του Albert Chinaski

Ο Γκάρι Όλντμαν μιλά στο FREE CINEMA από το Λος Άντζελες, σε μια αποκλειστική για την Ελλάδα συνέντευξη, με αφορμή το remake του «RoboCop». Ειλικρινής, με ώριμες τοποθετήσεις και πάντοτε απολαυστικός.

Με τα γυρίσματα της ταινίας να έχουν ολοκληρωθεί, το FREE CINEMA βρέθηκε στο Λος Άντζελες και συνάντησε μερικούς από τους βασικούς συντελεστές τού remake τής ταινίας «RoboCop». Εννοείται πως η πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση συνομιλητή ήταν ο Γκάρι Όλντμαν, ο οποίος υποδύεται τον Δρα Ντένετ Νόρτον, υπεύθυνο για την τεχνολογική… «αναστύλωση» του αστυνόμου Άλεξ Μέρφι. Μας μίλησε για τη δική του οπτική πάνω στο ρόλο του, τη σοβαρότητα του project σε σχέση με τα υπόλοιπα… σαματατζίδικα blockbusters με φανταστικούς ήρωες και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τις σχέσεις τεχνολογίας και σημερινής πραγματικότητας.

Φορούσες τα δικά σου γυαλιά στην ταινία; Έμοιαζαν με τα δικά σου.

Όχι, αλλά είναι παρόμοια. Με τα δικά σου μοιάζουν περισσότερο!

Ο χαρακτήρας σου είναι όπως της πρώτης ταινίας; Έχει «διπλές» ηθικές αρχές;

Του Ζοζέ του άρεσε το πρώτο φιλμ. Κι εμένα. Το ξαναείδα. Το θυμόμουν από τότε που είχε πρωτοβγεί, αλλά το ξαναείδα, και ήταν καλύτερο απ’ ό,τι θυμόμουν. Έχει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία. Αλλά ο Ζοζέ ήθελε να πάρει αυτές τις ιδέες και να τις επεκτείνει. Και για να το πετύχει αυτό, έπρεπε να το διαλύσει εις τα εξ ων συνετέθη. Δεν πρόκειται για remake, ούτε για reboot. Είναι αυτό που έκανε ο Νόλαν με τον Batman: του καθάρισε το μητρώο και γύρισε πίσω στο υλικό της πηγής του για να τον επανεφεύρει τρόπον τινά. Το ίδιο έκανε και ο Τόμας Άλφρεντσον με το «Κι ο Κλήρος Έπεσε στον Σμάιλι»: είχε ένα σπουδαίο βιβλίο και μια πολύ επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά πίσω του, κι έπρεπε να το κάνει κατάδικό του. Διατηρώντας το πνεύμα τού βιβλίου και τους ανθρώπους του. Αυτό προσέλκυσε εμένα να δουλέψω με το Ζοζέ. Όσον αφορά το χαρακτήρα μου, το σφάλμα του είναι ένα σφάλμα που κάνουν πολλοί στον επιχειρηματικό κόσμο. Είναι ένας νευροεπιστήμονας που δε θέλει να εμπλακεί με το Στρατό, ώσπου ο Ρέιμοντ Σέλαρς τού λέει: «Μπορείς να ’χεις απεριόριστη χρηματοδότηση στις έρευνές σου». Γιατί, όταν τον πρωτοσυναντάμε, αναπτύσσει βιονικά χέρια για ανάπηρους. Αυτό, λοιπόν, είναι το μόνο λάθος που κάνει. Πάει κόντρα στο ένστικτό του. Το αρχικό λανσάρισμα του RoboCop είναι φοβερό, αλλά δεν έχουν υπολογίσει την ψυχή, το συναίσθημα μέσα στη μηχανή. Αυτό που η κεντρική διοίκηση αποκαλεί «πιτσικάρισμα». Ο Σέλαρς του λέει «έχουμε προθεσμία. Μέρα λανσαρίσματος. Και πρέπει να κάνεις τα αδύνατα δυνατά για να την τηρήσουμε». Κι έτσι πρέπει να του δώσω ηρεμιστικά για να τον βγάλω στο δρόμο. Είναι ενδιαφέρον, πάντως, ότι στο τέλος της ταινίας αναλαμβάνω την ευθύνη γι’ αυτό. Κάτι που είναι ρηξικέλευθο τη σήμερον ημέρα! (γέλια)

Τι αντιπροσωπεύει για σένα ο RoboCop;

