του Ηλία Φραγκούλη

Τα «Τα Φτερά του Έρωτα» είναι ένα από εκείνα τα φιλμ που πιστεύω ότι πρέπει να έχεις δει μονάχα μια φορά στη ζωή σου. Αλλιώς σπας ένα «ξόρκι», παραβιάζεις μια συμπαντική συνθήκη, σχεδόν. Αποτελούν μια φιλμική εμπειρία, που (πρέπει να) σου ανοίγεται σαν εσωτερικός, μυστικός διάλογος με το είναι σου κι ύστερα (να) χάνεται ξανά, βαθιά μέσα σου. Αν κάνεις την «επαφή»…

Ποτέ δεν επέτρεψα στον εαυτό μου μια δεύτερη φορά. Είχα πάντοτε την ταινία στη συλλογή μου, από την εποχή της VHS μέχρι το ψηφιακό σήμερα του Blu-Ray. Υπήρξαν στιγμές που ήθελα να ξαναδώ αποσπάσματα. Έβαζα να δω την αρχή, κυρίως. Στα πρώτα λεπτά, πατούσα το stop. Υπήρχε μια σχέση σεβασμού. Κάτι που δεν συνέβαινε συχνά με τη φιλμογραφία του Βιμ Βέντερς («Η Κατάσταση των Πραγμάτων» είναι η άλλη, σοβαρή εξαίρεση).

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, για την ειδική έκδοση των 100 χρόνων κινηματογράφου που κυκλοφόρησε το περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ, είχα γράψει το παρακάτω κείμενο:

“Ο Βιμ Βέντερς ξεψαχνίζει την ανθρώπινη ψυχή και αναζητά τις αιτίες του έρωτα που παρασύρει τους αγγέλους στο γήινο κόσμο μας. Ο Ανρί Αλεκάν φωτογραφίζει εκπληκτικά ένα ασπρόμαυρο Βερολίνο που πνίγεται μέσα στους ήχους των ανθρώπινων σκέψεων. Το εγκόσμιο πέρασμα γίνεται φαντεζίστικα έγχρωμο, αλλά το τοπίο παραμένει θλιβερό. Όπως τα ψεύτικα φτερά της αιωρούμενης ακροβάτισσας του τσίρκου, ίσως, τελικά, και ο έρωτας να είναι ένα μαγικό ψέμα. Η πιο μεγάλη ανθρώπινη προδοσία…

Στην πρώτη θέασή τους τα «Φτερά του Έρωτα» ξυπνάνε μέσα μας εικόνες, μνήμες και σκέψεις που λες ότι δεν ήταν δικές μας. Με το τέλος τα φώτα ανάβουν, τα πόδια μας πατάνε στο έδαφος και βηματίζουμε ξανά, σαν έκπτωτοι ερωτευμένοι άγγελοι…”

Από όλα τα κείμενα εκείνης της έκδοσης, ο Γιώργος Τζιώτζιος μου είχε πει ότι αυτό τον είχε συγκινήσει. Ο Γιώργος δεν βρίσκεται κοντά μας σήμερα. Κι εγώ δεν είμαι πια εκείνο το «παιδί» που έγραψε αυτές τις δύο μικρές παραγράφους προσπαθώντας να συνοψίσει κάτι τόσο μεγάλο σε μέγεθος. Ούτε καν το «παιδί» που είδε «Τα Φτερά του Έρωτα» στη μεγάλη οθόνη ενός σινεμά της οδού Ακαδημίας, στην πρώτη τους προβολή, στα 80’s. «Όταν το παιδί ήταν παιδί…», όμως, αυτή η ταινία κάτι του θύμισε, σαν μια μακρινή, βιωμένη εμπειρία από μια άλλη ζωή, μια προηγούμενη υπόσταση. Και του είχε δώσει μια παρηγοριά, έναν λόγο να κοιτάζει ψηλά και να πιστεύει ξανά στις αξίες αυτής της «πτώσης» του. Να βλέπει, να ακούει και να οσμίζεται. Να υπάρχει. Χωρίς να σκέφτεται το τέλος του χρόνου του. Και να σε ψάχνει. Γνωρίζοντας πως είσαι εκεί. Νιώθοντάς το, έστω και χωρίς να σε βλέπει. Με ένα «μακάρι», για να μοιραστείτε όλα αυτά τα υπέροχα, απλά πράγματα τούτης της ζωής.

«Συνέβη μία φορά. Μόνο μία, και γι’ αυτό, για πάντα», όπως λέει και η ίδια η ταινία. Αυτή φρόντισε να πάρεις και να κρατήσεις μαζί σου από «Τα Φτερά του Έρωτα». Θα σε κάνει άνθρωπο.