της Ιωάννας Παπαγεωργίου

Θα ξεκινήσω με ένα κλισέ. Και τα γνωστά… Αν αγαπάς την τηλεόραση μυθοπλασίας και δεν γεννήθηκες χθες, ή δεν ήσουν κλεισμένος κάπου, για κάποιον λόγο, αποκομμένος από τα εγκόσμια την τελευταία 20ετία, αποκλείεται να μην ξέρεις έστω τα βασικά για τα «X-Files». Έχεις δεν έχεις δει έστω ένα επεισόδιο. Σου αρέσουν-δεν σου αρέσουν. Έγινες ή δεν έγινες μύστης τους.

Σειρά τού φανταστικού δια χειρός του νεόκοπου Κρις Κάρτερ, με σχετικά (ο Ντέιβιντ Ντουκόβνι) ή εντελώς (η Τζίλιαν Άντερσον) επίσης νεόκοπους πρωταγωνιστές, γοητευτική, περίπλοκα ευφάνταστη, αν και τελικά (αν θέλουμε να είμαστε οδυνηρά ειλικρινείς) λίγο πολύ αδιέξοδη μυθολογία περί βραδυφλεγούς εξωγήινης εισβολής, συνταιριασμένη με επεισόδια αυτοτελών ιστοριών για όσα τέρατα, παράξενα όντα ή παράδοξα φαινόμενα καιροφυλακτούν, αληθινά, εκεί έξω, τα «X-Files»… δεν τα περίμενε κανείς! Έπιασαν το σύμπαν εξαπίνης.

Nerdy σειρά από ένα μετριοπαθές (καλλιτεχνικά και εμπορικά) κανάλι της ελεύθερης τηλεόρασης των ΗΠΑ, που πάσχιζε να αποστασιοποιηθεί από τις συντηρητικές καταβολές του και την κωμικοτραγική (με τη χειρότερη δυνατή έννοια) φήμη του περιβόητου, συγγενικού του FOX News, έβγαζε ευθαρσώς γλώσσα στο κατεστημένο κάθε είδους εξουσίας και έμοιαζε ικανή μόνο για μια απλά αξιοπρεπή εμπορική πορεία, με σύντομη ημερομηνία λήξης και, άντε, μια θέση στις cult παρυφές του τηλεοπτικού χάρτη.

Αντίθετα, όμως, εντελώς αναπάντεχα, εξελίχθηκε σε ένα πρωτοφανές φαινόμενο της pop κουλτούρας που άλλαξε τα δεδομένα και πήγε την τηλεόραση μπροστά. Ξεπερνώντας δημιουργικά τους κώδικες του φανταστικού φλέρταρε γόνιμα και ατρόμητα με τον καθαρόαιμο τρόμο, την κωμωδία, το δράμα, την αιχμηρή κοινωνικοπολιτική σάτιρα, τη ρομαντική κομεντί και ό,τι άλλο υβριδικό και μη είδος μυθοπλασίας μπορείς να φανταστείς! Κέρδισε αμέτρητα βραβεία και σε έναν δίκαιο κόσμο θα είχε κερδίσει ακόμη περισσότερα. Γέννησε δύο κινηματογραφικά (μια καλή, αγαπημένη από τους fan ταινία το 1998, και άλλη μία 10 χρόνια αργότερα, που ουδείς θέλει να θυμάται), και δύο τηλεοπτικά (τα εξαιρετικά αλλά βραχύβια «Millennium» και «The Lone Gunmen») «sequels», συν ένα video game.

