του Ηλία Φραγκούλη

Η πεντηκοστή ταινία του Γούντι Άλεν βασίζεται πάνω στο μοτίβο του «έγκλημα και τιμωρία», με αρκετές ανακυκλωμένες ιδέες από προηγούμενες δουλειές του. Θα διαβάσετε παντού ότι πρόκειται για ένα δραματικό (#diplhs) αναμάσημα του «Match Point» (2005), το οποίο επίσης περιείχε κάμποσα… δανεικά κι αγύριστα από τις αριστουργηματικές «Απιστίες και Αμαρτίες» (1989). Περίπου τα έχω ξαναπεί όλα αυτά στο παρελθόν, όπως (και) ο ίδιος ο Άλεν, στείρος έμπνευσης πια, μας τα έχει… ξαναπουλήσει ουκ ολίγες φορές στις τελευταίες δεκαετίες. Τα «Γυρίσματα της Τύχης», λοιπόν, είναι μία από τα ίδια, τοποθετημένα στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής δραμεντί που ξενίζει με «ιδιόρρυθμο» τρόπο, καθώς δεν θυμίζει σχεδόν σε τίποτα κάτι το ουσιαστικά δικό του! Βασική αιτία; Η γλώσσα!

Έχοντας μετατρέψει τα locations των φιλμ του (ειδικά από τα zeroes κι έπειτα) σε… ταξιδιωτικούς προορισμούς για ιδανικές διακοπές (ή «business and pleasure», αν προτιμάτε) σε ευρωπαϊκά εδάφη, ο Άλεν αποφασίζει εδώ όχι απλά να «μετακομίσει» στο Παρίσι, αλλά και να υιοθετήσει τη γαλλική γλώσσα για την πληρότητα των διαλόγων της ταινίας! Αυτή του η απόφαση εν μέρει είναι τίμια, όμως, δυσκολεύει τον θεατή να εντοπίσει τον… χαμένο στη «μετάφραση» Άλεν. Το ατυχές της επιλογής συνοδεύεται από τη συνηθισμένη αύρα του σινεμά της… «γαλλικουργιάς»: μια πλαδαρότητα σε ρυθμό και αυταρέσκεια στην υποκριτική. Στο δεύτερο, δε, δεν υπάρχει ίχνος γουντιαλενικής σκηνοθετικής γραμμής και καθοδήγησης των ηθοποιών (με μικρή εξαίρεση την πεθερά της Βαλερί Λεμερσιέ, η οποία περισσότερο δίνει την εντύπωση ότι προσπαθεί να «αντιγράψει» το σωστό ύφος μια γνήσιας δευτεραγωνίστριας του Άλεν επειδή γνωρίζει τη φιλμογραφία του ως… θεατής, παρά επειδή ακολουθεί κάποιες ανάλογες οδηγίες του δημιουργού)!

Το (τόσο προφανές σε εξέλιξη) story αφορά σε ένα αφελέστατα στημένο ερωτικό τρίγωνο, όπου ο απατημένος (και δυστυχώς ενοχλητικά ζηλότυπος) σύζυγος βάζει ιδιωτικό ντετέκτιβ για να πειστεί ότι τρώει «κέρατο» και λόγω του «παρανοϊκού» ενστίκτου του (ο Μελβίλ Πουπό έχει μία τέτοια στιγμή στη σκηνή του party γενεθλίων του, η οποία μονάχα μειδίαμα μπορεί να προκαλέσει – για τους λάθος λόγους…) αποφασίζει να στήσει ολόκληρη δολοπλοκία, έχοντας μάλιστα και προηγούμενη πείρα από «παραγγελιά» ξεφορτώματος συνεργάτη με σκοπό τον (επιπλέον) πλουτισμό.

Αν κάτι ξεχωρίζει (ελαφρά) στα «Γυρίσματα της Τύχης», είναι η δεικτική ειρωνεία απέναντι στην ελαφρότητα της τάξης των μεγαλοαστών, που δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να ταξιδεύουν ανά τον κόσμο (αυτοσαρκασμός του Άλεν;), να τρώνε, να πίνουν και να ξοδεύουν ακατάπαυστα, με «εναλλακτικά» hobbies τη γυμναστική και το κυνήγι (τρέμετε politically correct, χορτοφάγοι και vegan!). Όλα αυτά, όμως, ουχί με ένα ευφυές λεκτικό χιούμορ, αλλά με μια «στεγνή» εικονογράφηση διαπίστωσης κοινωνικού status. Θα συμπληρώσω και την παρουσία της μητέρας της μοιχαλίδας, που λες και είναι «σκαστή» από το «Μυστηριώδεις Φόνοι στο Μανχάταν» (1993), ακόμη μία περίπτωση έντονου σημείου αναφοράς σε παρελθούσες ταινίες του Άλεν, που είχε τα φόντα να μετατραπεί σε αληθινό comic relief εδώ, αλλά… κάποιος βαρέθηκε να γράψει τον ρόλο της με πιο σκαμπρόζικο τρόπο.

Το φινάλε είναι εντελώς ανεκδοτολογικό, σαν «κλείσιμο ματιού» στον τίτλο της ταινίας, και σε αφήνει πραγματικά διχασμένο: ήταν αυτό που επεδίωκες να δεις για να «σκάσει το χειλάκι» σου ή είναι το κατάλληλο… φιάσκο «λύτρωσης» που μειώνει ακόμη περισσότερο τη σημασία ύπαρξης τούτου του έργου; Η ειλικρινής απάντηση βρίσκεται σε ένα μέγα #spoiler… σινεφιλίας!