FreeCinema

Follow us

10Η ΜΕΡΑ (2012)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Βασίλης Μαζωμένος
  • ΚΑΣΤ: Αλί Χαϊντάρι, Μαχντί Γκορμπάνι, Χοσεΐν Αχμάντι, Βασίλης Κουκαλάνι
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 83'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ

Μια μέρα ενός Αφγανού νεαρού, ρακοσυλλέκτη σιδερικών της Αθήνας – και τα βιώματά του, στην πατρίδα και στο «λαθρομεταναστευτικό» ταξίδι του, τα οποία αφηγείται ξανά το μυαλό του, μαζί με τους φόβους του.

Δεκάδες ξεγυμνωμένοι από τη μέση και πάνω μελαψοί εν μέση οδώ, υπό τα όμματα πομπής αρσενικού πλήθους και των «εικονισμάτων» ενός άνδρα αυτομαστιγώνονται στην πλάτη με αρμαθιές από λεπίδες σε σημείο ακατάσχετης αιμορραγίας. Είναι η 10η Μέρα τής τελετουργίας τής Ασούρα (Ανάμνηση), του ετήσιου μνημοσύνου τής σφαγής στη μάχη τού εγγονού του Μωάμεθ και γιου τού πρώτου Σιίτη ιμάμη, τού Αλί (κρατήστε το όνομα), που κυριολεκτικά σημαδεύει τους πιστούς με τη θύμηση του τέλους τού «αποστόλου» τους και την υπόσχεση εκ μέρους τους της προσδοκίας τής δικής τους Δευτέρας Παρουσίας: του ερχομού τού 12ου Ιμάμη και λυτρωτή τους, του Μαχντί (κρατήστε κι αυτό το όνομα). Συλλαμβάνοντας, και μάλιστα στον Πειραιά, ένα όντως ακουμπητικό ντοκουμέντο και βρίσκοντας, αν και κατά μία δεκαετία ετεροχρονισμένα, μια θέση πλάι σε δύο εμβληματικά πια πειραματικά videos τεκμηρίωσης, τα λιβανέζικα «Ashura: This Blood Spilled in my Veins» του Τζαλάλ Τουφίκ και «Noble Sacrifice» του Βατσέ Μπουλγκορτζιάν (που άγγιζαν τη θεωρητική και πολιτική ρανίδα τού θρησκευτικού εθίμου), ο πιονιέρος τού ντόπιου ψηφιακού σινεμά Βασίλης Μαζωμένος, που 99% έχει δει τα προαναφερθέντα, σηκώνεται έτσι λίγο παραπάνω από το κυπριακό… χώμα που έτρωγε η αποτυχημένη προηγούμενη ταινία του, «Guilt».

Αυτό που του κοστίζει το… άσυλο είναι το ότι στην πορεία μαζεύει οιονεί arte povera scrap από το «Ο Δρόμος για το Γκουαντάναμο» του Γουιντερμπότομ, το «Άνθρωπος Σπρώχνει Καρότσι» του Μπαχρανί και το… «Fight Club» του Φίντσερ (!), για να φιλοτεχνήσει άλλοτε στυλιζαρισμένα (κάποτε σκηνογραφικά, συνήθως στο post) άλλοτε ψευδοντοκιμαντερίστικα την οδυσσειακή, πραγματική και στη φαντασία του, βάσανο ενός τριτοκοσμικού αλλά αξιοπρεπούς εμιγκρέ με το στανιό, του Αλί (ανεβάστε το κρατούμενο και το συμβολισμό του). Κυνηγημένου από τους Ταλιμπάν, αποχωρισμένου την οικογένειά του και την κοπέλα που αγάπησε, ταλανισμένου από τους δουλεμπορικούς διακινητές / τη Φύση / τις Αρχές με συνοδοιπόρο το Μαχντί (ανεβάστε και το δεύτερο κρατούμενο) σε Ιράν και Τουρκία, θύματος κάθε λογής εχθρών και με το όνειρό του στο – «ο θάνατός σου, η ζωή μου» – περίμενε στη σημερινή Ελλάδα. Σ’ αυτό το τερέν είναι που η ταινία «κλωτσάει», στις χειρότερες στιγμές της προσωποποιώντας γραφικά (διαβάστε το διπλά) σε διαλόγους και κομπαρσιλίκι την εκμετάλλευση του παρία ξένου με τα in your face σκε(ρ)τσάκια μοντάζ «εφιαλτών», ρεαλιστικών ή μη (λεκτικός εκφοβισμός, ρατσιστική βία, εκμετάλλευση από τον υπόκοσμο, πορνεία).

