του Ηλία Φραγκούλη

Από όλους τους ψυχοπαθείς δολοφόνους στους οποίους έδωσε «σάρκα και οστά» στο σινεμά ο Άλφρεντ Χίτσκοκ, (για μένα) ο Μπρούνο Άντονι είναι ο πιο ειδεχθής. Γιατί είναι ο πιο προσιτός, ένας socializer καλοδεχούμενος από κάθε κοινωνικό group, που δεν μαρτυρά την μεθοδολογία λειτουργίας του μυαλού του, που βρίσκει τον τρόπο να εκμεταλλευτεί ένα τέλειο άλλοθι, καθώς σκαρφίζεται να λύσει τα προβλήματα της καθημερινότητάς του μ’ έναν φόνο. Τον τέλειο φόνο.

Αψηφώντας κώδικες λογοκρισίας και τη συντηρητικότητα της εποχής, ο Χίτσκοκ εξαρχής μας συστήνει τον χαρακτήρα του Μπρούνο με… σκερτσόζικες υπόνοιες που αφορούν στη σεξουαλικότητά του (το ελαφρύ ανασήκωμα του φαντεζί παπουτσιού καθώς εξέρχεται ενός ΤΑΧΙ), τοποθετώντας μέχρι και το score του Ντιμίτρι Τιόμκιν σε ίδιο μήκος κύματος «σχολιασμού», δίπλα στο πιο αποφασιστικό, αρρενωπό περπάτημα του Γκάι Χέινς, ενός αθλητικού τύπου με τον οποίο ο Μπρούνο συνταξιδεύει στο τρένο κι έχουν να μοιραστούν πολλά για τους ανθρώπους που… θα ήθελαν να ξεφορτωθούν από τη ζωή τους, ακόμη κι αν έπρεπε να καταφύγουν στο έγκλημα. Εκ προθέσεως, ξεκάθαρα!

Ο Μπρούνο είναι προφανές θύμα της πιο «πήγε στραβά»… γονικής καθοδήγησης, ένα κακομαθημένο μοναχοπαίδι, ένα «αλαφροΐσκιωτο» πλάσμα με προσκόλληση στη μητέρα του, που αντιμετωπίζει τον πατέρα του σαν έναν θανάσιμο εχθρό τον οποίο πρέπει να εξολοθρεύσει. Το κοινό της εποχής μάλλον δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία στα λεπτεπίλεπτα queer χαρακτηριστικά της σκιαγράφησης του χαρακτήρα του, κάτι που ο Χίτσκοκ σίγουρα διασκέδαζε κατά βάθος. Στον αντίποδα, ο Γκάι είναι το «alpha male», το πρότυπο του διάσημου τενίστα που κατακτά οπαδούς και καρδιές, που έχει βρει το ιδανικό ταίρι, μα σέρνει από πίσω του την «άγκυρα» ενός προηγούμενου γάμου, ενός μοιραίου λάθους που δεν τον αφήνει σε ησυχία. Το εγκληματικό σενάριο του Μπρούνο φαντάζει τόσο ύπουλα… εξυπηρετικό και για τους δύο, μα οι ηθικές αναστολές του Γκάι το ακυρώνουν. Δυστυχώς για εκείνον, δεν λογαριάζει ότι ο «συνεργός» του είναι ένας ψυχοπαθής που δύναται να εκτελέσει τον ρόλο του σχεδίου του κυριολεκτικά…

Το υπόλοιπο φιλμ αποτελεί ένα από τα πιο πετυχημένα ψυχολογικά θρίλερ του Χίτσκοκ, που σε συνδυασμό με τη βάση του βιβλίου της Πατρίσια Χάισμιθ, την πένα της σεναριακής διασκευής του Ρέιμοντ Τσάντλερ και τη μαστοριά του σασπένς του σπουδαιότερου Βρετανού (και όχι μόνο…) σκηνοθέτη όλων των εποχών, εκτινάσσει την ποιότητα του «Άγνωστου του Εξπρές» στα ύψη. Αμέτρητες οι αριστουργηματικές σεκάνς ανθολογίας, από τη συγκλονιστική εικόνα του στραγγαλισμού στο luna park, μέχρι το πλάνο του κοινού στον αγώνα tennis, για να καταλήξουμε σε μια σκηνή κορύφωσης που ακόμα δίνει μαθήματα τεχνικής και αξίζει να διδάσκεται παντοτινά. Ειλικρινά, δεν ξέρω τι σινεμά θα βλέπαμε (έως το σήμερα) αν δεν είχε υπάρξει η ιδιοφυία του Χίτσκοκ.