’ αρχίσεις και πού να τελειώσεις). Άπαξ του ερχομού του Γκάρντνερ στη Γη, το φιλμ κάνει στροφή σε νεανική περιπέτεια έρωτα, καταδίωξης και ενηλικίωσης, μέσω (της αιώνιας) αναζήτησης της χαμένης εφηβικής ταυτότητας. Παίρνει μερικά δάνεια από το «Starman» (1984) και το «Ε.Τ.» (1982), βάζοντας έξυπνα έναν γήινο στη θέση του εξωγήινου να βιώνει το shock του πολιτισμού μας, χωρίς ασφαλώς να χωράνε και πολλές-πολλές περαιτέρω συγκρίσεις.

Τα πιο ενδιαφέροντα κομμάτια της ταινίας έρχονται όταν ο Γκάρντνερ προσπαθεί να προσαρμοστεί στον νέο του πλανήτη, κάνοντας ανόητες ερωτήσεις στους περαστικούς και τρομάζοντας στη θέα και μόνο ενός αλόγου. Ο Τσέλσομ, όμως, δεν επιμένει σε παρόμοιες λεπτομέρειες, καθώς θεωρεί πως το νεανικό κοινό στο οποίο – αποκλειστικά – απευθύνεται, θέλει δράση και έρωτες. Το ρομάντζο που κυριαρχεί, από ένα σημείο και μετά, είναι τουλάχιστον αφελές, μην μπορώντας σε κανέναν βαθμό να αποδώσει το παράδοξο μιας τέτοιας σχέσης, παίρνοντας ως δεδομένο καταστάσεις που κανονικά θα έχρηζαν ενδοσκόπησης ή ψυχολογικών συνεδριών μηνών για το νεαρό ζεύγος. Στην προσπάθειά του δε για δράση, ο Τσέλσομ «πετάει» άγαρμπα και αχρείαστα κυνηγητά κι εκρήξεις, καθώς ο Γκάρντνερ προσπαθεί να ξεφύγει από τους διώκτες του, οι οποίοι όμως θέλουν να τον βοηθήσουν κατά βάθος, αφού η υγεία του δε σηκώνει πολλές συγκινήσεις, γυρίζοντας μάλιστα μια σεκάνς ευθεία αναφορά στην περίφημη καταδίωξη του αεροψεκαστικού από το «Στη Σκιά των Τεσσάρων Γιγάντων» (1959)! Το φινάλε του, μοιραία, εκτοξεύεται στη στρατόσφαιρα της γραφικότητας. Τουλάχιστον, παίρνει συμπαθητικές ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές του (ειδικά από τους δύο νεαρούς), το χαώδες όμως… διάστημα, που υπάρχει ανάμεσα σε Γη και Άρη, συμπαρασύρει σχεδόν τα πάντα από όσα εξελίσσονται εδώ.