ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΡΕ ΓΑΜΩΤΟ!
Με αφορμή την έξοδο της ταινίας «Πριν τα Μεσάνυχτα» του Ρίτσαρντ Λίνκλεϊτερ, το FREE CINEMA έβγαλε από τις αποσκευές του τον ταξιδιωτικό οδηγό της Ελλάδας, σκάλισε τα εγχώρια locations που επισκέπτεται η παγκόσμια κινηματογραφία εδώ και 80 χρόνια και παρουσιάζει το μεγαλύτερο αφιέρωμα που έγινε ποτέ στις ξένες παραγωγές που γυρίστηκαν στη χώρα μας.
Ίθαν και Ζιλί, get in line! Το «Πριν τα Μεσάνυχτα» την άραξε στην Καρδαμύλη και στην Πύλο, αλλά εδώ και πολλές δεκαετίες, εκατοντάδες μεγάλου μήκους ταινίες εξ αλλοδαπής του έχουν ανοίξει το δρόμο, τολμώντας να περάσουν τα σύνορά μας και κάνοντας κάποιες από τις φυσικές ομορφιές της Ψωροκώσταινας βασικό, συχνά αποκλειστικό, χώρο γυρισμάτων τους. Ποιες ήταν οι… γραφικότερες; Τις βρήκαμε, συχνά στο πουθενά, και τις (ξ)ανακαλέσαμε στο hostel του FREE CINEMA, βάζοντάς τες στο χάρτη, με ό,τι «ελληνικό» πρέπει να ξέρετε γι’ αυτές.
Τουριστική οδηγία: απελάσαμε από τη λίστα τα ντοκιμαντέρ (για ευνόητους λόγους), τους περαστικούς στο πόδι (ο Ματ Ντέιμον κι η Φράνκα Ποτέντε του «The Bourne Identity» για μόνο 5 κινηματογραφικά λεπτά στη Μύκονο; Στο καλό και να μας γράφουν!), τους βέρους, πολιτογραφημένους ή ομογενείς Ρωμιούς εσωτερικού κι εξωτερικού για να αποσείσουμε κάθε κατηγορία σωβινισμού (respect Ζιλ Ντασέν, θα έπρεπε να έχουμε συμπεριλάβει την πλειονότητα της φιλμογραφίας σου απ’ το ’57 και ύστερα) και, λόγω εντοπιότητας, ΟΛΕΣ τις ελληνικές συμπαραγωγές (την πλήρωσαν από τον πρώτο μουσαφίρη μας, το τουρκικό «Istanbul Sokaklarinda» του ’31 ως το φιλμ – μαγνήτη των ξένων παραγωγών στην ημεδαπή, τον «Αλέξη Ζορμπά», άσε που έτσι χάνετε το Γιάννη Ζουγανέλη σε… ουγγρική ταινία).
