της Κατερίνας Ανδρεάκου

Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Έμιλι Ντάνφορθ και με το μεγάλο βραβείο της Κριτικής Επιτροπής του φετινού Φεστιβάλ Sundance στο τσεπάκι, η ταινία της Νεοϋορκέζας Ντεζιρέ Ακαβάν αφηγείται την ιστορία της Κάμερον που, αν και προσπαθεί να κρύψει τις ομοφυλοφιλικές της τάσεις στο έντονα θρησκευόμενο περιβάλλον της μικρής της κοινωνίας, ερωτεύεται μια από τις συμμαθήτριές της και «ξεμπροστιάζεται» στον χορό αποφοίτησης, όταν ο παρτενέρ της τις πιάνει στα πράσα σε ένα αυτοκίνητο. Η θεία και κηδεμόνας της ορφανής κοπέλας την τρέχει άρον-άρον σε ένα ορεινό «θεραπευτήριο», όπου η ύπουλα απειλητική διευθύντρια και ο συμπαθής ιερέας συνεργάτης της (και αδελφός της) έχουν ως στόχο τη «θεραπεία» από κάθε ομοφυλοφιλική τάση των νεαρών «ασθενών» τους. Η Κάμερον αρχικά θα δεχτεί πειθήνια (και κάπως ενοχικά) την «τιμωρία» της, όμως η ευκαιρία που της δίνεται εκεί για μια ειλικρινή ενδοσκόπηση, καθώς και η γνωριμία της με δύο άλλους απρόθυμες «ασθενείς», θα τη σπρώξουν προς την προσωπική της αλήθεια – και την πιθανή απελευθέρωση.

Η ιστορία μπορεί να διαδραματίζεται το 1993, τα «θεραπευτήρια» όμως υπάρχουν ακόμα στην πραγματικότητα, και είναι αρκετά. Η Ντάνφορθ, συγγραφέας του βιβλίου στο οποίο βασίστηκε η ταινία, εμπνεύστηκε από την πραγματική ιστορία του νεαρού Ζακ Σταρκ, ο οποίος πέρασε στην αληθινή ζωή την ίδια τραυματική (και κατά καιρούς εξευτελιστική) εμπειρία που μας αφηγείται μυθοπλαστικά η Κάμερον Ποστ. Η σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός (αν και δεν εμφανίζεται εδώ) Ακαβάν, της οποίας η νέα τηλεοπτική σειρά μόλις έκανε πρεμιέρα στη Βρετανία με τον απλό κι απέριττο τίτλο «The Bisexual», μπορεί να μην είχε προσωπική εμπειρία, δείχνει όμως να γνωρίζει καλά πώς λειτουργούν τα taboo και ο κοινωνικός αποκλεισμός ατόμων που δεν κρύβουν την ομοφυλοφιλία τους. Το κινηματογραφικό αποτέλεσμα είναι μια άκρως ενδιαφέρουσα προσωπική ιστορία, μέσω της οποίας παρουσιάζεται ένα γενικότερο κοινωνικό θέμα / πρόβλημα που δεν έχει εξερευνηθεί επαρκώς στο σινεμά (το «But I’m a Cheerleader» του 2000 είναι ένα σπάνιο παράδειγμα, ενώ συμπτωματικά φέτος βγαίνει και μια δεύτερη ταινία με κεντρικό θέμα τις «κλινικές αναστροφής ομοφυλοφιλίας», το επερχόμενο «Boy Erased» του Τζόελ Έτζερτον).

Η ταινία συνολικά, από πλευράς κινηματογραφικής αφήγησης, δεν αποτελεί κάτι το ιδιαίτερα πρωτότυπο. Η δομή της είναι μάλλον basic για το (δραματικό) είδος της: ένα γεγονός που φέρνει τη νεαρή ηρωίδα στη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται, οι αρχικές αντιξοότητες, οι νέοι φίλοι / σύμμαχοι, κάποιες αναπάντεχες τραγωδίες και η τελική συνειδητοποίηση της ενηλικίωσης. Ωστόσο, είναι ρεαλιστική, εξοικονομημένη και ειλικρινής στις προθέσεις της, καταφέρνοντας χαμηλότονα και χωρίς πολλά μεγαλόστομα, μελοδραματικά κλισέ, να επιδείξει τον παραλογισμό και τη σχεδόν αιρετική γελοιότητα αυτών των θρησκοληπτικών και αναπολογητικά φανατικά συντηρητικών «θεραπευτηρίων» (ο αγγλικός τίτλος χρησιμοποιεί τον όρο «κακή εκπαίδευση», αν και η ελληνική «διαπαιδαγώγηση» έχει μια επιτυχημένη δόση σαρκασμού), που δυστυχώς κάνουν ακόμα (ίσως και περισσότερο από ποτέ, δεδομένης της σύγχρονης, παλινδρομικής επικαιρότητας στις ΗΠΑ) χρυσές δουλειές εις βάρος νεαρών παιδιών που έχουν ήδη περάσει έτσι κι αλλιώς προβλήματα ανακάλυψης της αληθινής τους ταυτότητας.

Η Ακαβάν σκηνοθετεί άρτια τους πλειοψηφικά νεαρούς πρωταγωνιστές της, με την Κλόι Γκρέις Μορέτς, μια από τις πολλά υποσχόμενες star της γενιάς της, να ερμηνεύει έξοχα και με φυσική ειλικρίνεια όλα τα περίπλοκα ψυχολογικά στάδια της κεντρικής ηρωίδας, από την ενοχή και το ψυχικό «αυτομαστίγωμα», στην αμφιβολία και την τάση για επανάσταση κι ελευθερία. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια κλασική ιστορία ενηλικίωσης, από αυτές που μας έχει συνηθίσει το (καλό) ανεξάρτητο αμερικάνικο σινεμά, απλώς διαδραματίζεται σε ένα σκηνικό που μπορεί να μοιάζει σχεδόν εξωπραγματικό. Δυστυχώς, πρόκειται για μια ντροπιαστική πραγματικότητα, πόσω μάλλον για τον 21^ο αιώνα.