Ανέβασε στην στρατόσφαιρα του star system τους πρωταγωνιστές του και ανέδειξε σε εμβληματικές φιγούρες – σήματα κατατεθέντα των 90’s τους χαρακτήρες των Φοξ Μόλντερ και Ντέινα Σκάλι. Έγινε η πρώτη σειρά που δημιούργησε τεράστιο, διαδραστικό διαδικτυακό fandom, πολύ πριν τα social media, το trending και το binging. Σύστησε και άφησε κληρονομιά εκεί έξω, στον πλανήτη των εικόνων, μερικά από τα πιο φωτισμένα δημιουργικά μυαλά, που πρωτοστάτησαν στη νέα γενναία εποχή της τηλεόρασης (πάρε βαθιά ανάσα): Βινς Γκίλιγκαν («Breaking Bad»), Φρανκ Σπότνιτς («The Man in the High Castle»), Τζον Σίμπαν («Supernatural», «Hell on Wheels», «Breaking Bad»), Χάουαρντ Γκόρντον («24», «Homeland»), Τζέιμς Γουόνγκ («American Horror Story», «Scream Queens»), Ντέιβιντ Αμάν («Castle»), Άλεξ Γκάνσα («24», «Homeland»), Ντάριν Μόργκαν («Fringe»), Τιμ Μίνεαρ («Angel», «Firefly», «American Horror Story»), Ρομπ Μπόουμαν («Castle») και Ντέιβιντ Νάτερ («Game of Thrones», «The Flash»).

Μα πάνω απ’ όλα άφησε ανεξίτηλα σημάδια στο συλλογικό θυμικό. Με γενναία, κλασικά πλέον επεισόδια μυθολογίας («Duane Barry» και «Ascension», «Piper Maru» και «Apocrypha», «Tunguska» και «Terma», «Memento Mori», «Redux» και «Redux II», από τα πιο αγαπημένα), αλλά κυρίως αυτοτελή που προέκυψαν από διεγερτικά ενδιαφέροντα («Darkness Falls») έως να-σου-πέφτει-το-σαγόνι… ανατριχιαστικά («Tooms»), τρομαχτικά («Home»), αστεία («Jose Chung’s ‘From Outer Space’»), τολμηρά («Musings of a Cigarette Smoking Man»), υποβλητικά, επιβλητικά, ανορθόδοξα συγκινητικά, απλά… wow («Ice», «Humbug», «Clyde Bruckman’s Final Repose», «Kill Switch», «Triangle») 45λεπτα.

Θα συνεχίσω άνευ κλισέ. Με τα λιγότερο γνωστά. Πιο ιδιότροπα. Τα 9 (όσοι οι κύκλοι της πρωτότυπης σειράς) + 1 πράγματα που αγαπάω από τα «X-Files». Που ρίχνουν φως στην πιο κρυφή, καθαρή αλήθεια τους, και – πριν την επιστροφή τους στο μέλλον – αξίζει να ανακαλύψεις κι εσύ.

#1. «Milagro». S06/E18. Το πιο αγαπημένο μου επεισόδιο από όλη τη σειρά δύσκολα θα το βρεις στις απανταχού λίστες με τα καλύτερά της. Από τα πιο ιδιόρρυθμα και ξεχωριστά, είναι και ανορθόδοξα, σπαρακτικά ρομαντικό. Εσωστρεφές, ήσυχο και ουσιαστικά βουβό, αφού όσα λίγα εκφράζονται με λόγια ελάχιστη σημασία έχουν σε σύγκριση με όσα μένουν εκκωφαντικά ανείπωτα. Γυρισμένο από υπαινικτικές, δραματικές γωνίες λήψης, διαδραματίζεται βασικά σε δύο υποφωτισμένα δωμάτια, σε μεθυστικά νωχελικό tempo, και αποτελεί μια – από όλους, μπροστά και πίσω από την κάμερα – εξομολόγηση αγάπης στη Ντέινα της Άντερσον, η οποία καταθέτει εδώ ένα συνταρακτικό close-up συνειδητοποίησης. Στην εκκλησία. Απέναντι στον συγγραφέα Φίλιπ Πάτζετ του εξαιρετικού (υποψήφιου για Όσκαρ δεύτερου ρόλου για το «Στην Καρδιά του Χειμώνα») Τζον Χοκς, που αποκτά εμμονή μαζί της και γίνεται ικανός να της χαρίσει την καρδιά του. Κυριολεκτικά.