Bγάλαμε, εν τούτοις, διαβατήριο στους 100 (θέλαμε… 300, αλλά θα ήταν Ηράκλειος άθλος), ούτως ή άλλως, χαρακτηριστικότερους, όπου γης σινεπρεσβευτές της «ομορφότερης χώρας στον κόσμο». Ήλθαν (συχνά από τα πέρατα της γης), είδαν (ενίοτε ό,τι δεν έπρεπε), νίκησαν (εντάξει, όχι το φολκλόρ). Ντου γιου λάικ, μαμαζέλ, δι Γκρις;
ΚΕΙΜΕΝΑ – ΕΡΕΥΝΑ: Άγγελος Μαύρου, Δημήτρης Δημητρακόπουλος, Ιωάννα Παπαγεωργίου, Σοφία Σταυριανίδου, Ηλίας Φραγκούλης
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: Δημήτρης Κάσδαγλης
ΙΤ HAPPENED IN ATHENS (1962)
ΤΟΥ ΑΝΤΡΙΟΥ ΜΑΡΤΟΝ
LIVE YOUR MYTH IN GREECE: Στην πρώτη αναβίωση των μοντέρνων Ολυμπιακών Αγώνων, το 1896, ένας βοσκός από το Μαρούσι, παρ’ ότι δεν πέρασε στα προκριματικά, εντυπωσιάζοντας τον Αμερικάνο προπονητή, μπαίνει στον αγώνα. Θα κερδίσει (και την καρδιά μιας συγχωριανής του); TRIP ADVISOR: Πολυπαιγμένη, τηλεοπτικά, ταινία, η ιστορία του Σπύρου Λούη, του πρώτου μοντέρνου Έλληνα Ολυμπιονίκη, στο πιο ρομαντικό κάνει ολίγον φολκλόρ αλλά ευχάριστα. Παραγωγή της 20th Century Fox, με την Τζέιν Μάνσφιλντ με ομπρελίνο (και ζαρτιέρες). ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ: Θησείο, Ιερός Βράχος, Παναθηναϊκό Στάδιο, Πλάκα. Με το μπαρντόν, αλλά το χωριό και οι χωματόδρομοι δεν ξέρουμε κατά πού πέφτουν. ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ: Τίτος Βανδής (πατήρ του Λούη), Ξένια Καλογεροπούλου (ως Μαρία Ξένια), Νίκος Μινάρδος, Πάρις Αλεξάντερ κ.ά. υπό τις νότες του Χατζιδάκι.
BONNE CHANCE, CHARLIE (1962)
ΤΟΥ ΖΑΝ-ΛΟΥΙ ΡΙΣΑΡ
LIVE YOUR MYTH IN GREECE: Είκοσι χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, ο Τσάρλι αφήνει τις εξοχές της Γαλλίας κι επιστρέφει στην Αθήνα των 60’s για να βρει τον άνθρωπο που έψαχνε τόσον καιρό και, φυσικά, πολλές άσχημες καινούργιες πολυκατοικίες. TRIP ADVISOR: Το σχεδόν συνωμοσιολογικά παραμελημένο φιλμ νουάρ του Ρισάρ φέρεται ότι είναι το αγαπημένο της φιλμογραφίας του «ήρωα της γροθιάς» Κονσταντάν αλλά παραμένει δυσεύρετο μέχρι και τις μέρες μας. ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ: Ακόμα μια παραγωγή που μυρίστηκε εξωτική εσάνς στην Αθήνα της περιόδου 1958 – 1965, αφιερώνοντας και αρκετές μπομπίνες φιλμ στην Πεντέλη. ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ: Πραγματικό απόσπασμα από τις ειδήσεις της εποχής: «Στην Πεντέλη, ο Κονσταντάν εκπαιδεύει στην τέχνη της παλικαριάς τους δικούς μας Τίτο Βανδή και Δημήτρη Νικολαΐδη».
THE 300 SPARTANS (1962)
ΤΟΥ ΡΟΥΝΤΟΛΦ ΜΑΤΕ
LIVE YOUR MYTH IN GREECE: Οι Πέρσες του Ζέρξης (sic) εισβάλλουν, ο Λεονίντας (sic) και ολιγάριθμοι εκλεκτοί τούς λένε «Μολών Λαβέ» στη Θερμόπυλη (sic) το 480 π.Χ. TRIP ADVISOR: Το παπιέ μασέ κιόνων σκοτώνει, αλλά αυτός ο ιστορικός επαναπατρισμός του Σπύρος Σκούρας της 20th Century Fox είναι εκ των ων ουκ άνευ για σκλάβους του χλαμυδόρατος, με σεβασμό σχετικό στα γεγονότα και πολύ στην Ellas (που βαφτίζει την Νταϊάν Μπέικερ). Καλύτερο απ’ το «300», προσέξτε την ωδή στην ενότητα (οι εμφυλιακές μνήμες ήταν νωπές). ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ: Πανοραμικό στην Ακρόπολη, κοντινό στο «Ω Ξειν’ Αγγέλλειν…», ο Κορινθιακός κόλπος (και καλά της Λοκρίδας), οι κάμποι και τα υψώματα Λουτρακίου και Περαχώρας. ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ: Συνοδινού (θεά), Νικολινάκος, Ραφτοπούλου, Σταρένιος, Μούτσιος (μουσάτος) κ.ά., βοηθός ο Ερρίκος Ανδρέου, στο OST ο Χατζιδάκις – κι ένας στρατός κομπάρσων.
