του Νίκου Παλάτου

Η Μάρα είναι νοσοκόμα και ανύπαντρη μητέρα από τη Ρουμανία, που έχει έρθει χωρίς το παιδί της με προσωρινή visa εργασίας στις ΗΠΑ. Λίγες εβδομάδες πριν λήξει η άδεια παραμονής της παντρεύεται τον Ντάνιελ, έναν από τους ασθενείς της με τον οποίο δηλώνει ερωτευμένη, ενώ σύντομα έχει τη χαρά να υποδεχτεί εκεί τον γιο της, μιας και η σχολική χρονιά ετοιμάζεται να ξεκινήσει. Η μοναδική εκκρεμότητα (σε μια ζωή που δείχνει να έχει μπει σε γενικές γραμμές στις ράγες) είναι η πολυπόθητη πράσινη κάρτα. Η απόκτησή της, όμως, δεν θα είναι καθόλου απλή υπόθεση, καθώς ο αξιωματικός που έχει αναλάβει την υπόθεσή της φαίνεται πως έχει μια δική του θεώρηση των πραγμάτων, αντιμετωπίζοντας τους φτωχούς μετανάστες περίπου σαν αντικείμενα.

Είναι αρκετά χρόνια τώρα που ο σύγχρονος ρουμάνικος κινηματογράφος καταπιάνεται με τη διαχρονικά επικρατούσα εντός των συνόρων της χώρας διαφθορά, τόσο κατά την κομμουνιστική περίοδο (ο Χρυσός Φοίνικας του 2007, «4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Μέρες»), όσο και κατόπιν της πτώσης του Τείχους (η Χρυσή Αρκούδα του 2013, «Οικογενειακή Υπόθεση»). Στο solo ντεμπούτο της σε μεγάλου μήκους, η Ρουμάνα Ιοάνα Ουρικάρου το παίρνει κάπως αλλιώς, προτάσσοντας πως δεν χρειάζεται κάποιος να μένει στο Βουκουρέστι για να νιώσει τι σημαίνει εξαθλίωση και εκμετάλλευση εάν έχει βρεθεί στην ανάγκη. Μια χαρά θα πάθει τα ίδια και στο Αμέρικα, αφού η σκατοψυχία προφανώς και δεν είναι βαλκανικό προνόμιο. Η σημαντική διαφορά της ταινίας της σε σχέση με τα πιο διάσημα και πολυβραβευμένα προαναφερθέντα «ξαδελφάκια» της, όμως, είναι πως ενώ εκείνα πατούσαν πάνω σε στέρεους χαρακτήρες και σε σενάρια κοινωνικού ρεαλισμού που είχαν να πουν κάτι στον θεατή για τις δομές μιας ολόκληρης χώρας, τούτη εδώ εξετάζει όσο πιο σχηματικά γίνεται το σύγχρονο δράμα της μετανάστευσης, ποντάροντας μονάχα στην πειστική ερμηνεία της πρωταγωνίστριας, Μαλίνα Μανοβίτσι.

Ο συγκαταβατικός γάμος της Μάρα με τον Ντάνιελ (εκείνη θέλει την πράσινη κάρτα, εκείνος κάποια να τον φροντίζει) φωνάζει από μίλια μακριά, κάτι που ο έμπειρος αξιωματικός του γραφείου μετανάστευσης δεν θα δυσκολευτεί να διακρίνει. Το πώς θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την όλη κατάσταση για να ικανοποιήσει τις ορέξεις του δεν είναι και το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο που μπορεί να φανταστεί κάποιος (ειδικά από τη στιγμή που προσκαλεί τη Μάρα να μιλήσουν ιδιαιτέρως «δια υπόθεσίν της»), οδηγώντας έτσι το φιλμ σε κάτι που απέχει παρασάγγας από την ευχάριστη κομεντί μιας «Πράσινης Κάρτας» (1990), αφού το ανθρώπινο δράμα είναι αυτό που ενδιαφέρει στην προκειμένη, σε μία α λα Κεν Λόουτς (déformé) έκφρασή του.

Η αφέλεια (και η παροιμιώδης ατυχία) της Μάρα ώρες-ώρες τσακίζει κόκκαλα, καθώς πέραν της απελπισίας εκ της οποίας οι αποφάσεις της εκπορεύονται, ουδέν άλλο χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς της διακρίνεται. Το επεισόδιο με την «εγκατάλειψη» του γιου της και την αστυνομία είναι άτσαλα πεταμένο στο φιλμ, μόνο και μόνο για να τονιστεί περισσότερο το δράμα της ηρωίδας, αδιαφορώντας για την όποια αληθοφάνεια, κάτι σίγουρα περίεργο για ταινία κοινωνικού ρεαλισμού (μα, amber alert για περίπτωση σαν και τούτη;). Τα χρήματα που υπολόγιζε πως ο άντρας της θα εισπράξει από την ασφάλειά του (εξαιτίας του ατυχήματός του) τίθενται εν αμφιβόλω, η δε πώληση του σπιτιού της πίσω στην πατρίδα σκαλώνει. Τουλάχιστον ο μπαγαμπόντης Σέρβος δικηγόρος που αναλαμβάνει να βοηθήσει είναι για καλή της τύχη… gay, ώστε να μην υπάρχει περίπτωση για τη φτωχή μάνα να ξαναπεράσει τα ίδια, πλην όμως η άβολη υποψία για τον παρελθόν του συζύγου της που αναφέρεται στο ξεκίνημα, ξεχνιέται στην πορεία, για να επανέλθει στο φινάλε και να δώσει μία λύση από το πουθενά, σε κάτι που μοιάζει με σεναριακό twist. «Νόμιζα πως η Αμερική είναι διαφορετική», αναφέρει σε κάποια στιγμή η καλόκαρδη Μάρα. Μπορεί και να είναι, το βέβαιον όμως είναι πως η ιστορία της είναι εντελώς κοινότοπη και σε κάποιες παραμέτρους της καθόλου πειστική.