#2. Διάλογος. «The X-Files Movie» (1998).
Mulder: I need you on this, Scully.
Scully: You don’t need me, Mulder. You never have. I’ve just held you back. I gotta go.
Mulder: You wanna tell yourself that so you can quit with a clear conscience, you can, but you’re wrong!
Scully: Why did they assign me to you in the first place, Mulder? To debunk your work, to rein you in, to shut you down…
Mulder: But you saved me! As difficult and as frustrating as it’s been sometimes, your goddamned strict rationalism and science have saved me a thousand times over! You’ve kept me honest… you’ve made me a whole person. I owe you everything, Scully, and you owe me nothing. I don’t know if I wanna do this alone… I don’t even know if I can…

#3. Κιμ Μάνερς. 52 Επεισόδια. Ο πιο παραγωγικός σκηνοθέτης της σειράς. Υπεύθυνος για το ¼ όλων των επεισοδίων της (ενώ ο Μπόουμαν υπέγραψε 33, ο Νάτερ 15 και ο Κάρτερ μόλις 10), συμπεριλαμβανομένων των περίφημων ή περιβόητων «Humbug» και «Home», του παραπάνω «Milagro» και του παρακάτω «Monday», καθώς και του ατελούς, αλλά παρεξηγημένου φινάλε της σειράς, «The Truth», από το οποίο σαφώς και δεν λείπουν οι σκηνές ανθολογίας: από το πρώτο και τελευταίο παθιασμένο φιλί μεταξύ του Μόλντερ και της Σκάλι στο οποίο γίναμε μάρτυρες, το μεταδοτικό ξέσπασμα της πράκτορα Μόνικα Ρέγες / Άναμπεθ Γκις («What is the point of all of this? To destroy a man who seeks the truth, or to destroy the truth so no man can seek it? Either way, you lose.») μέχρι τη νοσταλγική, αβίαστα συγκινητική αγκαλιά του φινάλε. Γνωστός για την τελειομανία του, τα αποκαλυπτικά close-up του, ακόμα και εν μέσω απαιτητικών σκηνών δράσης, και την αθυροστομία του όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν όπως τα ήθελε (ο βρωμόστομος ντετέκτιβ Μάνερς του «From Jose Chung’s ‘From Outer Space’» ήταν βασισμένος σε αυτόν). Δεν πρόλαβε να προσφέρει περισσότερα. Πέθανε χτυπημένος από τον καρκίνο, τον Γενάρη του 2009, σε ηλικία 58 χρονών, προκαλώντας πρωτοφανή οργή των fans του στο διαδίκτυο, όταν το όνομα του δεν συμπεριλήφθηκε στο In Memoriam των βραβείων ΕΜΜΥ εκείνης της χρονιάς. Ωστόσο, το επεισόδιο «Death Takes A Holiday» του «Supernatural», στο οποίο διετέλεσε παραγωγός και σκηνοθέτης, καθώς και το «Breakage», του δια χειρός του φίλου και συνεργάτη του Βινς Γκίλιγκαν, «Breaking Bad», είναι αφιερωμένα σε αυτόν.

#4. «Gender Bender». S01/E14. Από τα πιο παραγνωρισμένα επεισόδια του 1ου κύκλου (και όχι μόνο) ανέδειξε αφενός τη μεγάλων διαστάσεων σκηνοθετική δεινότητα, και στα μικρά, καθημερινά, και στα μεγάλα, επικά, του Μπόουμαν (που όμως χρειαζόταν οπωσδήποτε καλό σενάριο για να λειτουργήσει, όπως απέδειξε το «Elektra», το οποίο δολοφόνησε την κινηματογραφική του καριέρα πριν καλά-καλά ξεκινήσει). Και αφετέρου την αμέριστη ανθρωπιά και ακλόνητη πίστη της σειράς στο διαφορετικό, την ικανότητά της να ερμηνεύει ευφάνταστα την πραγματικότητα (σαν τους γιγάντιους κύκλους στα χωράφια) και τις κινηματογραφικές καταβολές της (το «Μάρτυρας Εγκλήματος» του Πίτερ Γουίαρ εδώ). Όλα αυτά σε μια ιστορία που θέλει ένα μέλος μια κλειστής, θρησκευτικής κοινότητας, ικανό να αλλάζει φύλο και ύποπτο για σειρά παράξενων δολοφονιών. Το φινάλε, όταν η κάμερα απογειώνεται, θα σε αφήσει με το στόμα ανοιχτό.

