Από τη στιγμή που σπάνε εκείνο το φασαριόζικο ραδιόφωνο, μέχρι το παιχνίδι με το είδωλο ενός… σπασμένου καθρέφτη, οι αδελφοί Μαρξ μοιάζουν να χρονομετρούν την αντοχή σου στο γέλιο. Για μένα το γέλιο ήταν πάντοτε η μεγάλη πηγή της ζωής. Το γέλιο μου είναι δυνατό. Έχουν βρεθεί άνθρωποι σε κινηματογραφικές προβολές, οι οποίοι εξεδήλωσαν ενόχληση (!) εξαιτίας της διάρκειας και της έντασης του γέλιου μου. Ειλικρινά, δεν έχω λυπηθεί περισσότερο υπάρξεις σε τούτον τον κόσμο! Όσο ζω, αντί απάντησης, θα τους προτείνω να δουν… όχι αυτήν εδώ την ταινία των Μαρξ, αλλά το «Η Χάνα και οι Αδελφές της» (1986) του Γούντι Άλεν. Εκείνος τα είχε πει καλύτερα από εμένα. Μια ζωή την έχουμε. Για να γελάμε.

Το έχω πει πολλές φορές. Αν μου πρότεινες καλοκαιρινές διακοπές ή… αυτές τις «Διακοπές», θα προτιμούσα τις δεύτερες! Ρεαλιστικά. Το εννοώ. Από το τόσο εγκεφαλικό και ενίοτε προφητικό σινεμά του Τατί τούτη η ταινία μπορεί να δείχνει η πιο ανάλαφρη, όμως ο φακός του «μεγεθύνει» κοινά στιγμιότυπα της καθημερινότητας που επαναλαμβάνονται τόσο ρουτινιάρικα και «προγραμματισμένα», σε βαθμό να σε τρομάζουν για την πλήξη του δικού σου απλοϊκού βίου. Η κοινωνικά «ελλαττωματική» διαφορετικότητα του κυρίου Ιλό θα παραμένει για πάντα ένα σύμβολο αναρχίας απέναντι στο καθιερωμένο, το αρεστό, το πειθαρχημένο, το comme il faut. Προφανώς και ταυτιζόμουν… ανέκαθεν.

Ξεκινά με απόφθεγμα του Ευριπίδη και του Κιτς, με μουσική του Ντεμπισί, με φιλοσοφικά ερωτήματα γύρω από τις διαστάσεις του διαστήματος και του χρόνου, της ζωής και του θανάτου. Και είναι ένα ρομαντικό μελόδραμα παραγωγής του ’48 από το Χόλιγουντ! Μερικά από τα μυστικά της πίστης μας σε όλα αυτά που μας καθοδηγούν ως υπάρξεις σε τούτον τον κόσμο βρίσκονται σε αυτή την παράδοξα σουρεαλιστική ιστορία ενός έρωτα «απέθαντου», που δοκιμάζει να αναμετρηθεί με το τι είναι αληθινό και σε τι μπορούμε να ελπίζουμε… πέρα από το αληθινό. Λίγοι είναι εκείνοι που θυμούνται την ύπαρξη αυτού του φιλμ σήμερα, ακόμη λιγότεροι εκείνοι που δεν το αφήνουν να πεθάνει μέσα τους.

Σαν παιδί, ακριβώς τότε, ήθελα να βάλω τα κλάματα επειδή ζήλευα τον μικρό Μπάρι, που ένα βράδυ ακολούθησε τα «φωτάκια» που κατέβαιναν σαν γιορτή από τον ουρανό. Φυσικά, τον απήγαγαν εξωγήινοι στο έργο, όμως για παιδί τέτοιας ηλικίας δεν υπήρχε κίνδυνος. Υπήρχαν μόνο τα… «toyyyyyyys»! Και, στο τέλος, η σιγουριά ότι γύριζε πίσω στη μητέρα του έκανε την ιδέα της εμπειρίας ακόμη πιο αξιοζήλευτη. Σαν ενήλικας, κατάλαβα πως ο μικρός Μπάρι ήταν ο ίδιος ο Σπίλμπεργκ. Και σταμάτησα να ζηλεύω, γιατί τα πράγματα που έφτιαχνε και ζωντάνευε στη μεγάλη οθόνη αυτός ο άνθρωπος ήταν πέρα από κάθε φαντασία και δυνατότητα δική μου. Απλά, βλέποντας τις «Στενές Επαφές» ξανά και ξανά, έμαθα να εκτιμώ το αληθινό σινεμά, τις απολαύσεις του, τη σημασία της φυγής μέσα από αυτό.

Είμαστε ηδονοβλεψίες. Από την πρώτη στιγμή που το βλέμμα μας εστιάζει κάπου. Το σινεμά, επίσης, αποτελεί μια μορφή ηδονοβλεψίας. Ιδανική! Γιατί μας επιτρέπει να το κάνουμε… εκ του ασφαλούς, χωρίς την ανησυχία ότι ο απέναντι θα μας καταλάβει. Γι’ αυτό και τα υποκειμενικά πλάνα αυτής της ταινίας μοιάζουν με την απόλυτη εκδίκηση του Χίτσκοκ προς τον θεατή. Όταν η απέναντι πλευρά, το «θύμα» του κεντρικού ήρωα, τον εντοπίζει και τον «ξεγυμνώνει» ηθικά (παρά το γεγονός ότι πρόκειται για έναν κανονικό εγκληματία), ο Χίτσκοκ διαπράττει τη μεγαλύτερη «ιεροσυλία» στα χρονικά της σχέσης θεατή και κινηματογραφικής οθόνης: μας ευνουχίζει. Και αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε σινεμά. Μπορεί ο «Δεσμώτης του Ιλίγγου» (1958) να φιγουράρει στην κορυφή των περισσότερων λιστών με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών για κριτικούς και σκηνοθέτες παγκοσμίως, για εμένα όμως η ματιά μέσα από εκείνο το παράθυρο ήταν που τα άλλαξε όλα. Κι αυτό (το #1) δεν προβλέπω να αλλάζει… ποτέ!