του Ηλία Φραγκούλη

Εάν γελάς ήδη με το… ύπουλο ερώτημα της πλοκής του «Μυστικού της Πέτρα», έχεις καταλάβει περί τίνος πρόκειται! Παρακολουθώντας το φιλμ στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (το οποίο παρουσίασε το σύνολο της δουλειάς του Χάιμε Ροζάλες), βίωνα ξανά αυτό που στο σινεμά εγώ αποκαλώ «ανοιχτό σενάριο διαβάζεις», καθώς σχολίαζα / προέβλεπα όλα τα τεκταινόμενα της εδώ πλοκής, φτάνοντας στο σημείο να γελάσω λίγο πιο ηχηρά με το μεγαλύτερο «twist» τούτου του ανυπόφορου μελοδράματος επιπέδου τηλεοπτικής σαπουνόπερας, με τη «φεστιβαλική» επικάλυψη σε ματιά και αφήγηση. Αυτά τα τελευταία στοιχεία ήταν που με εξαγρίωσαν ακόμη περισσότερο, άλλωστε.

Το μελόδραμα είναι ένα είδος. Δεχόμαστε την ύπαρξή του. Ενίοτε, το έχουμε (και) ανάγκη! Υπάρχουν, βέβαια, διαφοροποιήσεις ως προς την προσέγγισή του. Υπάρχει το γνήσιο, το ατόφια λαϊκό μελόδραμα που δεν πρέπει να μας ενοχλεί τόσο, υπάρχει το camp μελόδραμα της υπερβολής που αντιμετωπίζεται και με χιούμορ από τον θεατή, υπάρχει όμως και το «καλλιτεχνικό» μελόδραμα που παίρνει τον εαυτό του πολύ στα σοβαρά σαν μορφή «τέχνης». Κάτι τέτοιο κάνει εδώ ο Ροζάλες, ο οποίος έχει στήσει έναν καταστασιακό τραγέλαφο με δήθεν μοντέλο την αρχαιοελληνική τραγωδία, τοποθετώντας τη δράση της ταινίας σε μη γραμμικό πλαίσιο αφήγησης, «τρικ» που θα είχε κάποιο νόημα αν τα μυστικά της απαιτούσαν τέτοιου είδους χειρισμό. Όσοι θα έχετε την… ατυχία να το παρακολουθήσετε στις αίθουσες, εξερχόμενοι της προβολής, σκεφτείτε σοβαρά εάν θα άλλαζε το παραμικρό στην όλη εμπειρία με το ενδεχόμενο μιας χρονολογικά «σωστής» δόμησης της δράσης, από τη σκηνή του νοσοκομείου με τη μητέρα της Πέτρα έως και τη δραματική (λες και γίνεται και τίποτε άλλο…) κορύφωση. Πλάκα-πλάκα, περισσότερο έντονο θα ήταν το δραματικό σασπένς για τον θεατή έτσι! Αλλά ο Ροζάλες δεν πρέπει να έχει δει Χίτσκοκ στη ζωή του…

Το (πλέον προφανές) «Μυστικό της Πέτρα» μοιράζεται σε σκόρπια κεφάλαια που υποτίθεται ότι μας φανερώνουν σταδιακά τις «ανατροπές» ενός σεναρίου το οποίο επιφυλάσσει… αυτοκτονίες και δολοφονίες για το μισό καστ (!), ως αποτέλεσμα ψευδομαρτυριών από βασικούς χαρακτήρες, με συνέπειες που μόνο σε λατινοαμερικανικές σαπουνόπερες συναντάμε! Η Πέτρα πηγαίνει στο σπίτι του Ζάουμε με μια ολότελα δική της agenda, κάπως ασαφή για το ξεκίνημα, αλλά σχεδόν αστεία από ένα σημείο κι έπειτα, καθώς η μανία για την αναζήτηση του πατέρα, που ούτε καν την ταυτότητά του δεν γνώρισε ποτέ, συναντά την οικογένεια του μοχθηρού και απάνθρωπου καλλιτέχνη, μια πατρική φιγούρα που ο καθένας από εμάς θα έστελνε στα τσακίδια με την πρώτη ευκαιρία.

Οι σχηματικοί χαρακτήρες, βέβαια, είναι το λιγότερο των… βασάνων που σου επιφυλάσσει ο Ροζάλες και το σενάριό του, καθώς το κάθε twist «ξαφνιάσματος» στην πραγματικότητα αποτελεί μια σε λούπα επανάληψη της ίδιας δραματικής φόρμουλας, ξανά και ξανά. Ένα νέο ψέμα αναζωπυρώνει την πλοκή, προκαλεί κι από ένα θανατικό και… πάμε για το επόμενο! Πρέπει να… μην σου «κόβει» και πολύ για να φανταστείς πού θα καταλήξει όλο αυτό, αν και το ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στο γράψιμο των χαρακτήρων, οι οποίοι πάσχουν από αυτό ακριβώς το στοιχείο: δεν τους «κόβει»! Γι’ αυτό και δεν αντιλαμβάνονται χαώδεις σεναριακές τρύπες και ένα ξεμάλλιασμα της έννοιας της τραγωδίας, που σε πλαίσιο «φεστιβαλικής» σοβαροφάνειας γυρίζει και χτυπά το φιλμ όπως ένα boomerang, προκαλώντας απόγνωση παρά την ψυχαγωγία. Μακάρι ο Ροζάλες να είχε έστω και ελάχιστη αίσθηση του χιούμορ ώστε να καταλάβει ότι το… γέλιο θα διέσωζε κατά σημεία την ταινία του, τονίζοντας έντονα τον συνδυασμό του κωμικοτραγικού που ούτως ή άλλως εμπεριέχει η τόση υπερβολή της ιστορίας.

Στην τελική, το ζήτημα της γονεϊκής ταυτότητας και προέλευσης μαζί με τα στοιχεία του (άγριου) μελοδράματος και τη μη γραμμική αφήγηση τα χειρίστηκε με εξαιρετικό τρόπο προ ετών ο Ντενί Βιλνέβ στο «Μέσα από τις Φλόγες» (2011). Ίσως ο Ροζάλες, αντί να νομίζει ότι παράγει «τέχνη», να πεταγόταν καλύτερα μέχρι το πλησιέστερο DVD club της γειτονιάς του…