ISLAND OF LOVE (1963)
ΤΟΥ ΜΟΡΤΟΝ ΝΤΑΚΟΣΤΑ
LIVE YOUR MYTH IN GREECE: Ένας αρχιμαφιόζος αποφασίζει να γυρίσει μια ταινία στην Ελλάδα, undercover business προφανώς, αλλά αυτό δε συμβαδίζει με τα σχέδια των συνεταίρων του, που βλέπουν άλλους τρόπους να βγάλουν φράγκα στο… Ελλάντα. Ένα γαϊτανάκι μεταξύ τους δημιουργεί χαζο…ντελίριο. TRIP ADVISOR: Γουόλτερ Ματάου, Ρόμπερτ Πρέστον, Τόνι Ράνταλ, καταπληκτικό καστ, δηλαδή. Το οποίο έφαγε η μαρμάγκα της… κριτικής. Super flop, ο σκηνοθέτης γύρισε στο θέατρο ξανά μετά από αυτήν την ταινία. Στον αγύριστο ο φουκαράς. Ε, τα σκηνικά με το καστ έχουν και fun. ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ: Ύδρα σε παρθένες εποχές. ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ: Πλάι στους Ελληνοαμερικανούς Μάικλ Κόνστανταϊν και Βασίλι Λαμπρινός, οι Τίτος Βανδής, Μιράντα Μυράτ, Λίλιαν Μηνιάτη και πολλές φάτσες (από Ανδρέα Φιλιππίδη ως Δήμο Σταρένιο) σε ρολάκια.
IN THE COOL OF THE DAY (1963)
TOY ΡΟΜΠΕΡΤ ΣΤΙΒΕΝΣ
LIVE YOUR MYTH IN GREECE: Βρετανός εκδότης, άνδρας μονόχνωτης (με ουλή και σκοτωμένο παιδί εξαιτίας του) και Αμερικάνα (με κρυφίως άρρωστο πλεμόνι) φευγάτη σύζυγος φίλου του ενώνονται από αγάπη για το «αρχαίο πνεύμα αθάνατο» – και, σύντομα, ερωτικά σε εδώ ταξίδι. «Τα παίρνουν» η από δίπλα γκιόσα του κι η μάνα της στις ΗΠΑ και… μην το προδώσουμε – αλλά θα έχουν πάντα την Ελλάδα. TRIP ADVISOR: Άτεχνα σαπουνέ «Είσαι το Ταίρι μου» με star αξιοθέατα τους Πίτερ Φιντς, Τζέιν Φόντα, Άντζελα Λάνσμπερι. ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ: Η τρόικα στην Ακρόπολη (ναι, βαρέθηκες πια αλλά εδώ βλέπουμε και κάτι Καρυάτιδες), τα πιτσουνάκια στους Δελφούς και στην κοιλιά ενός ανοιχτού φέρι, όπου συμμετέχουν σ’ ένα συρτάκι. Το νησάκι με τα άσπρα σπίτια ποτέ δεν ξεδιαλύναμε ποιο είναι. ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ: Ο Βρετανός ομογενής Αντρέας Μάρκος κι ο Χατζιδάκις (τραγουδισμένος απ’ το Νατ Κινγκ Κόουλ στο φερώνυμο hit των τίτλων).