#5. Οι Ντουκόβνι και Άντερσον πίσω από την κάμερα. Τρείς φορές σκηνοθέτησε «X-Files» επεισόδια, των οποίων είχε επίσης υπογράψει ή συνυπογράψει το σενάριο ο μεν, μία, αλλά καταλυτική (αφού στο δικό της γίνονται επιτέλους ζευγάρι ο Φοξ και η Ντέινα!) η δε. «The Unatural» (S05/E19), «Hollywood A.D.» (S07/E19), «William» (S09/E16) εκείνος. «All Things» (S07/E17) εκείνη. Αμφότεροι αποκαλύπτουν τη βαθιά γνώση και αγάπη που έχουν για τους χαρακτήρες που ενσαρκώνουν, αλλά και τη μεταξύ τους γόνιμη χημεία. Με χιούμορ και αυτοσαρκαστική διάθεση, πιο άμεσα, ο Ντουκόβνι. Με ενδοσκοπικές και μεταφυσικές τάσεις, πιο έμμεσα, η Άντερσον. Μαρτυρώντας έτσι πως στην πραγματικότητα εκείνος ήταν ο σκεπτικιστής και εκείνη η πιστή. Oh well, όπως λέει και ο κολλητός του Σκίνερ από το κολέγιο, Γουέιν Φέντερμαν, «You are both crazy… (στον Μόλντερ) Well, you’re crazy for believing what you believe. (στη Σκάλι) And you’re crazy for not believing what he believes. I’ll leave you with that».

#6. «Small Potatoes». S04/E20. Το λιγότερο φημισμένο κωμικό «Χ-Files» επεισόδιο δεν είναι γραμμένο από τον πιο φημισμένο κωμικό σεναριογράφο. Αντίθετα, ο ιδιότροπος επί και εκτός οθόνης Ντάριν Μόργκαν («Blood», «Humbug», «Clyde Bruckman’s Final Repose», «War of the Corpophages», «Jose Chung’s ‘From Outer Space’») αποδεικνύεται εδώ μόνο ιδανικός πρωταγωνιστής μιας ακαταμάχητα κωμικοτραγικής ιστορίας, αναπάντεχα γεννημένης από το συνήθως δραματικά σκοτεινό μυαλό του Βινς Γκίλιγκαν. Πρέπει να δεις τον Μόργκαν για να τον πιστέψεις ως τον ασήμαντο ανθρωπάκο με τη σημαντική ικανότητα να αλλάζει όψη, να γίνεται όποιος θέλει και να γεννοβολά παιδιά με… ουρά (!) δεξιά κι αριστερά. Και πρέπει να δεις το «Small Potatoes» για να απολαύσεις τις απίθανες σπόντες του σε σήματα κατατεθέντα της pop κουλτούρας, από το «Star Wars» μέχρι τους ίδιους τους Μόλντερ και Σκάλι!

#7. Χρήση της Steadicam. «Triangle». S06/E03. Στον κατά τη γνώμη μου καλύτερο συνολικά κύκλο της σειράς και στο καλύτερο επεισόδιο που υπέγραψε σκηνοθετικά ο Κάρτερ, ο Μόλντερ χάνεται στο τρίγωνο το Βερμούδων και παγιδεύεται σε βρετανικό πλοίο εν μέσω Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, κυνηγημένος από Ναζί, αλλά και υποστηριζόμενος από συμμάχους, όλοι τους φυσιογνωμίες που φαινομενικά γνωρίζει από προηγούμενες ζωές. Πέρα από ένα επικό φιλί μεταξύ του Μόλντερ και της φτυστής στη Σκάλι πράκτορα του Office of Strategic Services, το «Triangle» θα σου… πετάξει έξω τα μάτια με τα εύστοχα και εύστροφα, γυρισμένα με Steadicam μονοπλάνα του, συχνά συνδυασμένα με καίρια split screen αντιπαραβολής τού τότε τού Μόλντερ με το τώρα της Σκάλι, η οποία ψάχνει απεγνωσμένα να τον βρει.

