της Βικτωρίας Μιχαήλ

Καμιά φορά συμβαίνει κι αυτό. Πηγαίνεις, καθυστερημένος 10 λεπτά μάλιστα, στη δημοσιογραφική προβολή μιας ταινίας χωρίς την παραμικρή πληροφόρηση περί τίνος πρόκειται. Από τον τίτλο, πάντως, έχεις υποθέσει ότι μπορεί και να έχει να κάνει με το βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα. (Σκέφτεσαι, βέβαια, «Περίεργο. Στις μέρες μας;»…) Πέφτεις όντως μέσα και, πολύ γρήγορα, επίσης απ’ τα σύννεφα. Όχι για το ασυνήθιστο της επιλογής ή επειδή η διασκευή έχει αλλάξει τον αδόξαστο στο πεζογράφημα (δεν το έχει κάνει). Αλλά γιατί αδυνατείς να πιστέψεις α) στα μάτια σου β) ότι μπορεί ένα τόσο μεγάλο πλήθος ανθρώπων να στερείται όχι μόνο του υποτυπώδους ταλέντου, αλλά και του γνώθι σαυτόν, στις ικανότητές του και στα όρια της ματαιοδοξίας που οδηγούν στο θράσος τής απόπειρας εμπορικής διανομής στη μεγάλη οθόνη τού αντιδραστικότερου και παιδαριωδέστερου κατασκευάσματος της εγχώριας Έβδομης Τέχνης στην πρόσφατη μνήμη.

Mix and match ρεταλιών, rustique πρώτων υλών κι ενίοτε αυτούσιων σύγχρονων κομματιών στη μοδιστρική χωριάτικης ή royale γκαρνταρόμπας. Στιλ «μάστορα» ιδιοκατασκευές από πέτρα, ξύλο και μέταλλο που στοχεύουν στο παλιακό ακόμη και με σκηνικά δάνεια, όπως οι αλησμόνητες μπροκάρ σομόν πολυθρόνες ως καθίσματα στο παλάτι. Μη σημαίνουσες (για να αποφύγω το «α-νόητες») εξπρεσιονιστικά γωνιώδεις, πατεντάτα εναέριες, ακόμη και μια υποβρύχια λήψη… ως σπάσιμο στα συνεχή, εκθετικά τής φτήνιας παραγωγής κοντινά τής κινηματογράφησης, που στα εσωτερικά ανακτόρων θυμίζει (και, εννοείται, θέλει) σανίδι. Μοντάζ που σωριάζεται κάτω από το συνεχές πήγαιν’ έλα στη σκοπιά της ανύπαρκτης πολεμίστρας. Πειρά(γ)ματα στην παλαιοδημοτική γλώσσα που παντρεύουν π.χ. την antique αστική argo του «πάνε πρίμα» με το επαρχιώτικο λαϊκό «γλήγορα». Εφέ παρόντα μόνο στο μακιγιάζ, υπό τη μορφή παχιών γραμμών απλωμένων με το δάχτυλο δίκην τραύματος στο πρόσωπο. Υποκριτική διχόνοια μεταξύ του αντιδασκάλου αυτού του – ανάμεσα σε θεατρική ομάδα ανίδεων μη επαγγελματιών και με μηδενικό ταλεντο στα χείλη ensemble πολυπρόσωπου adult movie – θιάσου και στομφωδώς καπριτσιόζικων αυτεγχειρημάτων διάκρισης σε ατάκες και soli. Φελούκες στη λίμνη Κερκίνη, άλογα στις όχθες της, σπαθιά, ξίφη και τόξα σε σκηνές action που κάνoυν το «Τα Χρονικά του Δρακοφοίνικα: Αδάμαστος» να μοιάζει με τον «Πολίτη Κέιν». Ένας jeune premier με κάτι από Πίτερ Σάρσγκααρντ στη Μέθοδό του, που φέρνει επικίνδυνα προς τον… Τζον Σνόου (αλλά που δεν θα τον εμπιστευόσουν ούτε ως stand-in του, άπαξ). Domine, quo vadis?

