του Νίκου Παλάτου

Καθώς έβλεπα το sequel του «Book Club» (2018), μου ήρθε στο μυαλό ο Μάικλ Κέιν. Όχι επειδή από πλευράς ηλικίας θα μπορούσε άνετα να βρίσκεται στο καστ του φιλμ, αλλά επειδή θυμήθηκα μια παλιά του συνέντευξη, στην οποία ανέφερε πως δεν είχε ποτέ του κανένα πρόβλημα να παίζει οπουδήποτε (εξ ου και η… ό,τι να ‘ναι φιλμογραφία του!), αρκεί τα γυρίσματα της ταινίας να γίνονταν σε μέρη μακρινά κι εξωτικά, καθώς έτσι είχε την ευκαιρία να συνδυάζει δουλειά με… τζάμπα διακοπές. Φαντάστηκα, λοιπόν, τις τέσσερις μεγαλοκοπέλες του «Επόμενου Κεφαλαίου» ν’ αναφωνούν με ένα στόμα «Si!», άπαξ και είδαν στο σενάριο δίπλα-δίπλα τις λέξεις… καλοκαίρι και Ιταλία. Η διαφορά, βέβαια, είναι πως ο Κέιν ακολουθούσε την τακτική αυτή από τα νιάτα του κιόλας, ενώ το καρέ των τεσσάρων γυναικών έπρεπε να καβαλήσει τα εβδομήντα (ή και τα ογδόντα στην περίπτωση της Φόντα) για να ξηγηθεί φάση «business and pleasure». Η ακόμα μεγαλύτερη διαφορά, δε, είναι πως (ευτυχώς) στην περίπτωσή τους η μακαρονάδικη βόλτα δεν εξελίχθηκε στην άγρια φόλα πολλών ανάλογων του διοπτροφόρου Άγγλου, όπως ίσως κάποιος θα φανταζόταν (με πρώτο και καλύτερο εμένα!).

Το μοναδικό πράγμα που θυμόμουν από το original «Book Club», ήταν η αίσθηση της έντονης… δυσφορίας που μου είχε αποφέρει η παρακολούθησή του. Έχοντας αυτό κατά νου (αλλά και τον άγραφο περί sequel κανόνα), το «Επόμενο Κεφάλαιο» έμοιαζε εκ πρώτης όψεως με… καταναγκαστικά έργα. Το πασίγνωστο τσιτάτο από τον «Αλχημιστή» του Πάολο Κοέλιο με τις μπούρδες για το σύμπαν που συνωμοτεί κτλ., το οποίο ακούγεται στο ξεκίνημα, ουδόλως βελτίωσε την αρχική μου διάθεση. Καθώς, όμως, οι επανακάμψαντες Μπιλ Χόλντερμαν και Ερίν Σιμς (σε σκηνοθεσία και σενάριο, αντίστοιχα) μεταμορφώνουν άμεσα το «Book Club» σε… «Travel Club», θάβοντας ολοκληρωτικά τις «Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι» του πρωτότυπου και διατηρώντας μοναχά ως σημείο αναφοράς τον «Αλχημιστή», τα πράγματα μάλλον βελτιώνονται. Πρωτεύοντα ρόλο, βέβαια, παίζουν τα location των γυρισμάτων στην ιταλική επικράτεια, καθώς χάρη σ’ αυτά το φιλμ αποκτά τον αέρα του «ας περάσουμε καλά, μακριά από σκοτούρες κι άγχη, διότι μια ζωή την έχουμε». Και η τουριστική ζωή στην καλοκαιρινή Ιταλία φαίνεται να είναι, αν μη τι άλλο, θαυμάσια.

Όχι, δηλαδή, πως η Βίβιαν, η Νταϊάν, η Σάρον και Κάρολ είχαν τίποτα έγνοιες που τους έτρωγαν το μυαλό, αφού τα γκομενικοσεξουαλικά θέματα της τρίτης ηλικίας είχαν λυθεί στο πρώτο φιλμ, τo δε οικονομικό ουδέποτε (καταπώς δείχνει) αποτελούσε κάποιο σοβαρό πρόβλημα γι’ αυτές. Η πανδημία κάπως τις ζόρισε, εν τούτοις, μόλις μπήκε τέλος στον εγκλεισμό, ένα γράμμα παλιού ιταλιάνικου amore που η Κάρολ ξετρυπώνει, δίνει το έναυσμα του ταξιδιού, μιας κι εκλαμβάνεται ως θείο σημάδι (η συνομωσία του σύμπαντος που λέγαμε…). Το επικείμενο «κρέμασμα» της Βίβιαν λειτουργεί ως bonus… συνομωσίας, με το μπουκέτο από τα ολόδροσα κορίτσια (copyright Ίακχος) να καταφθάνει στην Αιώνια Πόλη για να ζήσει το αναβληθέν νεανικό όνειρο, έστω και στα βαριά -ήντα. Πιο σύντομα κι από κατέβασμα γουλιάς espresso, το καρέ την κάνει από Ρώμη για Βενετία (διότι δίχως γόνδολα, δουλειά δεν γίνεται), για να καταλήξουν σούμπιτες στον απώτερο στόχο της Τοσκάνης, όπου οι εκπλήξεις είναι διαδοχικές, τόσο για τη μέλλουσα νυφούλα, όσο και για τις υπόλοιπες.

