της Ιωάννας Παπαγεωργίου

Κακά τα ψέματα. Για τους δημιουργούς του, αυτό το remake ήταν εξ αρχής ένας τεράστιος άθλος. Βρίσκονταν αντιμέτωποι αφενός με τη δια χειρός Πολ Φερχούφεν, θρυλική, εμβληματική πρωτότυπη ταινία τού 1987. Και αφετέρου, με την… κατάρα όλων των sequels και spin-offs (τα οποία έφαγαν περισσότερο ή λιγότερο, δικαίως ή αδίκως, μεγαλοπρεπώς τα μούτρα τους), που ακολούθησαν τόσο εκείνη, όσο και το έτερο κλασικό, προφητικό, cybor-κεντρικό (και δη με ήρωα ένα βιολογικό και τεχνολογικό υβρίδιο), δια χειρός Τζέιμς Κάμερον, ον της επιστημονικής φαντασίας, τον «Εξολοθρευτή» (στις δύο πρώτες ταινίες του). Το τίγκα στη δράση trailer αυτού του εκσυγχρονισμένου «RoboCop» δε μας είχε προδιαθέσει για τα καλύτερα. Το ίδιο το φιλμ, όμως, ήταν μια υπέροχα ευχάριστη έκπληξη!

Ο βραβευμένος με τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, Βραζιλιάνος σκηνοθέτης Παντίλια («Οι Επίλεκτοι»), σε απόλυτη, μαγική συνέργεια με τον πρωτάρη, αλλά σαφώς, σφόδρα ταλαντούχο σεναριογράφο του, Τζόσουα Ζίτεμερ, και τους πραγματικά σπουδαίους, αφοπλιστικούς ηθοποιούς του, ενορχηστρώνουν μια συναρπαστική περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας και συνάμα ένα υποβλητικό, βαθιά υπαρξιακό δράμα χαρακτήρων, παράλληλα και μια αποστομωτικά εύστοχη κοινωνικοπολιτική αλληγορία / επείγον σχόλιο. Που σέβεται το αρχέτυπο, αλλά το ξεπερνά και αποκτά τη δική του, ξεχωριστή, επίκαιρη και διαχρονική ταυτότητα.

Αν και πιο στιλπνός, καθαρός (βλέπε και λιγότερο αιματοβαμμένος) και high-tech στην όψη από εκείνον του Φερχούφεν, ο «RoboCop» του Παντίλια παραμένει ωστόσο ατίθασος στην καρδιά. Κρατώντας ιδανική ισορροπία ανάμεσα στις – τροφή για τη σκέψη και το συναίσθημα – σκηνές των διαλόγων και εκείνες της – ακαταμάχητα απολαυστικής καραμέλας για τα μάτια και τα αντανακλαστικά – θεαματικής δράσης (με τις δε να συμβαίνουν καίρια ως απάντηση στο σασπένς που χτίζουν οι μεν), προκύπτει συναρπαστικά διασκεδαστικός, αλλά και αναπάντεχα φιλοσοφημένος. Χωρίς, όμως, στιγμή να στο τρίβει στη μούρη ή να σου κουνά διδακτικά το δάχτυλο. Οι πιο σοβαρές των ανησυχιών του δηλώνονται όλες υπόκωφα, έμμεσα, ευανάγνωστες και σημαντικές μόνο για εκείνους τους ευαίσθητους σε αυτές κινηματογραφόφιλους που ενδιαφέρονται για κάτι παραπάνω από μια ταινία ως συνοδεία στην κατανάλωση του popcorn τους.

