του Νίκου Παλάτου

Το αυθεντικό «Death Wish» (1974) δεν ήταν κάποιο ανεπανάληπτο αριστούργημα, ήταν όμως μια ταινία που έδειχνε πως είχε πιάσει τον σφυγμό της εποχής της, έχοντας έκτοτε παραμείνει σημείο αναφοράς για όλα τα φιλμ του είδους. Παρουσιάζοντας την τότε Νέα Υόρκη (και σε ένα πιο γενικό πλαίσιο, ίσως, όλη την Αμερική του Νίξον) σαν ένα άντρο ακολασίας και βίαιης αναρχίας, όπου ο καθένας έκανε ό,τι του γούσταρε χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν, έθετε στον θεατή το απλό (ή απλοϊκό) ερώτημα: τι θα έκανες εάν κάποιος από τους πολλούς «αλήτες» που ζουν δίπλα σου σκότωνε την οικογένειά σου; Η απάντηση ήταν εξίσου απλή, καθώς προέτρεπε ουσιαστικά το θύμα να αρπάξει ένα όπλο και να γίνει άτυπος δικαστής και τιμωρός, μιας και οι έχοντες τα τυπικά προσόντα για την πρόληψη του εγκλήματος και την απονομή της δικαιοσύνης έμοιαζαν ανήμποροι να φέρουν εις πέρας το έργο τους. Χάρη σε αυτήν του την προσέγγιση, πάντως, το φιλμ γνώρισε τεράστια εμπορική επιτυχία, έδωσε πνοή στην καριέρα του πρωταγωνιστή Τσαρλς Μπρόνσον (ο οποίος μέσα στα επόμενα είκοσι χρόνια επανήλθε στον ίδιο ρόλο του vigilante άλλες τέσσερις φορές), ενώ ξεσήκωσε θύελλα συζητήσεων και αντιδράσεων σχετικά με το θέμα της αυτοδικίας.

Εύλογα, το ερώτημα που έρχεται αυτόματα στο μυαλό από τούτο το remake είναι… τι το καινούριο μπορεί να έχει φέρει σε όλα αυτά η νέα σκηνοθετική ματιά του Ίλαϊ Ροθ. Εκ του αποτελέσματος, αποδεικνύεται πως αυτά είναι ελάχιστα. Η αυτόκλητη απονομή δικαιοσύνης από κάποιον εκδικητή εκτός νόμου απασχολεί συχνά τον κινηματογράφο πλέον, και όχι μόνο στις αμερικανικές παραγωγές (το είδαμε πολύ πρόσφατα και στο «Μαζί ή Τίποτα» του Φατίχ Ακίν).Ο Ροθ δεν δράττεται της ευκαιρίας ώστε να βουτήξει στα βαθιά νερά του πάντα επίκαιρου (κατά τα φαινόμενα) θέματος, αλλά προτιμά να κολυμπήσει στα ασφαλή ύδατα του πρωτότυπου σεναρίου. Δεν φαίνεται δε να προβληματίζεται ιδιαίτερα ούτε από τη δημοφιλία που αποκτά από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο δικός του εκδικητής, με το σχετικό, κινούμενο απολύτως εντός της σύγχρονης εποχής «εύρημα» να μην τυγχάνει ουσιαστικής διερεύνησης. Εξαφανίζει, μάλιστα, εντελώς από την πλοκή τη σκηνή του σοκαριστικού βιασμού της κόρης κατά την εισβολή στο σπίτι, καθώς ως γνωστόν σε θέματα που άπτονται του σεξ, η κινηματογραφική βιομηχανία (παραδόξως) είναι απείρως πιο συντηρητική σήμερα απ’ ότι σαράντα και πλέον χρόνια πριν!

Ο Πολ Κέρσι δεν είναι Νεοϋορκέζος αρχιτέκτονας όπως στο φιλμ του 1974, αλλά χειρουργός σε νοσοκομείο του Σικάγου. Έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με τα κρούσματα βίας που σαρώνουν την πόλη, μην κάνοντας διακρίσεις ανάμεσα σε θύτες και θύματα όταν αυτά βρίσκονται στο χειρουργικό του κρεβάτι. Ζει μια ήσυχη, τακτοποιημένη ζωή, πλάι στη σύζυγό του και την κόρη του, η οποία ετοιμάζεται να φύγει για σπουδές στο κολέγιο. Τα πάντα, όμως, καταρρέουν για αυτόν μετά την εισβολή εγκληματικής τριπλέτας στο σπίτι του, που έχει σαν αποτέλεσμα να μείνει χήρος, με την δε κόρη να χαροπαλεύει για τη ζωή της. Αντιλαμβανόμενος πως από τους αστυνομικούς ντετέκτιβ που αναλαμβάνουν την υπόθεση δεν μπορεί να περιμένει και πολλά, προμηθεύεται ένα όπλο, μαθαίνει να το χρησιμοποιεί, φοράει κουκούλα για να κρύβει το πρόσωπό του και παίρνει τους δρόμους γυρεύοντας εκδίκηση. Αρχικά από τους φονιάδες της οικογένειάς του και μόνον, σταδιακά όμως εξελίσσεται σε αυτόκλητο υπερασπιστή του απροστάτευτου πολίτη, κάτι που του δίνει μια σχεδόν θρυλική διάσταση στα μάτια των κατοίκων της πόλης.

Ο Μπράιαν Γκάρφιλντ, συγγραφέας του μυθιστορήματος πάνω στο οποίο είχε βασιστεί η original ταινία, την είχε σχεδόν αποκηρύξει τότε, αφού θεωρούσε πως διαστρέβλωνε εντελώς το πνεύμα τού βιβλίου του, το οποίο σύμφωνα με εκείνον κινούνταν σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν της αυτοδικίας. Με τούτη τη νέα version δεν προβλέπεται να αλλάξει γνώμη, καθώς ο Ροθ παρουσιάζει τις δολοφονίες από τον Κέρσι σχεδόν καθαρτικές, ενισχύοντας μάλιστα το «ηρωικό» προφίλ του κεντρικού χαρακτήρα. Τονίζει (κάπως άγαρμπα) την υπερβολικά τέλεια ζωή του στο ξεκίνημα του φιλμ, ώστε η άμεση αντιπαραβολή με τη θλίψη που επέρχεται από το γεγονός της εισβολής να κάνει την οργή και το μίσος (κατά… πάντων!) να μοιάζει δικαιολογημένο. Στα υπέρ του, καταφέρνει να πάρει μια σπάνια, πλέον, χαμηλών τόνων ερμηνεία από τον βετεράνο των action films Μπρους Γουίλις (οι ανάλογες τελευταίες ταινίες τού οποίου βγαίνουν κατευθείαν σε DVD εδώ και μερικά χρόνια…), ενώ βάζει την προσωπική του σφραγίδα με το μακάβριο (και αιματοβαμμένο) χιούμορ που τον χαρακτηρίζει σε λίγες, μεν, αλλά χαρακτηριστικές περιπτώσεις (η κατάληξη της σεκάνς των πυροβολισμών στην κάβα). Μέσω, δε, της κινούμενης στα όρια της παρωδίας σκηνής αγοράς όπλου από τον Πολ Κέρσι, εντός εξειδικευμένου καταστήματος (που μοιάζει με supermarket πυρομαχικών!), χλευάζει την πολιτική της οπλοκατοχής στην πατρίδα του, για να τη στείλει για… βόλτα στη συνέχεια, καθώς τα όπλα παίρνουν φωτιά και οι σφαίρες πέφτουν σαν χαλάζι.