του Ηλία Φραγκούλη

Χωρίς να θέλω ν’ αδικήσω τη δουλειά του Γκιγέρμο ντελ Τόρο, τον οποίο εκτιμώ πραγματικά, είναι η τρίτη φορά (από το 2020 μέχρι σήμερα) που καλούμαι να γράψω κριτική για φιλμική μεταφορά τούτου του κλασικού παραμυθιού! Πόσο «Πινόκιο» ν’ αντέξει κανείς; Και τι να πεις… ξανά;

Από αρκετές σκοπιές άποψης, τούτος ο «Πινόκιο» ξεπερνά το αντιφατικό και αδύναμο αποτέλεσμα του φετινού live action εγχειρήματος της Disney δια χειρός Ρόμπερτ Ζεμέκις. Για το ομώνυμο φιλμ του Ματέο Γκαρόνε, έχω κάνει αγώνα… να ξεχάσω. Ο ντελ Τόρο δοκιμάζει κάτι διαφορετικό εδώ και τολμά να «παίξει» με το format του stop-motion animation. Πραγματικά, όμως, θα προτιμούσα να παρακολουθήσω την αισθητική του πρόταση σε κάτι πιο… ζωντανό (υπήρχαν, δε, και στιγμές στις οποίες τα καρέ έδιναν μια άσχημη εντύπωση «παγώματος» στην κίνηση), αλλά υποψιάζομαι πως και ο ίδιος θα βρισκόταν σε αμήχανη θέση, με τόσες πρόσφατες παραγωγές τριγύρω.

Πέραν της πιστής διαχείρισης της τόσο γνώριμης ιστορίας, εδώ ο θεατής θ’ αναζητήσει το πιο προσωπικό στοιχείο στην αφήγηση του παραμυθιού από τον ντελ Τόρο και αυτό εντοπίζεται κυρίως στην εμμονή του δημιουργού επάνω στην περίοδο εξάπλωσης του φασισμού στην Ευρώπη. Η τοποθέτηση της δράσης του έργου στην Ιταλία του Μπενίτο Μουσολίνι είναι νοηματικά ευφυής και το «παιδομάζωμα» των ανηλίκων τα οποία εκπαιδεύονται σε συνθήκες Σκότους για να γίνουν «στρατιωτάκια» του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου προσθέτει βαθιά συναισθήματα θλίψης στο έργο. Επιπλέον, το πνιγηρά πένθιμο κλίμα που σέρνει στις πλάτες του ο Τζεπέτο, κάνει το θέαμα όλο και λιγότερο ευχάριστο, με τον ντελ Τόρο να υπερτονίζει το δυσάρεστο και μέσω των φιγούρων που χρησιμοποιεί. Θα έλεγα πως το οπτικό μέρος αυτού του «Πινόκιο» είναι τόσο ψυχρά άκομψο, που λες και προσπαθεί να… διώξει το συναίσθημα. Περιέργως, πάντως, το αποτέλεσμα δεν αποπνέει απαραίτητα τον gothic τόνο που οι πιστοί του σκηνοθέτη αναγνωρίζουν εύκολα στα κάδρα του.

Στην τελική, η σοβαρότητα έχει αντικαταστήσει το ψυχαγωγικό και αυτός ο «Πινόκιο» αδυνατεί να επικοινωνήσει με το κοινό στο οποίο θα έπρεπε ν’ απευθύνεται. Και τα λιγοστά τραγούδια που έχουν «ζοριστεί» για να χωρέσουν εδώ, δεν καταφέρνουν να «ελαφρύνουν» τον πόνο που περισσότερο ενδιαφέρεται να εκφράσει ο ντελ Τόρο.