FreeCinema

Follow us

Τι είναι μια cult ταινία; Πόσο σκουπίδι μπορεί ή πρέπει να είναι; Από ποιον πλανήτη έρχεται και γιατί χρειάζεται να τη λατρέψεις; Μια στήλη που… εγκληματεί, για να σου δώσει τις καλύτερες απαντήσεις γύρω από κινηματογραφικά αξιοπερίεργα και τίτλους που αξίζει να μάθεις πως υπάρχουν. Αρκετά συχνότερα… για τους λάθος λόγους!

ΟΙ 5 ΥΠΟΠΤΟΙ (1963)

(THE LIST OF ADRIAN MESSENGER)

  • ΕΙΔΟΣ: Θρίλερ Μυστηρίου
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Τζον Χιούστον
  • ΚΑΣΤ: Τόνι Κέρτις, Κερκ Ντάγκλας, Μπερτ Λάνκαστερ, Φρανκ Σινάτρα, Ρόμπερτ Μίτσαμ, Τζορτζ Σ. Σκοτ, Τζον Μέριβαλ, Ντέινα Γουίντερ, Ζακ Ρου, Γκλάντις Κούπερ, Χέρμπερτ Μάρσαλ

Έχοντας στήσει καρτέρι, μυστηριώδης άνδρας μπαίνει σ’ ένα κτήριο, όπου με το συνδυασμό… ογκώδους βιβλίου και γνώσεων περί των ηλεκτρολογικών, μπλοκάρει τον ανελκυστήρα ώστε να προκαλέσει θανατηφόρο ατύχημα στον άτυχο επόμενο που επρόκειτο να τον χρησιμοποιήσει. Βγάζει από την τσέπη του ένα χαρτί με σημειωμένα διάφορα ονόματα, μερικά εκ των οποίων έχει ήδη διαγράψει. Σβήνει ακόμη ένα, φεύγει όμορφα κι ωραία από τον τόπο του εγκλήματος και τότε οι τίτλοι αρχής ξεκινούν να πέφτουν. Τα ονόματα που περνούν από την οθόνη προκαλούν ένα μικρό εγκεφαλικό: Τόνι Κέρτις, Κερκ Ντάγκλας, Μπερτ Λάνκαστερ, Ρόμπερτ Μίτσαμ, Φρανκ Σινάτρα. Η αφρόκρεμα του Χόλιγουντ της εποχής εκείνης, δηλαδή, μαζεμένη σε μια ταινία. Έπειτα η πλοκή ξεκινά, αλλά για την περισσότερη ώρα ουδείς εξ αυτών εμφανίζεται, αφού το φιλμ μοιάζει να περιστρέφεται γύρω από τα πιο «δεύτερα» ονόματα του καστ. Μήπως κάποιος μας κοροϊδεύει;

Ο διάσημος Άγγλος συγγραφέας Άντριαν Μέσεντζερ καλεί στην εξοχική του έπαυλη τον πρώην πράκτορα της ΜΙ5 και παλιό του φίλο, Άντονι Γκέθριν. Του εμπιστεύεται μια λίστα με ονοματεπώνυμα, ζητώντας του να ερευνήσει με «αθόρυβο» τρόπο το κατά πόσο οι αναγραφόμενοι σε αυτήν άνδρες βρίσκονται εν ζωή, χωρίς να του δώσει περαιτέρω εξηγήσεις. Ο Γκέθριν, καθώς τον βλέπει ιδιαίτερα ανήσυχο, πιάνει αμέσως δουλειά, για ν’ ανακαλύψει γρήγορα πως τουλάχιστον οι μισοί από τους ανθρώπους της λίστας έχουν κατά διαβολική σύμπτωση σκοτωθεί τα τελευταία χρόνια σε παράξενα (αν μη τι άλλο) ατυχήματα, παρόμοια με εκείνο του ανελκυστήρα της αρχικής σεκάνς! Το μυστήριο πυκνώνει ακόμα περισσότερο όταν ο ίδιος ο συντάκτης της περίφημης λίστας προσθέσει τον κρίκο του… δικού του ονόματος στην αλυσίδα του περίεργου θανατικού που έχει ενσκήψει εσχάτως, αφού το αεροπλάνο στο οποίο επέβαινε γίνεται στόχος βομβιστικής ενέργειας. Με την βοήθεια ενός εκ των επιζώντων του αεροσκάφους, ο οποίος κάποια μισόλογα του Μέσεντζερ άκουσε πριν εκείνος πεθάνει, ο Γκέθριν εντείνει τις έρευνες. Πριν να είναι αργά, πρέπει να βρει τι κοινό είχαν όλοι αυτοί οι φαινομενικά άσχετοι μεταξύ τους άνθρωποι, που ο ένας μετά τον άλλον αφήνουν πίσω τους τον μάταιo τούτο κόσμο, και φυσικά ποιος είναι ο άγνωστος που έχει την… άσχημη συνήθεια να τους ξεπαστρεύει.

