του Ηλία Φραγκούλη

Τα εννέα λεπτά του «The Distance Between Us and the Sky» τον ανέβασαν εξωφρενικά ψηλά, με ένα βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους στο Φεστιβάλ των Καννών του 2019. Ήμουν διστακτικός απέναντι σε όλη αυτή την media-κή «πίεση» που ακολούθησε, κυρίως γιατί δεν θεωρώ πως η συγκεκριμένη ταινία αξίζει τον χαρακτηρισμό του φιλμ μικρού μήκους. Περισσότερο την έβλεπα σαν ένα μεγάλο film clip, από μια φανταστική ταινία / ιστορία που θα μπορούσε να έχει πριν και μετά σε διάρκεια, μα δεν την είδαμε ποτέ. Προτιμώ (και εκτιμώ περισσότερο) τη «Βιολέττα», ένα από τα εισαγωγικά φιλμάκια που είχε σκηνοθετήσει για το 60^ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης την ίδια χρονιά. Μια ολοκληρωμένη ιστορία, με χαρακτήρες, απλότητα και συναίσθημα, σε σχεδόν δύο λεπτά (άθλος!). Πλήρες. Σε όλα του.

Περιμέναμε καιρό ν’ «ανθίσει» η υπόσχεση που κουβαλούσε στις πλάτες του ο Βασίλης Κεκάτος. Αρκετό ακόμη και για να σβήσει το hype που τα ΜΜΕ συντηρούσαν για ένα μεγάλο διάστημα, εκείνο του «auteur» που, όμως, δεν είχε αποδείξει (ή επιδείξει) κάτι παραπάνω στο format το οποίο ο ίδιος ένιωθε ότι (πρέπει να) ανήκει. Κι έξαφνα, αντί για το κινηματογραφικό του ντεμπούτο, προέκυψε πρώτα μια τηλεοπτική σειρά! Από τις 2 Νοεμβρίου, το κοινό των όποιων τηλεοπτικών ιντσών, θα δοκιμάσει να χωρέσει τις εικόνες του σ’ αυτές, για τα οκτώ ωριαία επεισόδια του «Milky Way», σε παραγωγή της εταιρείας FOSS, για λογαριασμό του καναλιού MEGA.

Παραδόξως, η παρουσίαση των πρώτων δύο επεισοδίων έγινε σε μια… μεγάλη οθόνη που στήθηκε στην αίθουσα της Εναλλακτικής Σκηνής της Λυρικής, στο ΚΠΙΣΝ. Και ήταν τόσο ταιριαστό αυτό το μέγεθος, που ειρωνικά έβγαζε μια χλεύη προς το καχεκτικό «όραμα» το οποίο χαρακτηρίζει τις περισσότερες παραγωγές της ελληνικής τηλεόρασης, που ακόμη κι αν προστατεύονται από ένα αξιοπρεπές production value και τίμιες δουλειές συντελεστών, πνίγονται μέσα στο στερεότυπο του αναμενόμενου και του «what the people want» της τηλεθέασης (φευ!). Εδώ, η μεγάλη οθόνη μαρτυρούσε «στα κρυφά» που ανήκει το «Milky Way» (ή ο Κεκάτος, αν προτιμάτε).

Είναι ευτύχημα που ο Κεκάτος… δεν ξέρει από τηλεόραση! Και «δυστύχημα» που βίωσε το ανοικονόμητο του χρόνου της τηλεοπτικής αφήγησης, όντας σκηνοθέτης που θέλει να «κατοικίσει» στο φιλμικό σύμπαν. Τα δύο πρώτα επεισόδια του «Milky Way» παρακολουθούνται σαν τα εκατό λεπτά… μιας ταινίας «δίχως τέλος», που αναπνέει με ευκολία χωρίς την έγνοια του μοντάζ, του πόσο θα βγει το έργο για να εξυπηρετεί το πρόγραμμα του διανομέα και του σινεμά. Ειλικρινά, μοιάζει περισσότερο με φιλμ. Αλλά σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο, δεν θα μπορούσε να διαρκεί… τετρακόσια λεπτά!

