του Νίκου Παλάτου

Τίποτα δεν μοιάζει να έχει αλλάξει στο κινηματογραφικό σύμπαν του σκηνοθέτη Σέρτζιο Καστελίτο. Ο μελοδραματισμός, η υπερβολή και η έλλειψη σεναριακού μέτρου που χαρακτηρίζουν σε γενικές γραμμές τη φιλμογραφία του επανακάμπτουν, με επιπλέον… άσσο στο μανίκι εδώ μια λανθάνουσα kitsch ατμόσφαιρα που θα ήθελε να θυμίζει το σινεμά του Αλμοδόβαρ, με την περίπτωση του «Γύρνα Πίσω» (2006) να διεκδικεί τη μερίδα του λέοντος στους σχετικούς παραλληλισμούς.

Η Φορτουνάτα (πιάνουμε την ειρωνεία του ονόματος, έτσι;) είναι μια σκληρά εργαζόμενη γυναίκα η οποία έχει περάσει ένα πολύ δύσκολο παιδικό παρελθόν, το δε παρόν της κάθε άλλο παρά στρωμένο με ροδοπέταλα είναι. Ταλαιπωρείται από τον βίαιο πρώην σύζυγό της που διεκδικεί την κηδεμονία του παιδιού τους, έχει μια χαλαρή ερωτική σχέση με εξαρτημένο από ναρκωτικά tattoo artist με τον οποίο σκοπεύει να συνεταιριστεί στο κομμωτήριο που πρόκειται να ανοίξει, πάνω απ’ όλα, όμως, προβληματίζεται από τη συμπεριφορά της κόρης της, που είναι τόσο επιθετική ώστε να χρήζει ψυχολογικής παρακολούθησης. Ατυχώς, ο εξειδικευμένος παιδοψυχολόγος στον οποίο απευθύνεται φαίνεται να έχει κι άλλα ενδιαφέροντα (αισθηματικής φύσεως) πέραν της θεραπείας της μικρής Μπάρμπαρα, γεγονός που θα οδηγήσει τη Φορτουνάτα σε μια αλυσίδα δυσμενών αποφάσεων σχετικά με το μέλλον της.

Η ζωή στα περίχωρα της Ρώμης έχει περιγραφεί με ρεαλισμό (για την εκάστοτε δεδομένη εποχή) σε ταινίες του ιταλικού κινηματογράφου όπως το «Accattone» (1962). Αυτό που παρουσιάζει εδώ ο Καστελίτο (και η σύζυγός του, Μάργκαρετ Ματσαντίνι, η οποία έχει γράψει το σενάριο – όπως συνηθίζει στις ταινίες του), στερείται σημαντικά του στοιχείου της αληθοφάνειας, παρά το γεγονός πως εκείνη η περίοδος του Παζολίνι μνημονεύεται στις επιρροές του. Η λαϊκή γειτονιά της Τορπινιατάρα στην ανατολική πλευρά της ιταλικής πρωτεύουσας είναι ένα μέρος που δύσκολα μπορεί κάποιος να φανταστεί πως έχει κατακλυστεί από κάθε λογής Κινέζους οι οποίοι λύνουν και δένουν στην περιοχή, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί καταφύγιο για δεκάδες μουσουλμάνους μετανάστες που καθημερινά προσεύχονται σε αυτοσχέδιους χώρους λατρείας.

Σε αυτό το πλαίσιο έχει τοποθετήσει το σύγχρονο «μακαρονάδικο» δράμα του το διαπρεπές κινηματογραφικό ανδρόγυνο της γείτονος χώρας, βομβαρδίζοντας τη βασική υπόθεση με ένα σωρό υποπλοκές που κάνουν την αφήγηση να βουλιάζει υπό το βάρος τους. Η πρώην μεγάλη δόξα του θεάτρου που πάσχει από Alzheimer και τριγυρνά στους δρόμους απαγγέλλοντας στίχους της «Αντιγόνης» (!), εγείρει σημαντικά ερωτήματα για τον σκοπό της παρουσίας της, με το αυτό να συμβαίνει για την εν είδει μοδάτου χορού αρχαίας τραγωδίας γυναικοπαρέα της Φορτουνάτα, που πάει παντού και πάντα μαζί, σχολιάζοντας θέματα καθαρά δικού της προβληματισμού.

Μπροστά σε όλα όσα συμβαίνουν σε δεύτερο πλάνο, ο έρωτας σε ύφος σαπουνόπερας ανάμεσα σε λαϊκή κομμώτρια και παιδοψυχολόγο μοιάζει να είναι το πιο φυσιολογικό που… θα μπορούσε να συμβεί, πόσω μάλλον όταν η άτυχη Φορτουνάτα κουβαλάει ιστορικό συνεχούς κακοποίησης, έχοντας έτσι την ανάγκη να νιώσει επιτέλους μια κάποια ασφάλεια, η οποία μεγεθύνεται από τη γενικότερη συμπεριφορά της και παραπέμπει σε εκείνη ενός (μεγάλου) παιδιού. Είναι συχνά αφελής, μιας κι έχει εναποθέσει μεγάλο μέρος των ελπίδων της στους αριθμούς του Lotto, και κατά κανόνα ευκολόπιστη τούτη η «Ασυμβίβαστη» Ιταλίδα μάνα, παραδομένη στα πάθη της και (ενίοτε) προδομένη από αυτά. Η Τζασμίν Τρίνκα βρίσκεται εντελώς μέσα στο πνεύμα του ρόλου, με τον Καστελίτο να τονίζει την αφτιασίδωτη ομορφιά της, προτάσσοντάς τη σαν το μεγαλύτερο όπλο της ηρωίδας του με έναν α λα «Έριν Μπρόκοβιτς» (2000) τρόπο. Η πρωταγωνίστρια κουβαλάει όλο το φιλμ στις πλάτες της, οι οποίες όμως δείχνουν να λυγίζουν από την αδιάλειπτη σεναριακή πίεση που ασκείται πάνω τους, πλην της πειστικής περιγραφής τής σχέσης με τη μικρή της κόρη.