Ο Τζον Χιούστον δεν διστάζει να δείξει το πρόσωπο του δολοφόνου πριν καλά-καλά συμπληρωθεί το πρώτο τέταρτο της ταινίας του. Ένας εκ των βαριών ονομάτων του καστ βγάζει τη μάσκα που φορούσε, συνεχίζοντας (πάντα μεταμφιεσμένος) να καθαρίζει τους άτυχους της λίστας, τον έναν μετά τον άλλον. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, δε, «καρφώνει» το μυστικό της… μη εμφάνισης των υπολοίπων πρωτοκλασάτων ηθοποιών του καστ. Όλοι τους είναι κρυμμένοι κάτω από προσθετικά και το μακιγιάζ του «μάγου» του είδους Τζον Τσέιμπερς, σε κάτι που μοιάζει με προπομπό του τηλεοπτικού «Mission: Impossible» (στο οποίο, όταν ξεκίνησε να προβάλλεται στην αμερικάνικη τηλεόραση, το 1966, ο Τσέιμπερς προσέφερε τις υπηρεσίες του, φυσικά). Τούτο δίνει την ευκαιρία στον Χιούστον να διασκεδάσει ολοφάνερα με την όλη φάση, αφού εκτός του «who is who» παιχνιδιού, έχει την ευκαιρία να γυρίσει ένα whodunnit φιλμ, επιδεικνύοντας παράλληλα το πάθος του για το παραδοσιακό «sport» του κυνηγιού της αλεπούς, γυρίζοντας τις σχετικές και λεπτομερέστατες σκηνές στην έπαυλη που διατηρούσε στην Ιρλανδία.

Την ίδια ώρα, δεν ξεχνά το μυστήριο της λίστας του αυθεντικού τίτλου και του αναζητούμενου δολοφόνου, παρουσιάζοντας τον Γκέθριν του Τζορτζ Σ. Σκοτ και τον συνοδοιπόρο του στην έρευνα ΛεΜποργκ του Ζακ Ρου, σαν άτυπους Χολμς και Γουότσον, που με ενίοτε εξεζητημένους τρόπους προσπαθούν να λύσουν το αίνιγμα των «ατυχημάτων». Αναζητούν στο παρελθόν των θυμάτων τα (πολλά) κομμάτια που λείπουν από το puzzle της υπόθεσης, προσπαθούν να αποτρέψουν μία τουλάχιστον πιθανή δολοφονία, χάνονται στον δαίδαλο της… γλωσσολογίας κι όταν νιώθουν έτοιμοι για το ξεμπρόστιασμα του φονιά, υφαίνουν ιστό αράχνης με τη σιγουριά πως το κόλπο τους θα πιάσει. Κάπου στην πορεία, ένας εξ αυτών βρίσκει το χρόνο να ερωτευτεί κιόλας την εξαδέλφη του μακαρίτη Μέσεντζερ. Δεν μπορούμε να πούμε πως προσφέρει κάτι το ουσιαστικό αυτή η αισθηματική υποπλοκή, ελάχιστα όμως μειώνει τη γοητεία και την εγγυημένη ψυχαγωγία που κατά τα άλλα προσφέρουν «Οι 5 Ύποπτοι». Ο ιδιαίτερα μετρημένος εδώ Τζορτζ Σ. Σκοτ και ο έξω καρδιά (όταν πια έχει απαλλαγεί από τον βραχνά της μασκαράτας) Κερκ Ντάγκλας, φτιάχνουν ένα εκ διαμέτρου αντίθετο πρωταγωνιστικό δίδυμο, ο δε Τζέρι Γκόλντσμιθ συνθέτει ακόμη ένα από τα συνήθη του αριστουργηματικά score. Έχει γυρίσει μνημειώδη φιλμ στην μεγάλη του καριέρα ο Τζον Χιούστον. Τούτο δεν μπορεί να συγκαταλέγεται ανάμεσά τους, αποτελεί όμως ένα διασκεδαστικό, ξεχασμένο διαμάντι της τεράστιας φιλμογραφίας του που ταυτίζεται με τα χαρακτηριστικά μιας cult movie.