#8. «The Sixth Extinction», «The Sixth Extinction II: Amor Fati». S07/E01-E02. Πολύ απλά, τα τελευταία πραγματικά αξιόλογα και στην όψη και στο περιεχόμενο επεισόδια μυθολογίας της σειράς. Δια χειρός Κάρτερ και Μάνερς το μεν, Ντουκόβνι, Κάρτερ και Μάικλ Γουότκινς το δε. Ατρόμητα τελεολογικό, με επιβλητικά, διαπεραστικά ατμοσφαιρικές εικόνες – οιωνούς της συντέλειας (το μισοθαμμένο στην αφρικανική αμμουδιά αγνώστου ταυτότητας σκάφος, το καταστροφικό σμήνος εντόμων, το τέλος ως φλεγόμενη κόλαση όπως το οραματίζεται ο σε κώμα Μόλντερ), τελειώνει με την παραδοχή ότι η Ντέινα αποτελεί την αλάνθαστη πυξίδα του Φοξ, και το αντίστροφο. Σε έναν τέλειο κόσμο, άνευ της άπληστης επιμονής της FOX, αυτά τα επεισόδια θα έπαιζαν στο τέλος του 7ου κύκλου και με αυτά θα έβαζε τελεία ολόκληρη η σειρά.

#9. «Monday». S06/E114. «Η Μέρα της Μαρμότας» στην «Χ-Files» εκδοχή της, με τη Σκάλι να ζει ξανά και ξανά την ίδια μέρα, στην προσπάθειά της να σώσει τον Μόλντερ και τον εαυτό της από την έκρηξη βόμβας που γράφει το τραγικό τέλος μιας ληστείας τραπέζης, στην οποία όλα πάνε στραβά. Γραμμένο από τους Γκίλιγκαν και Σίμπαν, ευφυώς σκηνοθετημένο από τον Μάνερς, είναι απροσπέραστα, μετά δακρύων, αστείο και συγκινητικό ταυτόχρονα, χωρίς να προκύπτει στιγμή βαρετό ή φλύαρο, αναδεικνύοντας θαυμάσια όλα (μα όλα!) τα προτερήματα της σειράς που την ανήγαγαν δικαίως σε πρωτοπόρο φαινόμενο.

#10. Εναρκτήρια αφήγηση off. «Trust No 1». S09/E06.
Scully: One day, you’ll ask me to speak of a truth – of the miracle of your birth. To explain what is unexplained. And if I falter or fail on this day, know there is an answer, my child – a sacred imperishable truth, but one you may never hope to find alone… Chance meeting your perfect other, your perfect opposite – your protector and endangeror. Chance embarking with this other on the greatest of journeys – a search for truths fugitive and imponderable. If one day this chance may befall you, my son, do not fail or falter to seize it. The truths are out there. And if one day you should behold a miracle, as I have in you, you will learn the truth is not found in science, or on some unseen plane, but by looking into your own heart. And in that moment you will be blessed – and stricken. For the truest truths are what hold us together, or keep us painfully, desperately… apart.

Τα νέα επεισόδια της σειράς «The X-Files» κάνουν πρεμιέρα στο FOX, τη Δευτέρα 25 Ιανουαρίου στις 06:15 το πρωί, ταυτόχρονα με την Αμερική, και σε επανάληψη την ίδια ημέρα στις 21:50. Το δεύτερο επεισόδιο θα προβληθεί την αμέσως επόμενη ημέρα, Τρίτη 26 Ιανουαρίου, στις 06:15 και 21:50, ενώ τα υπόλοιπα τέσσερα επεισόδια θα προβάλλονται κάθε Τρίτη στις 06:15 με επανάληψη την ίδια ημέρα στις 21:50. Όλα τα επεισόδια θα είναι επίσης διαθέσιμα on demand μέσω FOX Play.

THE X-FILES™ & ©2016 Fox and its related entities. All rights reserved.