της Βαρβάρας Κοντονή

Δεύτερη σκηνοθετική δουλειά για τον Κέισι Άφλεκ, ο οποίος υπογράφει επίσης το σενάριο, αλλά και πρωταγωνιστεί σε τούτο το βραδυφλεγές δυστοπικό δράμα, ένα ακόμη φιλμ που συνεχίζει την παράδοση της μετα-αποκαλυπτικής πραγματικότητας χωρίς τα ζόμπι και τον αιματηρό τρόμο, ακολουθώντας τον δρόμο που χάραξαν ταινίες όπως «Ο Δρόμος» (2009) και πιο πρόσφατα το «Έρχεται τη Νύχτα» (2017), αν και όχι πάντα με τα ίδια γοητευτικά αποτελέσματα. Στην προκειμένη περίπτωση, η νέα σκηνοθετική απόπειρα του Άφλεκ δεν φέρνει κάτι καινούργιο στη μυθολογία τού εν λόγω genre – και πώς θα μπορούσε, δηλαδή, από τη στιγμή που πέρα από τη σεναριακή πρωτοτυπία που αφορά τον μονομερή αφανισμό των γυναικών (ο πυρήνας τού συγκεκριμένου σεναρίου ενδεχομένως να εντοπίζεται στην εξω-κινηματογραφική συμπεριφορά του Άφλεκ, θα επιστρέψω σε αυτό), το «Φως στο Σκοτάδι» είναι ένα φιλόδοξο και υπερβολικά μεγάλο σε διάρκεια (για το story που αφηγείται, δηλαδή) φιλμ που μοιάζει περισσότερο με… «κουλτουριάρικη» μετάλλαξη επεισοδίου του «The Walking Dead», παρά με αξιομνημόνευτο σινεμά είδους.

Ένας θανατηφόρος ιός έχει αφανίσει μυστηριωδώς, εδώ και μια δεκαετία, τον θηλυκό πληθυσμό του πλανήτη, με αποτέλεσμα η ανθρωπότητα να οδεύει σταδιακά προς το αναπόφευκτο τέλος της. Σε έναν κόσμο όπου οι προσπάθειες για την εργαστηριακή ανάπτυξη κοριτσιών (!) συνεχίζονται, ένας πατέρας (Άφλεκ) και η μικρή του κόρη, Ραγκ (Πνιόφσκι), βρίσκονται περιπλανώμενοι από δάσος σε δάσος, σε μία διαρκή αναζήτηση του επόμενου ασφαλούς σημείου για να περάσουν το βράδυ τους. Αντιλαμβανόμενος το βάρος μιας κόρης σε εποχή στην οποία οι γυναίκες έχουν εκλείψει, ο πατέρας τής Ραγκ τη συστήνει ως γιο, σε μια προσπάθεια να την κρατήσει ασφαλή από τις επικίνδυνες ορέξεις άγνωστων ανδρών. Καθώς το ταξίδι τους συνεχίζεται χωρίς κανέναν σαφή προορισμό, η σχέση πατέρα – κόρης θα δοκιμαστεί σκληρά, όπως επίσης η πίστη και η αγάπη του ενός για τον άλλον.

Το πρόβλημα με τις συγκεκριμένες ταινίες wildlife δυστοπίας είναι ότι πολλές φορές μοιάζουν να παίρνουν τον εαυτό τους υπερβολικά στα σοβαρά, επιχειρώντας να εκθέσουν και να αναλύσουν προβληματισμούς που συνήθως κάποιος προκάτοχός τους έχει ήδη διαχειριστεί, πιθανότατα πολύ καλύτερα. Εδώ ο Άφλεκ κάπου μπλέκει την ερμηνευτική του καριέρα (που τις περισσότερες φορές τον θέλει να πρωταγωνιστεί σε βραδύκαυστα δράματα περιόδου) με εκείνη του δημιουργού, αμελώντας εμφανώς τον παράγοντα του ενδοαφηγηματικού χρόνου, σε βαθμό να αναρωτιέσαι αν υπάρχει μοντέρ στην ταινία (τελικά υπήρχαν και μάλιστα… δύο!). Χαρακτηριστικό δείγμα της ράθυμης αφηγηματικής γραμμής που ακολουθείται στην ταινία, είναι η εισαγωγική σκηνή στην οποία ο πατέρας διηγείται στην κόρη του μια παραλλαγή της ιστορίας της κιβωτού του Νώε, που ούτε λίγο ούτε πολύ διαρκεί δώδεκα ολόκληρα κινηματογραφικά λεπτά! Εντάξει, δεν λέω, καλή η γνωριμία και η σύνδεση με τους χαρακτήρες, αλλά και δώδεκα λεπτά πρόζας με το «καλημέρα σας» είναι ικανά να σε φέρουν στα όριά σου πριν καλά-καλά αρχίσει το έργο (όχι ότι αλλάζουν και πολλά στη συνέχεια). Η σκηνοθετική ματιά του Άφλεκ είναι παρούσα, ευγενική και όμορφη, αλλά όχι πραγματικά ξεχωριστή, το δε σενάριό του συνεχίζει να αυτο-εγκλωβίζεται σε τεράστιας διάρκειας σεκάνς, με το φιλμ να φτάνει το δίωρο χωρίς ουσιαστικά να συμβαίνει κάτι, πέραν από ορισμένες σκηνές στιγμιαίου άγχους και σασπένς, δηλαδή. And that’s all!

Εκτός από το θέμα της αφηγηματικής μη οικονομίας, εδώ προκύπτει και ένα ζήτημα που αφορά την ίδια την παρουσία του Κέισι Άφλεκ ως ύστατου προστάτη της τελευταίας (;) γυναικείας ύπαρξης, ένα οξύμωρο concept που αντικειμενικά έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με τα όσα έχει χρεωθεί (σεξουαλική παρενόχληση) ο Αμερικανός ηθοποιός κατά καιρούς, ιδιαίτερα μάλιστα από τη στιγμή που το σενάριο είναι δικό του. Μία απόπειρα επαγγελματικής εξιλέωσης, ίσως; Πιθανόν, αλλά ακόμη κι αν οι προθέσεις πίσω από το σενάριο είναι αγνές, το «Φως στο Σκοτάδι» δεν παύει να στερείται ρυθμού και συνοχής, γεγονός που προδικάζει την εξάντλησή σου. Το μοναδικό πράγμα που κάπως ξεχωρίζει μέσα σε αυτό το κινηματογραφικό τσιτάτο (η γραφή του Άφλεκ για ποικίλα κοινωνικά θέματα παραπέμπει περισσότερο σε inspirational quotes που κάποιος τσίμπησε από το Tumblr, παρά σε ένα σενάριο ικανό να στηρίξει ταινία δύο ωρών) είναι η νεαρή Άννα Πνιόφσκι στον ρόλο της κόρης, μία ευαίσθητη και συγκινητική παρουσία που κλέβει εύκολα την παράσταση από τον μονίμως συνοφρυωμένο (δυστοπία λέμε, καλέ!) Άφλεκ.