APRIL (1963)
ΤΟΥ ΦΙΝΝ ΧΕΝΡΙΚΣΕΝ
LIVE YOUR MYTH IN GREECE: Βοηθός «στον κόσμο του» γιατρού δανέζικου σανατορίου, εφευρέτη εμβολίου, τον συνοδεύει ερωτευμένη στην ενδιαφερόμενη για την ανακάλυψη Ελλάδα – όπου θριαμβεύει επιστημονικά, ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ και παίρνει τους δρόμους για τη νοσοκόμα του, όταν ξενύχτι της με ντόπιο flirty δόκτορα τον ξεστραβώνει. TRIP ADVISOR: Αρχικά κάτι σα retro, σαχλούτσικο «Grey’s Anatomy» απ’ τη χώρα του Τρίερ, πιο αξιοθέατο όταν μεταμορφώνεται σε «Μοντέρνα Σταχτοπούτα» πολιτισμικών σοκ. ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ: 100% Αθήνα. Το Πανεπιστήμιο, το Γιουσουρούμ, η Ακρόπολη (στο σούρουπο κι από αέρος), μόνο το εστιατόριο όπου χορεύει τσάμικο (!) με τσολιάδες ο Όβε Σπρο δεν ταυτοποιήσαμε, σου λέω. ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ: Ο Καβαλιώτης αλλά και δανέζικης ιθαγένειας (και καριέρας) μαέστρος Alexander Notara, ως ηθοποιός.
SUMMER HOLIDAY (1963)
ΤΟΥ ΠΙΤΕΡ ΓΕΪΤΣ
LIVE YOUR MYTH IN GREECE: Τέσσερις μηχανικοί λεωφορείων από το Λονδίνο ταξιδεύουν με ένα… double-decker ανά την Ευρώπη, έχοντας ως τελικό προορισμό την Αθήνα! TRIP ADVISOR: Η δεύτερη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία στη Μεγάλη Βρετανία το ’63, είναι μια πρόφαση για να ακουστούν 16 τραγούδια του Κλιφ Ρίτσαρντ και των Shadows, 4 από τα οποία έφτασαν στην κορυφή του singles chart. ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ: Το πλάνο από το… Μαρκόπουλο Αττικής με το δίπατο λεωφορείο είναι μνημείο από μόνο του. Ακόμη μεγαλύτερο το σοκ στη θέα της πλατείας Συντάγματος και του κέντρου της Αθήνας (Σταδίου, Κολοκοτρώνη). Ο Ρίτσαρντ τραγουδά τη #1 επιτυχία «The Next Time» από το λόφο του Φιλοπάππου και στο τέλος όλοι καταλήγουν σε μια παραλία του Σαρωνικού. ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ: Ο Ζανίνο φύλακας των συνόρων Αυστρίας – Γιουγκοσλαβίας!
LA CHASSE A L'HOMME (1964)
TOY ΕΝΤΟΥΑΡ ΜΟΛΙΝΑΡΟ
LIVE YOUR MYTH IN GREECE: Γάλλος εργένης σε αναζήτηση νύφης τ’ ακούει από δύο φίλους για τις δικές τους ερωτοδουλειές και τη βρίσκει περιπετειωδώς ξέρεις πού. TRIP ADVISOR: Χαριτωμένα παιχνιδιάρικη διττή σάτιρα (σε θέμα του πολέμου των φύλων, σε φόρμα της nouvelle vague και της αριστερής όχθης), όπου προτού στριμωχτεί απ’ τον επιθεωρητή Νινό Παπατακές και τα σπάσει στου Ζαμπέτα (όπου «βγάζει» πλούσια κι ο Μπελμοντό), ο Μπριαλί καμακιάζει την Ντορλεάκ υμνώντας τη χώρα μας στις ξαπλώστρες του κρουαζιερόπλοιου «Σεμίραμις», για να περιηγηθούν μαζί… ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ: …στη Λίνδο (η Ακρόπολη, ο ναός της Αθηνάς και τα σοκάκια), τη χάσει στη Ρόδο, και αλληλοκυνηγηθούν στην Αθήνα (φευγαλέα οι Στύλοι Ολυμπίου Διός, κάν’ τε την ταράτσα στο Kings Palace Hotel). ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ: Ο Φέρρης βοηθός, ο Γιώργαρος στις πενιές και, ξανά, ο Κριστιντές στα ντεκόρ.