Με την ελαφρότητα του prosecco και την ανεμελιά του gelato, οι πολυβραβευμένες κυρίες του αμερικανικού κινηματογράφου επιδίδονται σε σειρά ακομπλεξάριστων, αλλά ουχί απαραιτήτως γελαστερών χαριτωμενιών, που σε συνδυασμό με το καρτποσταλικό τοπίο προσθέτουν καλοκαιρινή ζωηράδα, η οποία απέχει παρασάγγας από το ΚΑΠΗ-λειό της ανέραστης και ολίγον «βλαχαδερής» πλήξης του original. Η απουσία ουσιαστικής υπόθεσης, όπως και η εντελώς διακοσμητική παρουσία του ανδρικού καστ, βγάζουν μάτι (εδώ η φάση είναι «περνάμε καλά κι αυτό βγαίνει και προς τα έξω»). Από τα αμέτρητα σεξουαλικά υπονοούμενα, που ως βάση τους έχουν τα άπαντα της ιταλικής κουζίνας (πολύ βολικά, άλλωστε, εκείνη η παλιά φλόγα της Κάρολ εργάζεται πλέον ως chef), μέχρι τη σειρά κουλών συναπαντημάτων με τον πολιτσμάνο του Τζανκάρλο Τζανίνι, το παραδόξως δυνατό σημείο του φιλμ συναντάται όταν ουσιαστικά… δεν γίνεται τίποτα (!), καθώς οι πρωταγωνίστριες έχουν αφεθεί να συμπεριφέρονται σαν να βρίσκονται σε κοριτσίστικες διακοπές (κανονικότατα!).

Το καλό είναι πως δεν μπεμπεκίζουν με τρόπο προσβλητικό (εκτός ίσως από τα «αστεία» με τα γυμνά αγάλματα), όπως άνετα θα μπορούσαν, αφού η ματαιοδοξία του άγριου lifting σου προξενεί (ειδικά στην περίπτωση της Φόντα) μέχρι και θλίψη. Το κωμικό timing έχει σχεδόν εξ ολοκλήρου αφεθεί στο φαρμακερό στόμα της Σάρον της Κάντις Μπέργκεν, τα inside jokes στη Βίβιαν της Φόντα και στην… Νταϊάν της Κίτον, με τη Σάρον της Στίνμπερτζεν να κρατάει τα μπόσικα ως η πιο νέα και τσαχπίνα της παρέας. Η κλισεδιάρικη «κατάρα» του συνδυασμού viaggio in Italia και «Mambo Italiano» χτυπάει εκ νέου (εάν σε ενδεχόμενο δεύτερο sequel πάνε στο Λονδίνο, βάζω στοίχημα πως θα παίξει το… «London Calling»!), αν και η γυριστή του φινάλε που θέτει το μυστήριο του γάμου υπό το μικροσκόπιο του τέλους της «διαδρομής», κάθε άλλο παρά αναμενόμενο είναι (κατά το ήμισυ της γυριστής, έστω). Η διάχυτη χαλαρή διάθεση, όπως και η άνεση που το καρέ εκπέμπει, απέχει παρασάγγας από τη σφιχτοκωλίαση αντίστοιχης λογικής ανδρικών εγχειρημάτων (υπάρχει μικρή διαφορά ηλικίας ανάμεσα στα δύο καστ, αλλά για κάποιο λόγο μου ήρθαν στο μυαλό εκείνοι «Οι Χαρλεάδες»), κάνοντας το «Επόμενο Κεφάλαιο» να κινείται στα βήματα του επιτυχημένου franchise της δεκαετίας του σαράντα «The Road to…». Υπό αυτό το πρίσμα, τούτο εδώ θα μπορούσε άνετα να λέγεται «The Road to Italy», με τραγούδι, αίσθημα και άφθονες αναποδιές σε «πακέτο» τρίτης ηλικίας, όπου η εμπειρία αποδεικνύεται σπουδαίο προσόν. Τόσο σπουδαίο, που η Σάρον εμφανίζει από το πουθενά κοτζάμ… ακορντεόν, ενώ το «Gloria» παίζει δυνατά, οδηγώντας απαξάπαντες σε παροξυσμό νεανικού κεφιού. Είπαμε, μια ζωή την έχουμε!