του Παναγιώτη Μήτσικα

Στη δεύτερη ταινία του, μετά το «50 (o Dos Ballenas se Encuentran en la Playa)» (2022), ο Μεξικανός Χόρχε Κούτσι καταπιάνεται με ένα εξαιρετικά δυνατό και επίκαιρο την τελευταία (δυστυχώς) δεκαετία θέμα: αυτό του consent, της συγκατάθεσης. Στο μεγαλύτερο κομμάτι του, «Ο Κακός Ηθοποιός» αποτελεί μία πολύπλευρη, διεξοδική ματιά πάνω στην κουλτούρα του βιασμού, τη διαφορετική αντιμετώπιση της γυναικείας και ανδρικής πλευράς από όλους τους τρίτους εμπλεκομένους, αλλά και το αδηφάγο σύστημα των ΜΜΕ που «διψά» για αίμα. Για να έρθει η τρίτη πράξη και… να μας χαλάσει την πολύ καλή εντύπωση που είχαμε για το φιλμ, εξαιτίας μιας ανεξήγητα «κίτρινης», υπερβολικής στροφής.

Τα πάντα ξεκινούν από τα γυρίσματα μιας μεξικανικής ταινίας, όπου οι δύο πρωταγωνιστές αποτελούν το κέντρο παράνομης σχέσης, καθώς η Σάνδρα είναι η γυναίκα του πατέρα του Ντανιέλ. Με την πιο δύσκολη σκηνή του φιλμ (μια ερωτική συνεύρεση μεταξύ των δύο) να επίκειται, η μακιγιέζ δηλώνει στο set: «Εγώ πιστεύω ότι πρέπει να κάνετε πραγματικό σεξ, για να βγει πιο αληθοφανές»! Η Σάνδρα δεν έχει καμία διάθεση να κάνει κάτι τέτοιο, αλλά ο Ντανιέλ δεν έχει κανένα πρόβλημα, λέγοντας της: «Αν αλλάξεις γνώμη, πες μου». «Ο Τομ Κρουζ κάνει όλες τις σκηνές του στην πραγματικότητα», θα συμπληρώσει, και είναι μόνο μία από τις αρκετές κινηματογραφοφιλικές αναφορές που θ’ ακούσουμε στο έργο, μαζί και με το γεγονός πως, λίγο αργότερα, ο Ντανιέλ θα λάβει ένα τηλεφώνημα από τον ατζέντη του, ο οποίος τον ενημερώνει πως ένα χολιγουντιανό studio τον θέλει για πρωταγωνιστή στο remake της ταινίας «Ο Άρχων του Τρόμου» του Όρσον Γουέλς, που θα γυριστεί στο Μεξικό (Παναγία μου!).

Η ερωτική σκηνή ολοκληρώνεται, αλλά σε κάποιο σημείο η Σάνδρα είναι εμφανώς αποσβολωμένη και, λίγο αργότερα, βάζει τα κλάματα κι ενημερώνει τη βοηθό σκηνοθέτη και την ενδυματολόγο πως ο Ντανιέλ τη βίασε, διεισδύοντας μέσα της κατά τη διάρκεια του γυρίσματος. Εκεί ξεκινά ένα από τα πιο εύστοχα κομμάτια του φιλμ, που δεν είναι άλλο από τη διαφορά της αντιμετώπισης σε περιπτώσεις βιασμού. Είναι αμέτρητες οι στιγμές που θ’ ακούσουμε τα «Είσαι σίγουρη;», «Μήπως ήταν παρεξήγηση;», «Ίσως είσαι μπερδεμένη;», όπως και, φυσικά, τη νούμερο ένα ατάκα σε αντίστοιχα περιστατικά: «Γιατί δεν φώναξες; Γιατί δεν το είπες αμέσως;». Η παραγωγή γίνεται άνω-κάτω, καλούνται δικηγόροι εκατέρωθεν, ο Ντανιέλ είναι ανένδοτος πως ποτέ δεν έκανε κάτι τέτοιο, ενώ αναθεματίζει συνεχώς τη «σκύλα» που θέλει να του καταστρέψει τη ζωή και την οικογένεια (έχει γυναίκα και κόρη).

Όσο κι αν δεν έχουμε (και καλώς) δει τίποτα περιγραφικό, δεν νομίζω πως αμφιβάλλουμε ποτέ για το αν αυτό που έγινε είναι αλήθεια ή όχι. Κι αυτό αποτελεί ένα από τα μεγάλα ατού της ταινίας, όπως και το γεγονός πως μας παρουσιάζει ότι ο βιασμός δεν είναι μόνο η άσκηση σωματικής βίας κατά την τέλεσή του, αλλά (προφανώς) και η μη ύπαρξη συγκατάθεσης, η ηθική βία, ένα αδιαμφησβήτητα τραυματικό συμβάν για μια γυναίκα, η οποία είναι εξαιρετικά πιθανόν να «παγώσει», να μην μπορεί ν’ αντιδράσει αμέσως, να μην μπορεί να βρει τη φωνή για να φωνάξει. Είναι εκπληκτική η δουλειά της Φιόνα Παλόμο εδώ, σε μία ερμηνεία coup de grâce που αφήνει πολλές υποσχέσεις ότι μπορεί ν’ αποτελέσει το μέλλον του μεξικανικού σινεμά.

Και μετά… έρχεται η τρίτη πράξη. Προφανώς, το γαϊτανάκι των media που διψούν για τέτοιες ιστορίες είναι μια πραγματικότητα, αλλά το αφάνταστα «κιτρινίστικο», τραβηγμένο απ’ τα μαλλιά φινάλε, γκρεμίζει πολλά απ’ αυτά που βρίσκαμε θετικά έως εκείνο το σημείο, κι είναι κρίμα.