του Ηλία Φραγκούλη

Για πολλούς θεωρείται ως η πιο προκλητική ταινία που γύρισε φημισμένος σκηνοθέτης… ever! Απογοητευμένος από «τον άνθρωπο και το Θεό», ο Πιερ Πάολο Παζολίνι αναθεωρεί το σύνολο του έργου του και αποφασίζει να διασκευάσει για τον κινηματογράφο το… αχώνευτο βιβλίο του Μαρκησίου ντε Σαντ «120 Μέρες στα Σόδομα», με μια δόση δαντικής «Κόλασης», σε μία άνευ ορίων οπτικοποίηση.

Ιδιοφυώς, η δράση του φιλμ μεταφέρεται στη φασιστική Ιταλία, λίγο πριν από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τέσσερις «ευγενείς» καταφεύγουν σ’ έναν πύργο, πανέτοιμοι να ικανοποιήσουν τις πιο φρικτές ορέξεις τους και να αποδείξουν την ασημαντότητα του είναι. Το θέαμα είναι πραγματικά ενοχλητικό (ακόμη και σήμερα!), φέρνοντάς σε αντιμέτωπο με την αποσύνθεση καθετί ανθρώπινου(παραδόξως, τηρουμένων των σεξουαλικών προτιμήσεων του Παζολίνι, μέχρι και ο ομοφυλοφιλικός έρωτας αποδίδεται ως μορφή τυραννίας).

Κι αν ο «Κύκλος του Σκατού» (το τρίτο μέρος της ταινίας) είναι απωθητικός για λόγους που εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς, τότε δεν θέλεις να ξέρεις τι συμβαίνει στον «Κύκλο του Αίματος» (πολλοί από εκείνους που έχουν δει το φιλμ σε κινηματογραφική αίθουσα στο παρελθόν, υποχρεώθηκαν να κλείνουν τα μάτια τους στα βασανιστήρια του φινάλε…)! Εκεί, ο θεατής δέχεται την υπέρτατη πρόκληση, παρακολουθώντας την πραγματική σφαγή αθώων μέσα από τα κιάλια ενός φασίστα. Άποψη μαρτυρίας. Ηδονοβλεψία, ενοχή, αλλά και απόλαυση μέσω της «παραβίασης».

Ο τίτλος του «Salò» θα άξιζε να τοποθετηθεί στα λεξικά ως απόδοση ή εναλλακτική για τον όρο του «controversial». Μια ταινία που δεν είχε ποτέ την ανάγκη κριτικής ανάλυσης, διότι ό,τι κι αν γραφτεί γι’ αυτήν μπορεί να ξεπεραστεί. Το ίδιο το φιλμικό δημιούργημα, όμως, όχι!