DIE LADY (1964)
ΤΩΝ ΧΑΝΣ ΑΛΜΠΙΝ & ΠΙΤΕΡ ΜΠΕΡΝΑΪΣ
LIVE YOUR MYTH IN GREECE: Το πρωί σύζυγος του νέου Γερμανού πρεσβευτού το βράδυ πόρνη, μια 40άρα βρίσκει την αγάπη στο πρόσωπο λιμενεργάτη, η αδελφή – πουτανάκι του οποίου θα φέρει τη τραγωδία, πρώτα εκβιάζοντας τη φράου και μετά κολάζοντας το τεκνό γραμματέα (αντικείμενο του πόθου) του gay επιτετραμμένου. TRIP ADVISOR: Ποιο «Nymphomaniac»; Αν δε δεις την τότε πρωταγωνίστρια του Μπέργκμαν, Ίνγκριντ Τουλίν, με διχτυωτό καλτσόν και διαγραφόμενη ρώγα μέσα από το ζέρσεϊ να τη βρίσκει με ναυτικούς στα… Κόκκινα Φανάρια, είσαι σε λάθος ιστότοπο. Αλλά τη θέση του στο παρόν αφιέρωμα την ψώνισε αυτό το sleazy μελό δύο αρχαιοελληνικής παιδείας τευτόνων filmer (σα να βγάζει ο Σοφοκλής στο κλαρί το «Κάθαρμα» του Ανδρίτσου) χάρη στο Νίκο Κούρκουλο, στη μοναδική 100% ξένη ταινία του. Δυστυχώς, ντουμπλαρισμένος στα deutsch και σε στιγμή υποκριτικού «Κατήφορου». ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ: Πειραιάς, Τρούμπα. ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ: Σε ρολάκια οι Γιώργος Δημητριάδης και Σπύρος Μπακογιάννης.
ÉCHAPPEMENT LIBRE (1964)
TOY ΖΑΝ ΜΠΕΚΕΡ
LIVE YOUR MYTH IN GREECE: Λαθρέμπορος διαμαντιών αναλαμβάνει με συνεργό ολιγόλογη κουκλάρα τον «εκτελωνισμό» Triumph πολλών καρατίων – πρώτα για λογαριασμό του… Χρυσοδάκτυλου, μετά για πάρτη του. Θα ήθελαν… TRIP ADVISOR: Κοσμοπολίτικα jazzy crime γαλλικουριά ρομαντικής αρπαχτής, σεναριακά προδοτική και αφηγηματικά σεσημασμένη, με κάποια λεία την επανασύνδεση, αν κι όχι «Με Κομμένη την Ανάσα», των Μπελμοντό – Σίμπεργκ. ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ: Άφιξη στον Αερολιμένα Αθηνών, ξενοδοχείο στο κέντρο, κονέ με το σύνδεσμο Στεφανίδη στου Φιλοπάππου με πλάτη την Ακρόπολη, deal με βαρκάρη υπό τους ήχους μπουζουκιού σε καταγώγιο, μπάρκο (με το αμάξι!) στη μηχανότρατα «Αγγελική» για Ιταλία – κατόπιν Βαρκελώνης, Βηρυτού και Δαμασκού, προ Νάπολης, Ρώμης και Βρέμης. ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙΑ: Ο Γαβράς βοηθός σκηνοθέτη, ο Κριστιντές ensemblier σκηνικών.