Κατά κάποιον τρόπο είναι μία ιστορία α λα Φρανκενστάιν. Αυτό που δεν έχει είναι η επιλογή. Τραυματίζεται, χάνει τις αισθήσεις του κι όταν συνέρχεται, είναι πια ρομπότ. Και μου λέει: «Θέλω να με βγάλεις απ’ την πρίζα». Κι εγώ του εκθέτω τις διαφωνίες μου. Αλλά δεν μπορεί να υπάρχει καλό τέλος σε κάτι τέτοιο. Ο RoboCop δεν είναι ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Τι θα γινόταν αν υπήρχε sequel; Θα ξαναπαντρευόταν η γυναίκα του; Δε γίνεται. Πώς θα περνούσε κάποιος αυτή τη διαδικασία, του να επανενταχθεί στην κοινωνία, να ξαναποκτήσει τη σχέση που είχε με το παιδί του. Αυτά είναι τα θέματα που ενδιαφέρουν το Ζοζέ. Τα διλήμματα της κατάστασης. Και η αγωνία που του γεννάται. Προσπαθήσαμε να ξεφορτωθούμε όλες τις ανοησίες. Περάσαμε 4 βδομάδες στις πρόβες κόβοντας και ξαναγράφοντας πράγματα, ώστε να μην είναι μια ταινία στην οποία ηλίθιοι άνθρωποι κάνουν ηλιθιότητες. Είναι genre ταινία, αλλά γιατί θα πρέπει να είναι ηλίθια;

Τι είδους ανοησίες ξεφορτωθήκατε;

Τύπου… ο Iron Man πετάει από το Μαλιμπού στο Αφγανιστάν. (γέλια) Τέτοιες ηλιθιότητες. Πού έκανε ανεφοδιασμό καυσίμων; Στο Λονδίνο; Μήπως έμεινε και στο Marriott; (γέλια) Αυτό που δεν ήθελε ο Ζοζέ είναι «η στιγμή του ψυγείου», όταν μετά την ταινία είσαι σπίτι, πας στο ψυγείο για μια μπίρα και ξαφνικά λες: «Για στάσου. Πώς έγινε το τάδε;». Αυτό ήθελε να μην υπάρχει. Να μη σε προσβάλλουμε. Στην εσωτερική λογική της ταινίας, ό,τι συμβαίνει είναι εφικτό, πιστευτό. Στη ρομποτική, πια, μπορείς να κινείς μύες με το μυαλό σου, είναι επιστημονικό δεδομένο, όχι επιστημονική φαντασία. Ποια είναι, η Samsung που έβγαλε το ρολόι τού Ντικ Τρέισι, με το οποίο μπορείς να βλέπεις και να μιλάς σε κάποιον; Θυμάμαι που έβλεπα το «Dick Tracy» κι έλεγα: «Ε, ρε να είχα ένα τέτοιο ρολόι!». Τώρα υπάρχει.

Έχεις στενή σχέση με την τεχνολογία; Καταφέρνεις ένα iPhone, π.χ.;

Απελπισία είμαι. Το iPhone το καταφέρνω αλλά έχω δύο παιδιά, ένα 16 κι ένα 14 χρόνων, κι ό,τι πρόβλημα έχω μου το λύνουν.

Σε πειράζουν καθόλου γι‘ αυτό;

Ναι. Όταν πρέπει να χειριστώ την τηλεόραση, μόνο με ένα remote ξέρω πώς. Γιατί το να είσαι ο Γκάρι απ’ το νότιο Λονδίνο και να παίζεις ένα χειρουργό που κάνει εγχειρήσεις εγκεφάλου, είναι «κάπως». (γέλια)

Ποια είναι η άποψή σου για τα κοινωνικά ζητήματα, όπως η καταπολέμηση του εγκλήματος ή η αστυνομική βία και διαφθορά, που θίγει το φιλμ; Ποιο είναι το πρωταρχικό θέμα που θέτει;

