του Ηλία Φραγκούλη

Όταν είχα δει τα «Σαγόνια του Καρχαρία» (1975) του Στίβεν Σπίλμπεργκ στην πρώτη τους κινηματογραφική προβολή, αν και αρκετά μικρός σε ηλικία, ήμουν ήδη σε θέση να αντιληφθώ ότι βρισκόμουν μπροστά σε στιγμή – σταθμό στην ιστορία τού σινεμά. Ο σεβασμός και το δέος προς αυτό το φιλμ παραμένουν ζωντανά μέχρι και σήμερα. Το «Σε Ρηχά Νερά» δεν φτιάχτηκε για να ανατρέψει αυτά τα δεδομένα. Αποτελεί, όμως, μια αναμφισβήτητα διασκεδαστική εμπειρία και το ότι δεν προσπαθεί να σου πουλήσει κάτι περισσότερο από… «γυναίκα, μπικίνι, τραγικό», δηλώνει σπάνια τιμιότητα σε προθέσεις.

Η ματιά του Ζάουμε Κόλετ-Σέρα είναι επαγγελματική, αν μη τι άλλο. Εστιάζει σε λεπτομέρειες που σου μεταδίδουν καχυποψία στο μυαλό, σε μπερδεύει με ασημαντότητες που μπορεί και να σημαίνουν κάτι (ή και όχι!) σταδιακά, κατά την ανάπτυξη της ιστορίας που είναι τόσο απλοϊκή… όσο πρέπει. Φοιτήτρια της ιατρικής (χρήσιμο ως εύρημα) και surfer βρίσκει άγνωστη παραλία που αγαπούσε η μητέρα της και πέρασε εκεί στιγμές ευτυχίας στο διάστημα της εγκυμοσύνης της, αποφασίζει να επουλώσει έτσι τραύματα τα οποία άφησε ο μάλλον πρόσφατος χαμός της (κάποιες εικόνες από το κινητό της «αφηγούνται» βιαστικά την πορεία εκείνης) και απολαμβάνει τις χαρές της θάλασσας σε ένα παραδεισένιο και γαλήνιο φυσικό ντεκόρ. Καθώς καβαλάει ένα κύμα, δέχεται ένα παράξενο και εντελώς αιφνίδιο χτύπημα, το οποίο συνοδεύεται από ακαθόριστο και βίαιο τράβηγμα προς τον βυθό, με το νερό να κοκκινίζει ανησυχητικά…

Αν και πολύ κοντά στην ακτή, η Νάνσι «παγιδεύεται» σε λιγοστές επιφάνειες που επιπλέουν (το κουφάρι μιας ηττημένης και μισοφαγωμένης φάλαινας, ένας βράχος έρμαιο της παλίρροιας και μια σημαδούρα) γύρω της, καθώς ο μεγάλος λευκός καρχαρίας που την ορέγεται περιφέρεται διαρκώς γύρω από το θήραμά του, το οποίο αιμορραγεί και ενδεχομένως να κινδυνεύει περισσότερο να πεθάνει από γάγγραινα στο πόδι! Η ηρωίδα μας είναι ψύχραιμη, κάνει ώριμες σκέψεις, χρονομετρά την κάθε ελπίδα της για μετακίνηση, αλλά δεν έχει και όλο τον χρόνο του κόσμου δικό της. Και όποτε παρουσιάζεται ευκαιρία ανθρώπινης βοήθειας από την κοντινή ακτή, άπαξ και η τελευταία μπήκε στο νερό, είναι χαμένη υπόθεση.

Το σασπένς είναι λειτουργικό και οι στιγμές που θα τιναχτείς στο κάθισμα από την αγωνία ή θα αναφωνήσεις από το όλο ψυχολογικό ζόρι, σε κάνουν να αισθάνεσαι ότι για ανώδυνο fun το «Σε Ρηχά Νερά» κάνει καλά τη δουλειά του, με την υποστήριξη άψογων ψηφιακών εφέ που εκπλήσσουν. Η Μπλέικ Λάιβλι βγάζει με δυναμισμό τον ρόλο της, χωρίς να κλαίει τη μοίρα της (κυρίως πάνω) σε έναν βράχο, έχοντας για συντροφιά ένα τραυματισμένο γλαρόπουλο, κάτι μεταξύ πνευματικού «προστάτη» (που ταυτίζεται συμβολικά με τη μητέρα της;) και της… μπάλας Wilson από τον «Ναυαγό» (2000). Το ότι το στοιχείο του πτηνού ξεφεύγει από το πλαίσιο κινδύνου μιας κάποιας διακωμώδησης, επίσης είναι επιτυχία της ταινίας.

Το μόνο πράγμα που δεν απογειώνει ακόμη περισσότερο την ταινία είναι η ελαφρότητά της – και μαζί και εκείνη του σκηνοθέτη της, ίσως. Ο Κόλετ-Σέρα κάνει μονάχα τα απαραίτητα, δεν συνθέτει κάτι τόσο έξυπνα μελετημένο που θα συνδύαζε παιχνίδισμα υποκειμενικών πλάνων, λογική λήψεων που θα αντιστοιχούσε πιο «ενορχηστρωμένα» στην ηρωίδα και τον καρχαρία, πάντα με τη φροντίδα ενός ακόμη πιο βασανιστικά ατμοσφαιρικού score. Δεν είναι Σπίλμπεργκ ο άνθρωπος, δεν θέλει να συγκριθεί μαζί του, είναι ευκόλως εννοούμενο, αλλά δεν υπάρχει κι ένας Τζον Γουίλιαμς από πίσω. Και κάπου θα σου λείψουν μερικές παραπανίσιες ανατροπές ή ύπουλες «κόντρες» μεταξύ των δύο αντιπάλων, χωρίς όμως να υπάρχει το βάρος της πλήξης (η GoPro «κατάθεση ψυχής» θα μπορούσε να λείπει) ή της επανάληψης. Το «Σε Ρηχά Νερά» φτιάχτηκε για να καταναλωθεί ευχάριστα κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών στα σινεμά. Και για να σου θυμίσει να κοιτάς ξανά χαμηλά, προς τον βυθό της θάλασσας, καθώς κολυμπάς. Αλλά δεν θα σε κρατήσει πανικόβλητο και «αγκυροβολημένο» στην plage, όπως το 1975…