Με το που ξεκινά, αισθάνεσαι ένα… αεράκι φρέσκου, ανανεωτικού και σύγχρονου, ειδικά για τα ελληνικά δεδομένα. Που αν και η βασική θεματολογία του (η «ανεπιθύμητη» εγκυμοσύνη μιας μαθήτριας που τελειώνει το λύκειο, σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Μακεδονίας) δεν δείχνει «φανταστική» ή extreme, παρουσιάζει μια αφηγηματικότητα που δύσκολα συναντά ομοιότητες, ακόμη και σε σύγκριση με παραγωγές του εξωτερικού. Υπάρχει μια αδιαπραγμάτευτη ελληνικότητα, αυτή της κακορίζικης, της doomed πραγματικότητας για τους νέους ανθρώπους που ζουν μακριά από τα «μεγάλα» αστικά κέντρα της χώρας. Που μένουν θεατές μπροστά στο «όνειρο» της μετακόμισης στην Αθήνα. Που τους ρωτάς τι θέλουν να κάνουν όταν τελειώσει το σχολείο, με τα κορίτσια ν’ απαντούν… χορεύτριες για τη Φουρέιρα και τ’ αγόρια… μπάτσοι (για το ματσιλίκι της στολής και την ασφάλεια ενός μισθού).

Με μια σοκαριστικά πεντακάθαρη στάση απέναντι σ’ αυτά τα παιδιά, με πλάνα που αγαπάνε την ανοιχτωσιά των locations (χειροκρότημα και στον dp Γιώργο Βαλσάμη) κι ένα συχνότατο flow στην κίνηση των κάδρων, λες κι έχουν τη διάθεση να «χορέψουν» γύρω από τους νεαρούς ήρωες, ο Κεκάτος μαρτυρά το στίγμα της οπτικής του με μια ελευθεριότητα που κάνει το βλέμμα να θαυμάζει αυτό που αντικρίζει. Και να θαυμάζει και την «no holds barred» διάθεση σε πράγματα που θα έπρεπε ν’ αποκαλούμε κοινότοπα, μα η βαθιά συντήρηση της… προς τα πίσω ολοταχώς κοινωνία αποκαλεί τολμηρά. Και που εδώ θα ενοχλήσουν σφόδρα. Από τη βωμολοχία μέχρι τον απροκάλυπτο ηδονισμό (ακόμη κι όταν δεν έχει να κάνει με την σεξουαλική επαφή, όπως στη σεκάνς του χορευτικού στον στάβλο με τα άλογα), με αποκορύφωμα τη σκηνή του πρωκτικού σεξ μεταξύ δύο αγοριών στις αποθήκες ενός supermarket. Όλα αυτά μαζί, έχουν ένα «στ’ αρχίδια μου» σκεπτικό, διότι αποτελούν κάτι το φυσικό. Δεν αντιπροσωπεύουν κανένα είδος «exploitation». Κι αυτή είναι η μεγάλη νίκη του «Milky Way».

Ακόμη ένα σοβαρό πλεονέκτημα του Κεκάτου: καταλαβαίνει τους ηθοποιούς του. Καταλαβαίνει από casting, από τι μπορεί να δώσει από μόνος του ένας ηθοποιός, από το που χρειάζεται να τον οδηγήσει (αν υπάρξει λόγος), από το τι θα πει δουλειά συνόλου υποκριτικά. Κανείς δεν παίζει… στον γάμο του Καραγκιόζη! Ειδικά τα «παιδιά», έχουν τοποθετηθεί σ’ ένα πλαίσιο «βιωματικό» και τόσο ρεαλιστικό, που χαίρεσαι να τα βλέπεις. Η Κορίννα Ντουλλάαρτ στον πρωταγωνιστικό ρόλο είναι μια σκέτη αποκάλυψη. Δεν παίζει. Γίνεται και υπάρχει ως Μαρία (ουχί παρθένος…). Ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος (Τζο) είναι ένα μοναδικό πλάσμα, σχεδόν δίχως φύλο για να τον χαρακτηρίζει, με αστέρι που λάμπει πάνω από το κεφάλι του. Ο Νικολάκης Ζεγκίνογλου (Τάσος), ξεπερνά την εξαιρετική παρουσία που είχε στο περσινό μικρομηκάδικο «Όχι Αύριο» και ισορροπεί με χιούμορ και λαϊκό attitude στο δραματικό αδιέξοδο του ρόλου του. Όλη η υπόλοιπη κοριτσίστικη παρέα (με σταθερή αξία την Ναταλία Σουίφτ), ιδανική και τόσο αληθινή. Εδώ, πια, το αεράκι του φρέσκου (που έλεγα νωρίτερα) σε παίρνει και σε σηκώνει!