Μιλάει σίγουρα για το μυαλό και την καρδιά και την ψυχή (και συνεπώς το Θεό και το Σύμπαν) κόντρα στην τεχνολογία. Ακόμη, πυροβολούμε επειδή μπορούμε ή επειδή πρέπει; Η λέξη «drone» είναι συνεχώς στα χείλη μας σήμερα, αλλά όχι 3 χρόνια πριν, ενώ η ταινία βρισκόταν στο στάδιο της ανάπτυξης. Πιστεύω ότι είναι ένα φιλμ που συμπτωματικά αγγίζει πολύ ζητήματα της εποχής του. Δε νομίζω, πάντως, ότι ο Ζοζέ μπορούσε να το προβλέψει, ή ότι στέλνει έτσι ένα κοινωνικό μήνυμα. Αλλά το να εξαπολύεις εκεί έξω δημιουργήματα χωρίς συναίσθημα και συνείδηση που σκοτώνουν υφίσταται ως πραγματικότητα. Δε βλέπω τη διαφορά ανάμεσα σ’ αυτόν που στέλνει ένα drone χιλιάδες μίλια μακριά από κάτι σαν Playstation μέσα σ’ ένα δωμάτιο και στον πιλότο που ρίχνει μια βόμβα. Υπάρχει διαφορά;

Τα drones αυτή τη στιγμή περιπολούν στον ουρανό του Λος Άντζελες. Αυτό δε «διατείνεται» η ταινία;

Ναι. Αλλά αν πρέπει να εξουδετερώσεις μια παγίδα με εκρηκτικά και μπορείς να στείλεις ένα robot, γιατί να μην το κάνεις προκειμένου να μη ρισκάρεις μια ζωή; Απ’ την άλλη μπορείς να δώσεις διαίσθηση σε μια μηχανή; Αυτό λέει ο Σέλαρς στην ταινία: «Αν ο RoboCop σκοτώσει ένα παιδί, τι θα νιώσει; Απολύτως τίποτα.»

Τι θα έκανες αν καλούσες έναν οδηγό να σε πάει στο αεροδρόμιο και διαπίστωνες ότι είναι robot; Θα έμπαινες στο αυτοκίνητο ή όχι; Γιατί δε νομίζω ότι απέχουμε πολύ από αυτό…

Μάλλον θα φρόντιζα να γίνω καλύτερος οδηγός. Αλλά το 99% των αεροπορικών δυστυχημάτων οφείλονται σε λάθος του πιλότου. Πολύ σπάνια φταίνε οι μηχανές.

Τίθεται ένα ζήτημα εμπιστοσύνης, όμως…

Ναι. Είναι κάπως όπως στη διαμάχη του ψηφιακού εναντίον του φιλμ. Είναι καλύτερο το πρώτο; Όχι, δε νομίζω. Αλλά το χρησιμοποιούμε επειδή μπορούμε κι επειδή γλιτώνουμε χρήμα. Δε «γυρίζουμε» ψηφιακά επειδή είναι καλύτερο απ’ το σελιλόιντ, αλλά επειδή είναι λιγότερο κοστοβόρο. Στην τελική αυτό μετράει.

Το Hollywood Reporter έκανε υπολογισμούς και βρήκε ότι είσαι ο εμπορικότερος ηθοποιός στην ιστορία. Σημαίνει αυτό κάτι για σένα; Το φχαριστιέσαι;

Μακάρι να ’χα μερίδιο! (γέλια) Έχει πλάκα – αφού είμαι, κατά τύχη. Αλλά με κοντράρει λίγο ο Σαμ(ιουελ) Τζάκσον. Με είχε περάσει κιόλας για λίγο, αλλά ξαναπήρα κεφάλι. Δε θα ‘θελα, όμως, να είμαι υποχρεωμένος γι‘ αυτόν το λόγο να κάνω καριέρα με ακόμα ένα «Χάρι Πότερ», ακόμα ένα «Batman».

Μπορεί να σας ξαναδούμε μαζί όπως εδώ στο «RoboCop»;

Τι να σας πω, εσείς βλέπετε όλες τις ταινίες που βγαίνουν. Εμένα δε μου προσφέρουν τα πάντα. Έχετε δει καμία ταινία που να σας κάνει κλικ; Προσωπικά, ως θεατής, περιμένω το «Foxcatcher» (σ.σ. του Μπένετ Μίλερ), αυτό μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον.