Η απάντηση θα μπορούσε να είναι η εξής: πρώην εικονολήπτης στην τηλεόραση της Βόρειας Ελλάδας νυν δημιουργός ντοκιμαντέρ και promos μεταφέρει, με στόχο τη γενιά της κρίσης που έχει λιώσει στο «Game of Thrones» και με προδιαγραφές σχολικής παράστασης αμολυμένης στην ύπαιθρο ρεφενέ, το έναν αιώνα και βάλε γερασμένο, εθνεγερτικά ηθικοπλαστικό classic. Αναγνωσμένο, δυνάμει επίκαιρα στην επανασύλληψή του, πεπαλαιωμένα όσο δεν παίρνει πια όπως αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος, ως διδαχή υπέρ του συλλογικού καλού, της ανυστεροβουλίας, του δικαίου, της ταπεινότητας, της γενναιότητας, της σύνεσης, της συναδέλφωσης του – ξανά, όπως και στα χρόνια τής συγγραφής και κυκλοφορίας του – ηττημένου σ’ έναν οικονομικό πόλεμο πλέον λαού της Ψωροκώσταινας.

Η σεναριακή Μεγάλη Ιδέα αυτού του σχεδίου περιλαμβάνει λίγες επεμβάσεις στο πρωτότυπο (ο άναξ Αστόχαστος έχει γίνει Συνετός ο Α΄, η Κυρά-Φρόνηση των πολύτιμων συμβουλών στον ήρωά μας έχει γίνει η νεαρή Ελπίδα κτλ.), με φερτή σποραδικά κυρίως μια μπραβούρα κωδωνοκρουσιών ή φρονηματισμού περί το σήμερα (μια εκτός δράσης κρεμάλα για έναν προδότη, η κερδοσκοπία ενός μπακάλη). Αυτά καθώς η original «κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη» επαναφέρει τα περί του παλικαριού που incognito διαπιστώνει τον ξεπεσμό της επικράτειάς του και επανεμψυχώνει τους υπηκόους του, του Εφιάλτη που φέρνει τον εχθρό εντός των τειχών, του χαμένου (ή μήπως όχι;) κατόπιν κλοπής θησαυρού τού κράτους και πάει… βλέποντας.

Αλλά, κακόμοιρη Πηνελόπη Δέλτα! Δεν σου άξιζε αυτό το contre-plongée στο μελιτζανάκι γλυκό του κουταλιού που κερνάει η κόρη του γλιτωμένου από καταδίκη αθώου σιδερά τον λεβέντη! Το φαιδρά σπαρακτικό τριπλό «Γιατί;» του, καθώς σπαθίζει τα… βάτα στο διάβα του! Το πληγωμένο κεφάλι ενός στρατιώτη που όμως έχει τοξευθεί στο στήθος ενώ ακολουθεί πλάνο με αμέριμνους παραπλέοντες πελεκάνους! Το σώριασμα ενός αμύντορα στο έδαφος μετά το σπάθισμα του… αέρα απ’ τον αρχιεισβολέα. Το μονοτονικό σ’ ένα μονοσύλλαβο άρθρο στη σκηνή του επιγραφόμενου πολυτονικά παπύρου! Το υπαινισσόμενο δις ρομάντζο εν τη γενέσει μεταξύ της αδελφής του πρίγκιπα και του θαλαμηπόλου, που το τρώει η μαρμάγκα. Και, στο φινάλε, μια κατάθεση στεφάνου (α λα Άγνωστος Στρατιώτης) τη συνοδεία τού «Χριστός Ανέστη»!

Μετά πέφτουν οι τίτλοι τέλους και ιδού το φως το αληθινόν: πρόκειται για παραγωγή του Πνευματικού Κέντρου «Ο Άγιος Φώτιος» της Μητρόπολης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος, γραμμένο από τον αρχιμανδρίτη Παύλο Ντούρο. Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι… ή μήπως όχι; Γιατί, σαν τον διάολο, βλέπεις και ηχολήπτη έναν Γεώργιο Παπαδόπουλο. Και τη σκέψη σου ότι αυτή η ταινία βγαίνει και στην Αθήνα πρόωρα μια εβδομάδα πριν την Πρωταπριλιά (καθώς μόνο ως αστείο μπορείς να τη δεχτείς) διαδέχεται η ανάμνηση του «Πατρίς, Θρησκεία, (εδώ γαλαζοαίματη) Οικογένεια» που ως έκκληση στα όπλα απειλεί να ξαναξυπνήσει – βαυκαλιζόμενη ότι, με τη σειρά της, θα ξυπνήσει τον Ρωμιό. Ρε, αυτοί το εννοούν. «Ψάλ’ τους» μη μας πάρουν πάλι φαλάγγι…