του Νίκου Παλάτου

Η επιστήμη μίλησε με τρόπο σαφή: γαμάτε γιατί χανόμαστε! Εγώ, από την άλλη, καθώς έπεφταν οι τίτλοι τέλους, σκεφτόμουν τι θα πετύχαινε ο Γούντι Άλεν της δεκαετίας του ‘70 έχοντας στα χέρια του μία… επιστημονική ιδέα σαν κι αυτή. Διότι το δίδυμο των Γάλλων auteur του «Συνδρόμου των Πρώην Εραστών» έμεινε ανήμπορο να κατασταλάξει σ’ ένα είδος ταινίας, πελαγοδρομώντας ανάμεσα στη δήθεν πικάντικη κομεντί σεξουαλικών νευρώσεων και στη φεστιβαλική «ψαγμενιά», καταλήγοντας να παρουσιάσει κάτι που στο μεγαλύτερο μέρος του μοιάζει με art installation κατάλληλο για κάποιο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όχι όμως απαραίτητα για κινηματογραφική ψυχαγωγία.

Η βασική ιδέα έχει κάτι από τη σουρεάλ τρελά ενός Μισέλ Γκοντρί, καθώς δίχως να εγείρονται οι οποιεσδήποτε ενστάσεις από το ζεύγος των Ρεμί και Σαντρά, τα συμπεράσματα κοτζάμ Ιατρικού Συνεδρίου Γονιμοποίησης του Σιάτλ γίνονται απνευστί αποδεκτά, με αμφότερους τους… ασθενείς να πιάνουν να φτιάχνουν καταλόγους με πρώην μπας και… θεραπευτούν, αφού σύμφωνα με τον ντόκτορα το πρόβλημα τους είναι ψυχολογικό και ανάγεται στο σεξουαλικό τους παρελθόν. Ο εξορκισμός του απωθημένου, βέβαια, ενίοτε κάνει τα συναισθήματα να πληγώνονται, κάποιες αλήθειες να λέγονται μισές και τη δημιουργία οικογένειας κάποιος φορές να μη μοιάζει ως η καλύτερη δυνατή ιδέα. Χώρια που ένας εκ των δύο του ζεύγους έχει να διανύσει πολύ μεγαλύτερο δρόμο στη διαδρομή προς τη θεραπεία… από τον άλλον.

Γυρισμένο σε αυτοσχεδιαστικό πλαίσιο, με κάμερα στο χέρι και συνεχόμενα jump cut στο μοντάζ, το «Σύνδρομο» δημιουργεί τη βεβαιότητα πως δεν είχε σενάριο γραμμένο στο χαρτί από πριν, με το σκηνοθετικό ντουέτο να έχει αφήσει τους βασικούς του πρωταγωνιστές να διαμορφώσουν κατά το δοκούν τους διαλόγους τους. Αφήνοντας στην άκρη τις όποιες απορίες που προκύπτουν από την ευκολία με την οποία οι πρώην δέχονται τα ερωτικά καλέσματα των «ασθενών» (δίχως να ενσκήπτει θέμα συναίνεσης), το φιλμ προσπαθεί να πλάσει ένα αντικομφορμιστικό περιβάλλον, το οποίο ουδέποτε τολμά να πάει παραπέρα.

Το γυμνό εμφανίζεται με τρόπο αποστειρωμένο, ωσάν κάποιο ψυχρό έργο μοντέρνας Τέχνης γεμάτο αλληγορίες και συμβολισμούς (ζωόμορφες μάσκες και dance performances), την ίδια στιγμή που όποτε κάτι αληθινά πικάντικο πάει να σχηματιστεί (όπως το από λάθος τριολέ στο δωμάτιο του ξενοδοχείου), το στόρι ωσάν σαστισμένο μπροστά σε μια τέτοια προοπτική… κάνει πίσω ολοταχώς! Ο πειραματισμός εντοπίζεται σταθερά μόνο στο κινηματογραφικό στυλ και ουχί στα κρεβάτια των δύο… αρρώστων, το δε χιούμορ που από μια τέτοια «ιατρική» συνθήκη δύναται να προκύψει δεν διακρίνεται για τις… θεραπευτικές του ιδιότητες. Κάπως έτσι τα σεξουαλικά άγχη και οι ψυχολογικές διαταραχές ενός παντρεμένου ζευγαριού σατιρίζονται με τρόπο περισσότερο θεωρητικό, παρά ουσιαστικό.