του Παναγιώτη Μήτσικα

Στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο, ο Ισπανός Πόλο Μενέργκεθ καταπιάνεται με μία κλασική δραμεντί δωματίου (βασισμένος στο αντίστοιχο επιτυχημένο θεατρικό), έχοντας τη φαρέτρα του οπλισμένη με τρεις από τους ικανότερους ερμηνευτικούς εκπροσώπους του σινεμά της χώρας του. Είναι μία επιλογή που μάλλον αποτέλεσε μονόδρομο, καθώς περιορίζοντας όλη τη δράση της ταινίας μέσα σε τέσσερις τοίχους, τα πάντα εναπόκεινται στη δύναμη των χαρακτήρων του, στο λεγόμενο υποκριτικό «charisma» και τους διαλόγους.

Το εφαλτήριο της ιστορίας είναι απλό. Ο Ραμόν, ο Αντράντε και ο Πάκο είναι τρεις πρώην συνάδελφοι σε εταιρεία security, οι οποίοι απολύονται λόγω της κρίσης και των συνεχιζόμενων περικοπών προσωπικού. Βρίσκονται χωρίς χρήματα, βυθισμένοι σε μία αέναη κατάσταση αναποφασιστικότητας, προβλημάτων με τις γυναίκες τους, μα πάνω απ’ όλα (κι αυτό είναι το ισχυρό σχόλιο του φιλμ) με πληγωμένη την εύθραυστη αρρενωπότητά τους. Η ταινία θα αρχίσει με τους τρεις να συναντιούνται για να μεταβούν σε μία διαφορετική περιοχή με το αμάξι, κάτι σημαντικό και για τους τρεις, αλλά επίσης και κάτι που δεν θα μάθουμε ποτέ, μιας και δεν έχει σημασία. Αυτό που είναι σημαντικό, είναι πως στις ώρες που θα μεσολαβήσουν ενόσω περιμένουν έναν φίλο να τους «μαζέψει» με τ’ αμάξι ή την οδική βοήθεια να επισκευάσει το χαλασμένο δικό τους όχημα, θα ακολουθήσει μία άνευ όρων αλληλο-ψυχανάλυση μεταξύ των τριών καρδιακών φίλων. Το λεκτικό ping-pong μεταξύ τους έχει αρκετές κωμικές στιγμές (αν και πολύ πιο αστείες αν ομιλείς την ισπανική και μπορείς ν’ αναγνωρίσεις τα άπειρα βρισίδια και το γενικότερο στυλ) όπως και πολλές δραματικές αποκαλύψεις, με αποκορύφωμα την τελευταία σκηνή.

Τα κοινωνικά θέματα με τα οποία καταπιάνεται η ταινία είναι πολλά: η οικονομική κρίση, η ανεργία που έχει χτυπήσει σκληρά την Ισπανία (όσο κι αν δεν βρίσκεται σε ποσοστά Ελλάδας, ειδικά στους νέους και τον Νότο «θερίζει»), η τοξική αρρενωπότητα και η ενδοσυζυγική βία. Μία ειδική μνεία στο τελευταίο, μιας και ίσως αποτελεί παράδοξο το πώς μία τόσο φιλελεύθερη (στη LGBTQI κοινότητα, για παράδειγμα) κοινωνία κατέχει θλιβερές πρωτιές στην ενδοσυζυγική βία, με εκατοντάδες γυναίκες να πέφτουν θύματα ξυλοδαρμού από τον άντρα τους κάθε χρόνο, πολλές φορές μέχρι θανάτου. Ίσως αυτό είναι ένα επακόλουθο των υπέρ το δέον παραδοσιακών «αξιών» της οικογένειας και της θέσης και του ρόλου της γυναίκας στην κοινωνία της Ιβηρικής χώρας.

Το πρόβλημα του φιλμ είναι πως, παρά τις φιλοδοξίες του, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να χωρέσει τόσα καρπούζια κάτω από τη μασχάλη σε μόλις 79 λεπτά, αν και αυτή ακριβώς η σεναριακή οικονομία λειτουργεί υπέρ του, συνεπικουρούμενη βέβαια τόσο από τη φωτογραφία που δημιουργεί ένα «μίζερο», αστικό κάδρο, αλλά και από την πρωταγωνιστική τριάδα που αναφέραμε παραπάνω. Ο εξαιρετικός Πάκο του Αντόνιο ντε λα Τόρε ως άτυπος «αρχηγός» της τριανδρίας μα εύθραυστος σαν πορσελάνη κάτω από την επιφάνεια, ο «φιλόσοφος» Ραμόν του Τσέμα ντελ Μπάρκο με τη συνεχή του ενδοσκόπηση, και ο «στον κόσμο του», αραχτός Αντράντε του Ραούλ Αρέβαλο (πολλοί θα τον θυμάστε από «Το Μικρό Νησί») είναι χάρμα ιδέσθαι σαν βασικοί πυλώνες του οικοδομήματος του Μενέργκεθ. Σε γενικές γραμμές, όμως, το πρόσημο του «Ένα Τέλειο Σχέδιο» τείνει προς το αρνητικό, εξαιτίας του αργού του ρυθμού και της αδυναμίας ανάπτυξης των προβληματικών του.