Λιγότερο, αλλά καθοριστικά αρνητικά για τη μυθοπλαστική πολιτογράφηση του φιλμ, βαραίνουν η επανερχόμενη πρώτη ύλη τής τρόικας σκηνών «βασανιστήριο (ο Αλί και ο Μαχντί γδυτοί βαρυγκομούν κρεμασμένοι από τα χέρια σε υπόγα) – kickboxing (ο Αλί «δέρνει» σάκο και το… σκέφτεται φορώντας πυγμαχική ρόμπα με κουκούλα) – βιοπάλη (ο Αλί πάει δώθε-κείθε για ανακύκλωση στον Κεραμεικό)». Δίκην σημείων αναφοράς προδίδουν ένδεια γυρισμάτων, κουράζουν υφολογικά, παρέχουν αναποφάσιστα (experimental; fiction; vérité;) υπηκοότητα στο σύνολο και περιφέρουν αίολα τις ψυχαναλυτικές «θεατή, κάνε τις συνδέσεις» φιλοδοξίες τού auteur: ο πρόσφυγας μαθαίνει τις μάπες, κρατούμενος φασίστα (ή) μπάτσου που τον βάζει να αλληλοχαστουκίζεται με το Μαχντί, μπαίνει στο κύκλωμα streetfighting, προπονείται για να δείρει κάποτε ίσως όποιον γουστάρει, κάπως;

Κατά τα λοιπά, ο συνεχής εσωτερικός μονόλογος στα αγγλικά (σε άλλες εποχές η ταινία δε θα έπαιρνε ρωμέικη ιθαγένεια απ’ τη Διεύθυνση Κινηματογραφίας) θα ψιλοδοκίμαζε τις αντοχές ακόμη και της Ύπατης Αρμοστείας, ενώ μοντάζ παραλληλισμοί αφηγήσεων, όπως της γύρας στην Πειραιώς με το φευγιό για την Περσία, σπάνε ανώφελα τη σωματική ακεραιότητα και τον αντίκτυπο της – πολλαπλώς αυτοβιογραφικής – ιστορίας. Σεβαστή η απόπειρα του Μαζωμένου (ανέκαθεν δέσμιου της προβληματικής τής μνήμης ως δοκιμασίας) να περάσει τα εγχώρια σύνορα ο φονταμενταλισμός ως Ιανός (καθαρτική ελπίδα / τρόμος) μιας νέας ζωής, και ταυτόχρονα το ανάστημα τού Άλλου αντιμέτωπο με την καταρράκωση. Του ηθικού του και εκείνου (ή των ηθών;) της μοντέρνας Ψωροκώσταινας. Απλώς, η «10η Μέρα» έτσι δε λέει να ξημερώσει. Αλί και τρισαλί…

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Είσαι στο πλάι των αλλοδαπών με κάθε τρόπο, πας και το oeuvre του δημιουργού; Του δίνεις στέγη. Μη μισαλλόδοξος αλλά κυνηγός τού ειδολογικά καθαρού και ποιοτικά ανώτερου σελιλοζικού γένους; Βάψ’ τα μαύρα. Εθνικιστή, με αποστροφή στους Μουσουλμάνους τηλεορασάκια και θαμώνα των multiplex, πήδηξες την κριτική, ε;


MORE REVIEWS

ΕΔΩ

Η ιστορία ενός… κομματιού γης, του οικοδομήματος που χτίστηκε επάνω της και των ανθρώπων που έζησαν κι «έφυγαν» από εκεί ανά τους αιώνες.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ: DIRTY ANGELS

Θηλυκή ομάδα μισθοφόρων παριστάνει τα μέλη ανθρωπιστικής οργάνωσης που μεταφέρει φάρμακα στο Αφγανιστάν, με πραγματικό σκοπό την απελευθέρωση μαθητριών - θυμάτων απαγωγής, αλλά μπλέκει ανάμεσα στις διαμάχες των Ταλιμπάν με τις δυνάμεις του ISIS.

SUPERSANTA

Τέσσερις μέρες πριν από τα Χριστούγεννα ο Άγιος Βασίλης χτυπάει το κεφάλι του, με αποτέλεσμα να νομίζει πως είναι ο κινηματογραφικός υπερήρωας SuperSanta! Μοχθηρός κατασκευαστής παιχνιδιών διαβλέπει χρυσή ευκαιρία ώστε να κατακλύσει την αγορά με το δεύτερης διαλογής εμπόρευμά του. Πιτσιρίκα άσσος των υπολογιστών, παρέα με αγχωμένο ξωτικό, μπορούν να σώσουν την κατάσταση;

THE END

Δεκαετίες μετά από μία περιβαλλοντική καταστροφή, τα μέλη μιας εύπορης οικογένειας που επιβιώνουν μοναχικά εντός καταφυγίου κρυμμένου σ’ ένα αλατωρυχείο έρχονται άξαφνα αντιμέτωποι με μία «εισβολέα» από τον έξω κόσμο.

Η ΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ

Ο Δαλάι Λάμα μοιράζεται τη φιλοσοφία του, διηγούμενος μέρος της ζωής του.