Όλη η υπαρξιακή αγωνία τού τι σημαίνει άνθρωπος, πού τελειώνει αυτός / ο δημιουργός και πού αρχίζει η μηχανή / το δημιούργημα, κυλά σα λάβα κάτω από την παραπλανητικά γαλήνια επιφάνεια του εργαστηρίου «συντήρησης» του RoboCop, αλλά και του μοντέρνου, minimal γραφείου τού επικεφαλής τής OmniCorp, Ρέιμοντ (υποχθόνια σατανικός ο Κίτον). Εκεί όπου κυριαρχούν οι κενοί χώροι, οι γυάλινες, διάφανες ή αντανακλαστικές, αλλά παραδόξως όχι αποκαλυπτικές, επιφάνειες και οι λιγοστές, φευγαλέα ή περιστασιακά ιδωμένες, ενοχλητικά αιχμηρές λεπτομέρειες: οι πίνακες αποσύνθεσης του Φράνσις Μπέικον στο γραφείο τού Ρέιμοντ ή τα σωληνάκια που ανακυκλώνουν τα υγρά στο εναπομείναν βιολογικό κομμάτι τού σώματος του Μέρφι. Ένα κομμάτι, που για μερικές, εφιαλτικές στιγμές, αποκαλύπτεται και απαιτεί συνειδητοποίηση, σε μια συγκλονιστική σκηνή ανθολογίας, που φλερτάρει γόνιμα με τον τρόμο (και επαναλαμβάνεται καταλυτικά, λίγο πριν απ’ το τέλος). Εκεί όπου πρωταγωνιστούν όσα – μυστικά και ψέματα συχνά, αλήθειες σπανιότερα – αναπνέουν στα λόγια, ειπωμένα ή ανείπωτα. Και ό,τι αποτελεί αναπόσπαστο και όμως άυλο, αδιευκρίνιστο, διφορούμενο, ασύλληπτο και ανεξέλεγκτο υλικό τής ανθρώπινης φύσης. Πες το ελεύθερη βούληση, πες το ψυχή, όπως το αποκαλεί κοροϊδευτικά η σύμβουλος επικοινωνίας τού Ρέιμοντ, Λιζ (Ίλι), και όπως προκύπτει το αδάμαστο και εν τέλει ακατανίκητο, ανθρώπινο χαρακτηριστικό τού Μέρφι που βραχυκυκλώνει και παρακάμπτει τις εντολές στα ηλεκτρονικά συστήματα του RoboCop. Είναι αυτό που χωρά ατόφιο από άκρη σε άκρη, σπιθαμή προς σπιθαμή τού άφοβα εκφραστικού πρόσωπου τού Κίναμαν (που μας πρωτο-κέντρισε το ενδιαφέρον στο παραγνωρισμένο τηλεοπτικό αστυνομικό θρίλερ «The Killing» και αξίζει, πλέον, περίοπτη θέση στον πλανήτη των εικόνων), στις συνδιαλλαγές του με το γιατρό του, Νόρτον (Όλντμαν), τη γυναίκα (Κόρνις) και το γιό του, αλλά και τον ανταγωνιστή / εκπαιδευτή του, Μάτοξ (εναλλακτικό και όμως απολύτως ταιριαστό macho, gun-junkie καθίκι ο Χέιλι). Είναι αυτό που γίνεται αιτία των οδυνηρών, ηθικών διλημμάτων ανάμεσα στις επαγγελματικές υποχρεώσεις και στο επιστημονικό, ιατρικό καθήκον που σιγοκαίνε ακατάπαυστα στην παρουσία τού (πάντα) σπουδαίου Όλντμαν.

Παντίλια και Σία αντιπαραβάλουν την παραπάνω μη μετρήσιμη, αλλά αδιαμφισβήτητη, χαρακτηριστικά ανθρώπινη ποιότητα με μια άλλη αντιπροσωπευτική, αλλά απτή και πέρα για πέρα μετρήσιμη ιδιότητα του ανθρώπινου είδους: τη βία. Συγκεκριμένα, αυτή που ασκείται σε έναν… Δαυίδ, από τον Γολιάθ ενός κραταιού συστήματος ισχυρών. Και εδώ είναι που το καινούργιο φιλμ ξεπερνά αξιοσημείωτα τον προκάτοχό του. Κατ’ αρχήν, με την απόφασή του να παρουσιάσει τις σχέσεις της OmniCorp με την κυβέρνηση και το στρατό των ΗΠΑ άριστες εκτός συνόρων, αλλά σφόδρα καχύποπτες εντός, στηλιτεύει την – προφανώς δύο μέτρων και δύο σταθμών – αμερικανική εξωτερική πολιτική, ενώ ταυτόχρονα, τοποθετώντας το εργοστάσιο και κέντρο επιχειρήσεων τής εν λόγω πολυεθνικής στην Κίνα, χλευάζει τη συνήθη πρακτική τής «πολιτισμένης» Δύσης να αναζητεί φτηνά εργατικά χέρια στην Ανατολή. Στη συνέχεια, άμα τη αναλήψει δράσης από το RoboCop στο Ντιτρόιτ, μέσω των – σε κατάλληλες στιγμές – εμβόλιμων αποσπασμάτων τής τηλεοπτικής, ειδησεογραφικής εκπομπής άποψης του πατριδοκαπηλικού Πατ Νόβακ (ο Τζάκσον μαϊντανός μεν, σκέτη απόλαυση δε), το φιλμ φωτίζει την επικίνδυνα άρρωστη σχέση μεταξύ πανίσχυρων οικονομικών συμφερόντων, ΜΜΕ και πολιτικής. Και το κάνει με υποδόρια ειρωνεία (ιδιαίτερα στο φαρμακερά τολμηρό, στην ουσία κάθε άλλο πάρα τακτοποιημένο ή ανακουφιστικό φινάλε του) και βιτριολικό χιούμορ. Για παράδειγμα: όταν ένας Γερουσιαστής αντιτίθεται στην OmniCorp σε ζωντανή μετάδοση, ο Νόβακ, που είναι – εμμέσως πλην σαφώς – φανατικός οπαδός της, φιμώνει τον πρώτο, διακόπτοντας αιφνίδια τη σύνδεση και κλείνοντας το high-tech τηλεοπτικό παράθυρο που τον φιλοξενούσε, με μια απορριπτική κίνηση του χεριού του, που μοιάζει σα να του δίνει χαστούκι!

Μη σε τρομάζουν, όμως, όλα τα παραπάνω. Αν έχεις διάθεση να πας σινεμά, απλά για να ξεσκάσεις ή είσαι από αυτούς που αναζητούν πάντα και μόνο την καθαρή, αμόλυντη από μεγάλα, σοβαρά νοήματα / μηνύματα, κινηματογραφική διασκέδαση, και αυτός ο «RoboCop» (όπως ο πρωτότυπος) δε θα σε προδώσει. Διαθέτει και χορταστική δράση και επιβλητικό θέαμα για να σου αποπλανήσει δεόντως το βλέμμα.