του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Είναι εύκολο να σατιρίσεις τη σύγχρονη τέχνη και τον κόσμο της. Πολλοί καλλιτέχνες είναι παράξενοι και παράγουν δήθεν, δυσνόητη, εννοιολογική τέχνη. Οι γκαλερίστες είναι εκμεταλλευτές και απατεώνες. Το κοινό τους κάνει ότι καταλαβαίνει και θαυμάζει. Οι κριτικοί τέχνης είναι δύστροποι και με ύφος εκατό καρδιναλίων. Είναι μόνο αυτό; Φυσικά και όχι, αν και ένα κομμάτι του μηχανισμού είναι ακριβώς έτσι. Στο «Αριστούργημά μου», ο Αργεντινός Γκαστόν Ντουπράτ επιλέγει να δει μόνο αυτή την πλευρά, την εύκολη, και να τη σατιρίσει με αμέτρητες ευκολίες και κλισέ, τα οποία προβλέπεις να έρχονται… επίσης εύκολα.

Ο Ρέντζο Νέρβι είναι ένας μεγάλος σε ηλικία καλλιτέχνης, που συμπληρώνει όλα τα κουτάκια της γελοιογραφίας του κακότροπου και κακομαθημένου καλλιτέχνη. Είναι δύστροπος, δυσάρεστος, τσακώνεται με τους πάντες και τους προσβάλλει, έχει μια πιτσιρίκα ως προστατευόμενη – μαθήτρια – γκόμενα. Είναι επίσης ένας από τους πιο παλιούς και καλύτερους φίλους του γκαλερίστα Αρτούρο, ο οποίος προσπαθεί να προμοτάρει σε πελάτες τη δουλειά του. Ο Ρέντζο, όμως, θεωρείται πια ξεπερασμένος, όπως και η τέχνη του. Ακόμη και μια προσπάθεια του Αρτούρο να του βρει μια σημαντική παραγγελία, εξελίσσεται σε μεγάλο φιάσκο.

Ένα ατύχημα θα κάνει ακόμη δυσκολότερη την κατάσταση. Με ένα σωρό κατάγματα και αμνησία, ο Ρέντζο θα βρεθεί στο νοσοκομείο, άστεγος, άφραγκος και αυτοκτονικός. Όταν επανέλθει σε κάποιο βαθμό, θα μεταβιβάσει την ιδιοκτησία όλων των έργων του στον Αρτούρο ως αντάλλαγμα για τα έξοδά του, κάτι που θα προκαλέσει τις υποψίες τού Άλεξ, ενός μαθητευόμενου του Ρέντζο. Υποψίες που θα ενταθούν με τον ξαφνικό θάνατο του καλλιτέχνη και την αστραπιαία άνοδο των τιμών των έργων του.

Το ντουέτο των πρωταγωνιστών διασκεδάζει με τους χαρακτήρες του και αυτό ίσως είναι ένας επαρκής λόγος να παρακολουθήσεις τούτο το φιλμ. Επίσης, το στήσιμο των χώρων είναι έξυπνο και ο δεύτερος χαρακτήρας μίας εμπόρου τέχνης είναι τόσο καλός, που θα ήθελες να τη δεις περισσότερο. Αλλά το σενάριο νομίζει ότι είναι πολύ εξυπνότερο απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Αν θέλεις να σατιρίσεις τον κόσμο της τέχνης, πρέπει να αναπτύξεις κάτι περισσότερο από καρικατούρες. Ένα θαυμάσιο πρόσφατο παράδειγμα είναι το επεισόδιο «Waiting for the Artist» της σειράς mockumentary «Documentary Now!», όπου η Κέιτ Μπλάνσετ ερμηνεύει μια απολαυστική παρωδία της Μαρίνα Αμπράμοβιτς, που είναι τόσο καλή επειδή έχει γραφτεί κατόπιν βαθιάς έρευνας για το έργο της, αλλά χωρίς να ανακυκλώνει κλισέ.

Το εύρημα της ανατροπής που έρχεται στο τελευταίο μέρος εδώ, λειτουργεί μόνο μέχρι ένα σημείο, επειδή η λύση που καταφθάνει στη συνέχεια είναι ελάχιστα πειστική. Αυτό που κάνει εντύπωση είναι ότι ο συν-σεναριογράφος της ταινίας και αδελφός του σκηνοθέτη, Αντρές Ντουπράτ, είναι Διευθυντής του Εθνικού Μουσείου Καλών Τεχνών της Αργεντινής. Γι’ αυτόν και μόνο το λόγο, θα περίμενε κανείς μια λιγότερο επιφανειακή προσέγγιση του χώρου της τέχνης.