του Ηλία Φραγκούλη

Έχουν περάσει πολλά χρόνια από το υποδειγματικό neo-noir της «Mona Lisa» του (1986), αλλά κι ακόμη περισσότερα από την (ανανεωτική) κορωνίδα του genre, το «Chinatown» (1974) του Ρομάν Πολάνσκι. Δύσκολο, λοιπόν, ν’ αναμετρηθείς και με το λαμπρό παρελθόν σου, όσο και με ένα απλησίαστο αριστούργημα που ακόμα μνημονεύεται από κριτικούς και κοινό. Και τον βρήκε κι άλλη μια «τρικλοποδιά» τον Νιλ Τζόρνταν, αναλαμβάνοντας να σκηνοθετήσει το «Ντετέκτιβ Μάρλοου»: το σενάριο του φιλμ δεν βασίστηκε σε μία ιστορία του Ρέιμοντ Τσάντλερ, θρυλικού δημιουργού του ομώνυμου ήρωα, αλλά σε ένα πιο σύγχρονο βιβλίο του Τζον Μπάνβιλ, το «The Black-Eyed Blonde» από το 2014. Παρά τις τόσες… αντιξοότητες, η ταινία του Τζόρνταν δεν καταλήγει να… εγκληματεί πάνω από το «φάντασμα» του είδους που υπηρετεί (και διαχειρίζεται αρκούντως νοσταλγικά), ρίχνοντας… στάχτη στα μάτια με τις λεπτομέρειες της δουλειάς στους τομείς σκηνικών και κοστουμιών, και κερδίζοντας επιπλέον πόντους χάρη στο casting.

Το αρχικό μοτίβο «φωνάζει» κι αυτό… «Chinatown»: «μοιραία» γυναίκα επισκέπτεται ιδιωτικό ντετέκτιβ για να βρει ουχί την ερωμένη του συζύγου της (plot twist!), μα τον εραστή της ίδιας, ο οποίος «την έχει κάνει» μυστηριωδώς, αφήνοντας πίσω από την υπόθεση μια σαφή υποψία «χρωστούμενων». Κοινώς, μια ωραιότατη δουλειά για τον στα κάτω του Μάρλοου, ο οποίος θα εντοπίσει τον εξαφανισμένο γόη… σε κοιμητήριο, υποχρεώνοντας σταδιακά την πελάτισσά του να του εκμυστηρευτεί πως είχε υπάρξει και μεταγενέστερη, τυχαία συνάντησή τους (εν αγνοία του) κατόπιν της ημερομηνίας του «θανάτου» του. Με μία πληθώρα από πρόσωπα να προστίθενται στην υπόθεση, από την παλιά star του σινεμά – μητέρα της πελάτισσάς του, μέχρι την αδελφή του εξαφανισμένου, εμπόρους ναρκωτικών και τον μελλοντικό Πρέσβη της Αγγλίας, η συγκάλυψη φαντάζει προφανής, όμως, το κίνητρο και το «έπαθλο» πίσω από όλα αυτά παραμένει ασαφές.

Η αλήθεια είναι πως το σενάριο των Γουίλιαμ Μόναχαν και Τζόρνταν είναι το λιγότερο πειστικό στοιχείο τούτης της απόπειρας για ακόμη ένα update στο φιλμ νουάρ, με την ίντριγκα της ιστορίας να μοχθεί για ν’ αποδείξει ότι κρύβει κάτι το ενδιαφέρον, βαδίζοντας σε στερεότυπα που λες κι έχουν βγει από τη ναφθαλίνη και τους παίρνει κάμποσο χρόνο παραπάνω για να προκύψουν λειτουργικά. Το «λαβυρινθώδες» της πλοκής δεν είναι και τόσο εμπνευσμένο κι επειδή ακόμη και το ίδιο το genre υποχρεώνει σε αφηγηματικό «ξεχείλωμα» του μυστηρίου, ο Τζόρνταν μαρτυρά την αμηχανία του ως προς τις μεθόδους ανάπτυξης του στόρι. Ευτυχώς, κάποια στιγμή (ίσως λίγο αργά) το «puzzle» φανερώνει τα πιο «ζουμερά» κομμάτια του, επιτρέποντας στον θεατή ν’ αναπτερώσει το ηθικό του και ν’ αρχίσει να καταλαβαίνει τι παρακολουθεί και που να εστιάσει, όντας και υποψιασμένος για τον «διπλό» ρόλο τον οποίο κρατούν (παραδοσιακά) αρκετοί από τους χαρακτήρες του έργου.

Το δεύτερο μισό του «Ντετέκτιβ Μάρλοου» γίνεται πιο παιχνιδιάρικο, πιο δολοπλόκο και πιο σαδιστικό, ενώ τα παρασκήνια του Χόλιγουντ εθίζουν σταδιακά το φόντο της δράσης στο ψέμα και τις πλαστές εντυπώσεις, φανερώνοντας με ειρωνεία τους (πάλαι ποτέ και ακόμη χειρότερους στο παρελθόν) δεσμούς του με το οργανωμένο έγκλημα. Εστιάζοντας ή και καταλήγοντας σε μια αποθήκη με props! Εκεί, πια, μειδιάς.