TRIVIA

  • Το σενάριο, υπογεγραμμένο από τον Άντονι Βελιέ, βασίζεται στο φερώνυμο διήγημα του Άγγλου συγγραφέα Φίλιπ ΜακΝτόναλντ. Ήταν η τρίτη του συνεργασία με τον Χιούστον. «Η Νύχτα της Ιγκουάνα» (1964) έμελλε να είναι η τελευταία τους, αφού έναν χρόνο μετά ο Βελιέ έφυγε από τη ζωή.
  • Σύμφωνα με τον καρατερίστα ηθοποιό Γιαν Μέρλιν, μόνο οι Ντάγκλας και Μίτσαμ (με τον δεύτερο να κάνει την πιο εύκολα αναγνωρίσιμη εμφάνιση) έπαιξαν στ’ αλήθεια στην ταινία. Τους μεταμφιεσμένους Κέρτις, Σινάτρα και Λάνκαστερ, καθώς και μέρος του ρόλου του Ντάγκλας, υποδύθηκε ο ίδιος (!), έχοντας υπογράψει σχετικό «μυστικό» συμβόλαιο με την Universal.
  • Ο Μέρλιν περιέγραψε τις εμπειρίες του από τα γυρίσματα στο βιβλίο «Shooting Montezuma». Εκεί αναφέρει πως ο Τόνι Κέρτις, ο Φρανκ Σινάτρα και ο Μπερτ Λάνκαστερ εμφανίστηκαν στο set μόνο για την σεκάνς των «αποκαλυπτηρίων» στους τίτλους τέλους, εισπράττοντας γι’ αυτό από 75.000 δολάρια έκαστος.
  • Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ ήταν στα υπ’ όψη για ανάλογη cameo εμφάνιση στο φιλμ, αλλά αρνήθηκε όταν αντιλήφθηκε το πόσο χρονοβόρα και επίπονη θα ήταν η απαραίτητη μεταμφίεση της.
  • Κατά την διάρκεια της σπουδαίας καριέρας του, ο εκ των πρωτοπόρων του make-up και των προσθετικών Τζον Τσέιμπερς (μεταξύ άλλων) έφτιαξε τα περίφημα… αυτιά του Σποκ για την τηλεοπτική σειρά «Star Trek», ενώ κέρδισε τιμητικό βραβείο Όσκαρ για την καταπληκτική δουλειά του στον «Πλανήτη των Πιθήκων» (1968). Δεν ήταν ποτέ υποψήφιος στις απονομές της Ακαδημίας, αφού η κατηγορία του μακιγιάζ, στην οποία διέπρεψε, θεσμοθετήθηκε μόλις το 1981.
  • Την περίοδο εκείνη, από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, δηλαδή, ο Τσέιμπερς εργαζόταν πια ως… σύμβουλος της CIA! Ήταν ένας ο εκ των εγκεφάλων της χολιγουντιανής ταινίας που θα γυριζόταν στο Ιράν ως προπέτασμα καπνού και που αληθινό στόχο είχε την απελευθέρωση των Αμερικανών πολιτών κατά την διάρκεια της «Κρίσης των Ομήρων» από την αμερικανική Πρεσβεία της Τεχεράνης…
  • Στο βραβευμένο με Όσκαρ καλύτερης ταινίας «Επιχείρηση: Argo» (2012), που αναφέρεται στην άνωθεν υπόθεση, τον Τσέιμπερς υποδυόταν ο Τζον Γκούντμαν.
  • Ο πιτσιρικάς που υποδύεται τον ανιψιό του Άντριαν Μέσεντζερ είναι ο δεκατριάχρονος (τότε) Τόνι Χιούστον, γιος του Τζον Χιούστον. Χρόνια αργότερα, βρέθηκε υποψήφιος για Όσκαρ διασκευασμένου σεναρίου για τους «Δουβλινέζους» (1987), την τελευταία ταινία που σκηνοθέτησε ο πατέρας του και στην οποία πρωταγωνιστούσε η αδελφή του Αντζέλικα!
  • Ουδεμία σχέση έχουν τούτοι «Οι 5 Ύποπτοι» με εκείνους τους «10 Ύποπτους» (1959), που στο παρελθόν έχουμε παρουσιάσει από την στήλη. Απλά, οι ελληνικοί τίτλοι εκείνης της περιόδου είναι μια πονεμένη ιστορία…

MORE CULT

Ο ΚΙΤΡΙΝΟΣ ΠΡΑΚΤΩΡ ΤΟΥ ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ

«Their deadly mission: to crack the forbidden island of Han!»

Ο ΚΟΛΟΣΣΟΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ

«A monster statue of bronze and stone twenty stories tall guarded their secret!»

Ο ΑΡΧΙΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ

«NOT A WORD IS SPOKEN! Excitement beyond words!»

ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΠΙΣΤΟΛΙΟΥ

«She'd do anything for a thrill... Including kill!»