του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Στη δήλωση – απειλή (ή υπόσχεση) του Στίβεν Σόντερμπεργκ ότι εγκαταλείπει το σινεμά επειδή απλώς του τέλειωσε, θα μπορούσε να απαντήσει κανείς ότι… ευτυχώς που θα μας αφήσει ήσυχους. Με 27 ταινίες σε 24 χρόνια, λίγοι σκηνοθέτες υπήρξαν τόσο παραγωγικοί και τόσο αναξιόπιστοι. Η καριέρα του κινείται από την πρωτοτυπία στην αρπαχτή και από το σκαμπανέβασμα στην απάτη. Όπως και να έχουν τα πράγματα, ο Σόντερμπεργκ έχει καταφέρει να πείθει Φεστιβάλ, διανομείς και ηθοποιούς πρώτης γραμμής που συνωστίζονται στις ταινίες του.

Η «αποχαιρετιστήρια» (αν εξαιρέσει κανείς το τηλεοπτικό «Behind the Candelabra» για τη ζωή του Λιμπεράτσε) είναι από τις χειρότερες στιγμές του. Όχι γιατί είναι κακογυρισμένη ή επειδή οι ηθοποιοί δεν είναι πειστικοί ή γιατί δεν την παρακολουθείς περιμένοντας τι θα γίνει παρακάτω. Οι «Παρενέργειες» είναι τόσο κακή ταινία, επειδή η σύλληψή της είναι εξωφρενική και φτηνή. Και πραγματικά απορεί κανείς γιατί, στην πλειοψηφία τους, οι ξένες κριτικές την είδαν με καλό μάτι.

Στην πραγματικότητα, η ίδια η ταινία είναι διπολική. Η ψυχική της διαταραχή βρίσκεται στο γεγονός ότι πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικά φιλμ, άτσαλα ραμμένα στη μέση, αλλά το ίδιο κακά. Το πρώτο μέρος αρχίζει ως ψυχολογικό δράμα, με υπόνοιες για τα κυκλώματα της φαρμακοβιομηχανίας και για τη δράση των ψυχοφαρμάκων, που μπορούν να σε οδηγήσουν σε υπνοβασία και φόνο. Η επιστημονική επάρκεια του σεναρίου εξαντλείται στο αράδιασμα δραστικών ουσιών και εμπορικών ονομασιών. Όποιος ψυχίατρος τύχει να δει την ταινία, θα θέλει να κλείσει τον Σόντερμπεργκ για μια σειρά συνεδριών ECT (όπως λέγεται κομψότερα το ηλεκτροσόκ).

Από τη μέση και μετά, η ταινία τρώει φλασιά και γίνεται θρίλερ, διεγείροντας την αγωνία (not) για το ποιος, τελικά, έκανε το έγκλημα και πώς, για το ποια είναι τα κίνητρα όλων και για την προσπάθεια του ψυχίατρου να καθαρίσει το όνομά του, αποκαλύπτοντας ότι η σχέση της ασθενούς και της πρώην γιατρού είναι… στενότερη απ’ ό,τι επιτρέπει ο ιατρικός κώδικας δεοντολογίας. Είναι σαν το «Sicko» να έχει μπει σε δοκιμαστικό σωλήνα μαζί με λίγο από «Bound» και λίγο από «Wild Things»! Και το αποτέλεσμα βρωμάει σα μουρουνόλαδο. Ο,τι και να πει κανείς για τους ηθοποιούς, έχει άραγε σημασία όταν ο πυρήνας και η εκτέλεσή της είναι τόσο εξοργιστικά; So long, Steven. Και να μας γράφεις.