του Νίκου Παλάτου

«Η οικονομία του ζευγαριού», για την οποία μιλάει ο αυθεντικός γαλλικός τίτλος, έχει διπλή ανάγνωση σε τούτο το δράμα του Βέλγου σκηνοθέτη Ζοακίμ Λαφός. Από τη μία αναφέρεται στους καθαρά οικονομικούς όρους, που ενδεχομένως διέπουν τη συμβίωση ενός αντρόγυνου. Τόσα βάζω εγώ, τόσα εσύ, αυτά είναι τα δικαιώματά μου, αυτές οι υποχρεώσεις μου. Από την άλλη, με μια πιο μεταφορική έννοια, έχει να κάνει με τις γενικότερες δομές μια σχέσης, τις προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν για να κρατηθεί όρθιο το οικοδόμημα το οποίο έχει χτίσει ένα ζεύγος, παρά τα πιθανά προβλήματα που μπορούν να προκύψουν στην πορεία. Σε ό,τι έχει να κάνει με τα ψυχρά νούμερα των αριθμών και των χρηματικών συναλλαγών, μαθαίνουμε τα πάντα που αφορούν τη Μαρί και τον Μπορίς. Σε ό,τι έχει να κάνει, όμως, με τον έρωτά τους και το τέλος αυτού, ελάχιστα έχουν να μας πουν. Για δράμα χαρακτήρων και αισθημάτων, δεν το λες και ακριβώς επιτυχημένο αυτό.

Τα πάντα σχεδόν στην υπόθεση της ταινίας περιστρέφονται γύρω από το σπίτι στο οποίο κατοικεί το αντρόγυνο, μαζί με τα δίδυμα κοριτσάκια του. Η Μαρί προέρχεται από εύπορη οικογένεια, με την οικονομική στήριξη της οποίας αγοράστηκε η όμορφη οικία τους. Ο Μπορίς είναι αρχιτέκτονας που βιώνει την κρίση του επαγγέλματος, μην μπορώντας πλέον να συνδράμει στις καθημερινές οικογενειακές ανάγκες. Είχε, όμως, ανακαινίσει εκ βάθρων το διαμέρισμα, κάτι που έφερε ως αποτέλεσμα την αύξηση της αντικειμενικής του αξίας. Έχοντας, πλέον, αντιληφθεί και οι δυο τους πως το γυαλί έχει ραγίσει ανεπανόρθωτα, με την απόφαση του χωρισμού να είναι μάλλον ειλημμένη, αναγκάζονται να συγκατοικούν παρά να συμβιώνουν, μέχρι να λύσουν το άλυτο, οικονομικής φύσεως πρόβλημα που έχει προκύψει. Πόσο κάνει αυτό το σπίτι, τελικά; Πόσα χρήματα πρέπει να καρπωθεί ο ένας και πόσα ο άλλος από μια πιθανή πώλησή του; «Μπορεί εσύ να το αγόρασες, εγώ όμως δούλεψα γι’ αυτό», είναι το επαναλαμβανόμενο, κουραστικό μοτίβο του σεναρίου.

Πέραν των ανυπέρβλητων οικονομικών διαφορών του ζευγαριού, τίποτε άλλο, θαρρεί κανείς, δεν ενδιαφέρει εδώ. Οι λόγοι για τους οποίους οι δυο τους οδηγήθηκαν σε αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση, ξεπετιούνται με μια απλή παραδοχή περί τέλους του έρωτα, κατά τη διάρκεια φιλικού δείπνου (που μόνο τέτοιο δεν αποδεικνύεται). Ουδεμία προσπάθεια γίνεται από πλευράς Μαρί και Μπορίς για μια πιθανή επαναπροσέγγισή τους, παρά τις σχετικές προτροπές της μητέρας τής γυναίκας που εμφανίζεται ως «η φωνή της λογικής» (και καλά). Όταν απευθύνεται ο ένας στον άλλον, είτε βρίσκονται μπροστά στα παιδιά τους είτε όχι, μόνο αντεγκλήσεις και προσβολές ακούγονται, που με έναν μοναδικό τρόπο (ό,τι και να αφορούν αυτές) επιστρέφουν κατά κανόνα στα φλέγοντα οικονομικά ζητήματα και δη αυτά που έχουν να κάνουν… με το σπίτι. Διόλου παράξενο, υπό αυτό το πρίσμα, που η κάμερα του Λαφός δεν βγαίνει ποτέ (μιας σκηνής εξαιρουμένης) έξω από αυτό, παρά μένει σταθερά τοποθετημένη εντός του, σα να θέλει να μας κάνει να το γνωρίσουμε όσο καλύτερα γίνεται, λες και βλέπει στα μάτια τού κάθε θεατή ξεχωριστά έναν… δυνάμει αγοραστή! Το πιο πιθανό, βέβαια, είναι σε κάποια στιγμή ο καθένας από εσάς να αναφωνήσει «Πουλήστε το πια το ρημάδι, να τελειώνουμε!», παρά να αρχίσει να συμπονά το ευρισκόμενο στα μαχαίρια ζεύγος.