Πότε θα ξανασκηνοθετήσεις;

Προσπαθώ. Αλλά έχω στα χέρια μου κάτι και χρειάζομαι πολύ περισσότερα. Τα studios σήμερα έχουν ένα μοντέλο: σου δίνουν ένα συγκεκριμένο ποσό χρημάτων και δεν μπορείς να κάνεις γυρίσματα στο LA γιατί είναι πανάκριβα. Πρέπει να ταξιδέψεις στη Ν. Αφρική ή στον Καναδά ή στη Νέα Ορλεάνη. Και θέλουν και μια φορολογική ελάφρυνση από ‘δω, και μια ενίσχυση από ‘κει, και συγκεκριμένο προϋπολογισμό, και να έχουν κέρδος εξασφαλισμένο προτού δείξουν καν το trailer. Έτσι κάνουν πλέον ταινίες. Εγώ έχω ένα σενάριο που δεν ταιριάζει στο μοντέλο. Λέγεται «Flying Horse» κι ο ήρωας είναι ο Έντουαρντ Μάιμπριτζ, ο πιονέρος τού σινεμά στον 19ο αιώνα. Έχω το Ρέιφ Φάινς, την Αμάντα Σάιφριντ και τον Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, μαζί κι εγώ. Και πρέπει να γίνει για 50 εκατομμύρια δολάρια. Χρειαζόμαστε κάποιον που θα πάρει το ρίσκο. Υποτίθεται ότι εκτυλίσσεται στο Σαν Φρανσίσκο. Δοκιμάσαμε ευρωπαϊκές «άκρες» αλλά γλιτώνεις π.χ. 100 χιλιάδες δολάρια αν κάνεις 3 εβδομάδες γύρισμα στη Ρουμανία, κάτι ακόμα αν πας Ιρλανδία για μία βδομάδα κτλ. Θα πάθουμε στραβισμό στο τέλος. Αν έλεγα ότι θέλω το Λεονάρντο ή τον Τομ Κρουζ για πρωταγωνιστή, θα έλεγαν «ναι». (γέλια)

Πώς είναι να δουλεύεις με το Ζοζέ Παντίλια;

Είναι έξυπνος, με χιούμορ, πάρα πολύ ταλαντούχος. Δημιουργεί θαυμάσια ατμόσφαιρα στο πλατό και δεν τα παίρνει όλα πολύ σοβαρά. Είμαι βέβαιος ότι το να κάνεις μια ταινία τέτοιου μεγέθους, σου φορτώνει πίεση από το studio. Αλλά δεν το κουβάλησε ποτέ στη δουλειά αυτό. Ήταν προσεγγίσιμος και με καλή διάθεση. Μερικοί σκηνοθέτες δεν είναι να τους ενοχλείς κάποιες συγκεκριμένες μέρες. Μπορεί να έχεις κάποιο «θέμα» με το σενάριο και να σκέφτεσαι: «Σήμερα δεν είναι κατάλληλη στιγμή. Θα τον πετύχω πιο ευδιάθετο άλλη φορά». Ένιωθα ότι μπορούσα να πάω στο Ζοζέ οποιαδήποτε στιγμή. Για παράδειγμα, μια μέρα έστησε τη μηχανή για μια συγκεκριμένη κίνηση και με είδε σκεφτικό. Μου λέει, «Τι σκέφτεσαι;» κι εγώ του είπα ότι «έβλεπα» κάποιο κενό χώρου ανάμεσα στους ηθοποιούς έτσι όπως θα γινόταν. «Δείξε μου τι εννοείς», μου λέει. Του είπα, «Να, έτσι θα δείχνουμε πιο οικείοι» και μου απαντά: «Μου αρέσει κάπως». «Ναι, αλλά το ‘χεις στήσει τώρα, μια ώρα κάνατε», του λέω. «Μη σε ανησυχεί η κάμερα, την αλλάζουμε», μου λέει, «αυτό εδώ μου αρέσει περισσότερο. Δώσε μου 20 λεπτά». Προσφέρω ιδέες συνεχώς και πολλές απορρίπτονται. Είμαι συνηθισμένος, δε θα βάλω τα κλάματα. Θα το έκανα ευχαρίστως με τον δικό του τρόπο. Αλλά μου αρέσει όταν κάποιος δεν τρώγεται να δικαιολογήσει το πόστο που έχει. Μόνο και μόνο επειδή λέγεται «σκηνοθέτης».

Ως σκηνοθέτης αισθάνεσαι αναλόγως;

Εγώ τα παρατάω τώρα. (γέλια) Όχι, ακούω τις προτάσεις των άλλων.

Τις προάλλες μιλούσα με τον Ντόναλντ Σάδερλαντ και μου είπε ότι τώρα που εσύ έχεις προταθεί για Όσκαρ, εκείνος είναι ο καλύτερος ηθοποιός που η Ακαδημία δεν πρότεινε ποτέ.

Πολύ μου αρέσει αυτό. (γέλια)

Η ταινία «RoboCop» έχει ξεκινήσει την προβολή της στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες, σε διανομή της εταιρείας Feelgood.