Από ενστάσεις; Ρώτησα τον Κεκάτο να μου πει που τοποθετεί (έστω νοητά) τη δράση της σειράς και μου απάντησε στο Κιλκίς, στην ευρύτερη περιοχή της επαρχίας του. Όχι ότι έχω πλήρη «εικόνα», αλλά δυσκολεύτηκα να δεχτώ πως έτσι μιλάνε τα νέα παιδιά σ’ ένα «χωριό» σήμερα. Υπερβολική χρήση ξενικής (αγγλιστί, εννοείται) slang, σε μια περίοδο στην οποία ακόμη και η ελληνική γλώσσα τείνει να εξαφανιστεί (και να αντικατασταθεί… από βιντεάκια του TikTok – και μόνο!). Στο όλο πλαίσιο του ρεαλιστικού της σειράς, μου «κλώτσησε» λίγο το… «αθηνέζικο» vibe των διαλόγων. Επίσης, το σενάριο αδικεί κάπως τη σημασία των χαρακτήρων που πλαισιώνουν τους κύριους πρωταγωνιστές (θα σταθώ ειδικά στα κορίτσια, που έξω από το σχολείο ή τις πρόβες των dance routines τους, δεν… υπάρχουν). Δεν έχουν έναν «παράλληλο» κόσμο, κάποιο background για να τους δεις να εξελίσσονται. Ενώ ο χρόνος υπήρχε, απλόχερα. Και κάτι μου έλειψε έντονα στα τραγούδια. Όχι η ελληνική trap (που όντως απουσιάζει περιέργως, ενώ χαρακτηρίζει απόλυτα την εποχή, σε ολόκληρη τη χώρα), αλλά κάποια ξένα άσματα που θα «μετέφραζαν» πιο ουσιαστικά τον εσωτερικό κόσμο των νεαρών ηρώων. Ναι, γνωρίζω. Τα δικαιώματά τους είναι (σχεδόν πάντα) πανάκριβα. Χωρίς αυτά, όμως, εγώ προσωπικά αισθάνθηκα ένα είδος «ευνουχισμού» στα εκφραστικά μέσα που μπορεί να έχει ένας δημιουργός, για να δώσει κάτι το όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένο. Ήθελα να ήξερα ποιο θα ήταν το soundtrack που στ’ αλήθεια θα ήθελε να συνοδεύει τις εικόνες του ο Κεκάτος.

Αυτά… για αρχή. Από τις αρχές του Νοέμβρη θα μπορέσετε κι εσείς ν’ αγαπήσετε το «Milky Way». Να σας κάνει να ταυτιστείτε με χαρακτήρες και καταστάσεις. Να λυπηθείτε που ζείτε σ’ αυτή τη χώρα. Ή ν’ αναζητήσετε το τηλέφωνο του Ραδιοτηλεοπτικού σε έξαλλη κατάσταση για να κάνετε καταγγελίες. Να πετάξετε ένα ηχηρό «γαμώ την τηλεόρασή τους» (#diplhs). Να ξυπνήσετε από αυτά που βλέπετε στις ελληνικές σειρές…

Το «Milky Way» ξεκινά την προβολή του την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου, στο κανάλι MEGA. Αμέσως μετά τη μετάδοση του κάθε επεισοδίου, θα είναι διαθέσιμο on demand αποκλειστικά στο Vodafone TV.