της Κατερίνας Ανδρεάκου

Μία από τις πιο δημοφιλείς και ανατρεπτικές για την εποχή της κωμωδίες, «Το Κλουβί με τις Τρελές» βασίστηκε στο θεατρικό έργο του Ζαν Πουαρέ και κατάφερε να γίνει η πρώτη mainstream ταινία που έφερε τη θεματική και την κουλτούρα του queer / drag τρόπου ζωής σε ένα ευρύτερο κοινό, με το επιπλέον σπάνιο για γαλλική παραγωγή φαινόμενο να σπάει τα ταμεία σε αρκετές (έστω τις πιο προοδευτικές) πολιτείες των ΗΠΑ.

Ο Ρενάτο και ο Αλμπέν είναι ζευγάρι εδώ και μία εικοσαετία, μεγαλώνοντας μαζί τον βιολογικό γιο του πρώτου, τον Λοράν, με τη βιολογική του μητέρα απούσα από τη ζωή του. Όταν ο Λοράν βρίσκει τη γυναίκα με την οποία θέλει να μοιραστεί το υπόλοιπο του βίου του, τους ανακοινώνει πως θα τη φέρει για φαγητό… παρέα με τους γονείς της, για να γνωριστούν τα μελλοντικά «συμπεθέρια». Ο Αλμπέν, όμως, δεν έχει θέση στο τραπέζι, καθώς ο πατέρας της κοπέλας είναι ο Υπουργός… Ηθικής! Ο Λοράν ασφαλώς τους έχει αποκρύψει την αλήθεια για τον κόσμο μέσα στον οποίο μεγάλωσε, το gay club με drag shows που ανήκει στον πατέρα του, όπου η μεγαλύτερη star του, η diva Ζαζά Ναπολί, δεν είναι άλλη από… τον Αλμπέν! Ο Ρενάτο ζητά από τη μητέρα τού Λοράν να παρουσιαστεί και να αναλάβει τα καθήκοντά της, το σπίτι μεταμορφώνεται σε συντηρητικό οίκο και η ψευδαίσθηση ολοκληρώνεται. Το κατά πόσον θα διατηρηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της επίσκεψης, όμως, είναι άλλο θέμα…

Πέραν των αρκετών κωμικών σεκάνς που εναλλάσσουν επιτυχημένα την ξεκαρδιστική φαρσοκωμωδία με την κοινωνική σάτιρα, η τεράστια και διαχρονική αποδοχή της ταινίας έγκειται περισσότερο στη συναισθηματική της ευαισθησία και τη συμπαθή σκιαγράφηση χαρακτήρων για τους οποίους το κοινό νοιάζεται αληθινά. Ο Ρενάτο, ερμηνευμένος με δυναμισμό αλλά και συναισθηματικό βάθος από τον βετεράνο Ιταλό star Ούγκο Τονιάτσι, προσπαθεί (αρχικά) συγκροτημένα και λογικά να ευχαριστήσει τον γιο του, καθώς δέχεται να κάνει πράγματα που πάνε κόντρα στους δικούς του ηθικούς κώδικες και αισθήματα, παραγκωνίζοντας αναπόφευκτα τον λατρεμένο του Αλμπέν και την ευτυχισμένη ζωή που έχουν χτίσει τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ο Αλμπέν, από την άλλη (έξοχα κωμικοτραγικά ερμηνευμένος από τον Μισέλ Σερό), drama queen επάνω και εκτός σκηνής, είναι ο ευαίσθητος όσο και υστερικός σύντροφος με τη μεγάλη καρδιά, που δίκαια θεωρεί τον Λοράν παιδί του και επιθυμεί να βρίσκεται δίπλα του στις μεγάλες του στιγμές, χωρίς ωστόσο να έχει αυτό το δικαίωμα μπροστά στη συντηρητική, επικριτική ματιά τού «έξω κόσμου». Αλλά και ο Λοράν, ο οποίος εκτιμά την ευτυχισμένη του ζωή μεγαλωμένος από δύο άνδρες, ενώ βρίσκεται στο δίλημμα μεταξύ του να πει την αλήθεια ρισκάροντας να χάσει την κοπέλα των ονείρων του και του να παίξει ένα «θέατρο» όπου τίποτα σχεδόν δεν είναι αληθινό, δεν θ’ αργήσει να αποφασίσει τι είναι πιο σημαντικό για τον ίδιο και το μέλλον του.

Το κεντρικό «μήνυμα» της αποδοχής και της αυθεντικής αγάπης, που δεν κοιτά φύλα και lifestyle, χτυπά ακόμα νεύρο στο εκάστοτε κοινό ενός φιλμ που γνώρισε δύο απογοητευτικά sequel, ένα συμπαθές χολιγουντιανό remake (18 χρόνια αργότερα, με ιδανικές επιλογές τους Ρόμπιν Γουίλιαμς και Νέιθαν Λέιν), και μια σειρά νεότερων θεατών που γοητεύονται από τούτη την πρωτότυπη ταινία για τις αναλλοίωτα ξεκαρδιστικές της στιγμές, τους καλόκαρδους ήρωες και τις πραγματικά καλοπροαίρετες προθέσεις. Κάποια σημεία της, στιλιστικά και σε περιεχόμενο, είναι αναπόφευκτα πεπαλαιωμένα, πόσω μάλλον εξαιτίας της προ-AIDS εποχής από την οποία προέρχεται και με αρκετά στερεοτυπικά κλισέ για την queer κοινότητα, έστω κι αν η απεικόνισή της είναι ειλικρινά πολυδιάστατη και αρκετά ριζοσπαστικά θετική για mainstream ευρωπαϊκή παραγωγή. Ωστόσο, ακόμα και αυτό καταφέρνει να της προσδώσει μία νοσταλγική, αφελή διάσταση, κάνοντάς τη να στέκει, 42 χρόνια μετά, ως μία έξοχη feel-good κινηματογραφική επιλογή.