του Νίκου Παλάτου

Δεν είναι διόλου παράξενο που η πρώτη γαλλική κομεντί η οποία στοιχειωδώς πληροί τις προϋποθέσεις της ψυχαγωγίας (μετά από μια ατέλειωτη αλυσίδα βασανιστικών «κωμωδιών του καλοκαιριού») δεν έχει απολύτως καμία σχέση με τα της σύγχρονης εποχής, καθώς έχουμε τονίσει πολλάκις την αδυναμία των Γάλλων σεναριογράφων να γράψουν κάτι μοντέρνο που να πετυχαίνει – απλά και μόνο – να έχει ένα έστω αστείο της προκοπής. Σοφά ποιώντας υπό αυτό το πρίσμα, ο σκηνοθέτης Λοράν Τιράρ και ο μόνιμος συνεργάτης του σεναριογράφος Γκρεγκουάρ Βινιερόν γυρίζουν πίσω αντλώντας έμπνευση τόσο από τις ξιφομαχικές περιπέτειες του Ζαν-Πολ Μπελμοντό ως μπαγαμπόντη απατεώνα ονόματι «Καρτούς» (1962), όσο και από τα μπερδέματα που προκύπτουν εξαιτίας μιας πλαστοπρόσωπης αλληλογραφίας στο εκ των πιο διάσημων θεατρικών έργων της πατρίδας τους «Σιρανό ντε Μπερζεράκ» (με την κινηματογραφική μεταφορά του 1990 από τον συμπατριώτη τους Ζαν-Πολ Ραπενό και τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ στον κεντρικό ρόλο να είναι πιθανότατα η καλύτερη από τις πολλές που έχει τύχει το συγκεκριμένο).

Ο λοχαγός Νεβίλ επιστρέφει στον τόπο του μετά από τρίχρονη περιπλάνηση που σκοπό είχε να τον γλυτώσει από τις συνέπειες της λιποταξίας του, πράξη την οποία ουδείς άλλος γνωρίζει, καθώς θεωρείται νεκρός υπέρ… Αυτοκράτορος και πατρίδος στη μακρινή Ινδία, μιας κι έτσι σκαρφίστηκε η αδελφή της παρολίγον γυναίκας του που ανέλαβε να αποδώσει υπό μορφή επιστολών τις «περιπέτειες» του. Μην έχοντας στον ήλιο μοίρα, δεν πτοείται ούτε από το γεγονός πως η κάποτε αγαπημένη του, Πολίν, είναι πλέον παντρεμένη με παιδιά, ούτε από τις εκκλήσεις της υπεύθυνης του καταλογισμού υπέρ του ενός δήθεν ηρωικού βίου και ενός τάχα δοξασμένου θανάτου Ελιζαμπέτ, που τον προτρέπει να φύγει όπως ήρθε για να μη δημιουργηθεί σκάνδαλο, το οποίο θα φέρει όλους σε δύσκολη θέση. Αποφασίζει έτσι να δρέψει τους καρπούς των «ηρωισμών» του, αφηγούμενος με γλαφυρό τρόπο τις περιπέτειές του σε μέρη εξωτικά κι ονειρεμένα, μπροστά σε ένα σαγηνευμένο ακροατήριο, το οποίο θα αποτελέσει ταυτόχρονα μιας πρώτης τάξης ευκαιρία επίλυσης… των οικονομικών του προβλημάτων. Η Ελιζαμπέτ από την άλλη, ούσα η μόνη που γνωρίζει την αλήθεια, αισθάνεται σοβαρές τύψεις γι’ αυτό που άθελά της δημιούργησε, ξεκινώντας έναν πόλεμο νεύρων που στόχο έχει να κάνει τη ζωή του εγωπαθούς και νάρκισσου λοχαγού δύσκολη, προσπαθώντας παράλληλα να ξεσκεπάσει τα ψέματά του.

Το άλυτο (όπως αποδεικνύεται) πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Λοράν Τιράρ είναι πως βασίζει ολόκληρη την ταινία του πάνω σε μια και μόνη παρεξήγηση, η οποία δημιουργεί μεν ένα δίπολο αντιπαράθεσης ανάμεσα σε Νεβίλ και Ελιζαμπέτ, πατώντας στην παράδοση του vaudeville, από τη μέση του έργου και μετά, όμως, φαίνεται πως το εύρημα εξαντλείται. Χωρίς να υπάρχει κάποια άξια λόγου υποπλοκή που θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν γαργαλιστική γαρνιτούρα στις γουστόζικες κόντρες μίσους του πρωταγωνιστικού διδύμου, η προβλέψιμη μεταστροφή χαρακτήρων και αισθημάτων ελάχιστα πείθει, καθώς έρχεται από το πουθενά, μόνο και μόνο για να βάλει τα πράγματα σε μια «όμορφη» τακτοποίηση.

Οι (δύο εκ των πιο αναγνωρίσιμων διεθνώς σύγχρονων Γάλλων ηθοποιών) Ζαν Ντιζαρντέν και Μελανί Λοράν δείχνουν πως είναι μέσα στο πνεύμα των ρόλων τους, με τον πρώτο να μοιάζει γεννημένος για παρόμοιους ήρωες, φέρνοντας ενίοτε στο μυαλό τον καιρό που έβγαζε εις πέρας πρακτορικές αποστολές παρωδίας με το κωδικό όνομα «OSS 117», πρώτα στο Κάιρο (στο φιλμ του 2006) κι έπειτα στο Ρίο (σε αυτό του 2009). Κυρίως οι δύο πρωταγωνιστές κουβαλάνε την ταινία στις πλάτες τους, ειδικά από τη στιγμή που τα λεκτικά αστεία και τα γκαγκ αρχίζουν να στερεύουν, την ίδια ώρα μάλιστα που η συνειδητοποίηση από πλευράς της άτυπης συγγραφέως Ελιζαμπέτ πως το πλάσμα που στη φαντασία του επιστολόχαρτού της έμοιαζε γοητευτικό στην πραγματικότητα είναι αντιπαθητικό σκοντάφτει σταδιακά στην υπερβολή των αντιδράσεων της οικογένειάς της (η Γαλλίδα μάνα των σχετικών κομεντί είναι μια κατηγορία από μόνη της, ανεξαρτήτως σύγχρονης ή μη εποχής…), αλλά και στη δική της αιφνίδια συγκατάβαση όταν επικαλείται τη μεγαλοψυχία της.