FreeCinema

Follow us

Ο ΓΟΥΝΤΙ ΑΛΕΝ ΠΟΥ ΑΓΑΠΩ.

Έχω μιλήσει πολύ σκληρά για το σινεμά του Γούντι Άλεν τα τελευταία χρόνια. Μπορεί και να έχω ευχηθεί να πεθάνει! Να σταματήσει να κάνει ταινίες, δηλαδή… Έχω κάποιους λόγους παραπάνω. Υπήρξε κάτι σαν παιδικό μου είδωλο, μια μορφή ενηλικίωσης, από τον κόσμο και τους ήρωες του Τσαρλς Σουλτς στις αυτοαναφορικές νευρώσεις ενός «κουλτουριάρη» από τη Νέα Υόρκη. Με ρωτάς τι αγάπησα από το Γούντι Άλεν; Πάρε μια ειλικρινή απάντηση, σε μορφή λίστας…

Το σινεμά του Γούντι Άλεν το γνώρισα στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Ήταν ανάλαφρα κωμικό, αλλά ταυτόχρονα δηκτικό και με σπάνια εγκεφαλικό χιούμορ. Δεν κλότσησα με την ωρίμανση της «Annie Hall», εξακολούθησα να το αγαπώ όταν μου έμαθε τον Γκέρσουιν και τα παγκάκια με θέα στο Μανχάταν, ξαφνιάστηκα όταν πήγε να μου το πουλήσει σαν άλλος Μπέργκμαν και Φελίνι, το θαύμασα ξανά όταν μου γνώρισε το σόι της Χάνα ή όταν άφησε το αμάρτημα του εγκλήματος να θριαμβεύσει, αλλά άρχισα να το αποχαιρετώ λίγο μετά από εκείνο το σχεδόν αυτοσαρκαστικό…. «Don’t speak!».

Το σινεμά του Γούντι Άλεν είναι οι δεκαετίες του ’70, του ’80 και του ’90. Αν θέλεις να σεβαστείς αυτή την ιερή μορφή, κάπου στα τέλη των 90’s πατάς ένα pause και κάνεις πως δε βλέπεις την υπόλοιπη φιλμογραφία του. Τι να μας πει σήμερα μια κάποια «Θλιμμένη Τζάσμιν», όταν έχουν προηγηθεί αυτά τα αριστουργήματα…

Αυτό που ακολουθεί είναι η δεκάδα (με σειρά αρίθμησης αξιολογική) των ταινιών που σκηνοθέτησε ο Άλεν και αγαπώ προσωπικά. Μετά το τέλος της, βουρ για το video club. Εκεί θα βρεις το Γούντι που σου αξίζει. Όχι στην αίθουσα. Δυστυχώς.

5

Η Χάνα και οι Αδελφές της (1986)

Hannah and Her Sisters


Η ΤΑΙΝΙΑ: Ανάμεσα σε δύο γιορτές των Ευχαριστιών, οι αλλαγές στη ζωή τριών αδελφών και των ανδρών που μπλέκονται στον συναισθηματικό τους κόσμο. Οι «Σκηνές από Ένα Γάμο» απλώνονται σε ένα ανάμεικτο μωσαϊκό δυσλειτουργικών χαρακτήρων με τις στερεοτυπικές νευρώσεις της Νέας Υόρκης και του δημιουργού τους, εδώ υποχόνδριου φιλάσθενου που, στην ύστατη στιγμή θλίψης και τάσεων αυτοχειρίας, πάει σινεμά και ξαναβλέπει… το «Duck Soup» των αδελφών Μαρξ! Κι αν δεν υπάρχει Θεός; Και ζούμε μονάχα τούτη τη φορά; Ακόμη ένας καλός λόγος για να μένουμε ζωντανοί: ο κινηματογράφος. 3 Όσκαρ (πρωτότυπου σεναρίου και δεύτερων ρόλων) και η πιο δυνατή ώθηση στην καριέρα του Άλεν, μετά τον «Νευρικό Εραστή» (1977). Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΑΤΑΚΑ: «Φοβάμαι πως όταν σταματήσει να παίζει το συγκρότημα, θα πιάσουν ομήρους εδώ μέσα!» SELECTED LISTENING: «You Made Me Love You» – Harry James

4

Απιστίες και Αμαρτίες (1989)

Crimes and Misdemeanors


Η ΤΑΙΝΙΑ: Οι διαπλεκόμενες ιστορίες δύο ζευγαριών στην πιο σκοτεινή (και λειτουργική σε αυτό το επίπεδο), ίσως, ταινία του Άλεν, που μοιάζει με ένα test… μυωπίας πάνω στη σημασία της ανθρώπινης ύπαρξης, την αξία της ζωής και το θράσος της αφαίρεσής της. Το αμάρτημα του εγκλήματος και ο φόβος του θανάτου συναντούν ύψιστα ερωτήματα με σαφή θεολογική κατάληξη. Ο… Δημιουργός ισορροπεί με μαεστρία ανάμεσα στο δράμα και την κωμωδία, τους κανόνες της ηθικής και της επιταγές της πίστης, για να σαρκάσει ακόμη και απέναντι στο ίδιο το σινεμά, με τον τελικό διάλογο Λαντάου – Άλεν. Οι οπαδοί του «Match Point» (2005) ή δεν το έχουν δει ποτέ ή πάσχουν από αμνησία… Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΑΤΑΚΑ: «Η τελευταία φορά που μπήκα μέσα σε μια γυναίκα ήταν όταν επισκέφτηκα το Άγαλμα της Ελευθερίας.» SELECTED LISTENING: «Murder He Says» – Betty Hutton

3

Ο Ατσίδας του Μπρόντγουεϊ (1984)

Broadway Danny Rose


Η ΤΑΙΝΙΑ: Ένας ατζέντης της κακιάς ώρας προσπαθεί να λύσει τα ερωτικά προβλήματα του «μεγαλύτερου» ταλέντου που εκπροσωπεί, ενός δευτεροκλασάτου crooner ο οποίος απατά τη σύζυγό του με μια χήρα μαφιόζου. Με επιρροές από Φελίνι μέχρι Τσάπλιν, βουτηγμένη στην πικρία της μαυρόασπρης φωτογραφίας του Γκόρντον Γουίλις, η ταινία αποτελεί ό,τι πιο ανθρώπινα ζεστό και συγκινητικό έχει γυρίσει στην καριέρα του ο Άλεν. Τρανή απόδειξη η καθαρτική σκηνή της συνάντησης του ηττημένου αλλά πάντοτε καλόψυχου ήρωα με την εδώ αγνώριστη Μία Φάροου. Πολύ πριν από τα προσωπικά του οικογενειακά σκάνδαλα, ο Άλεν μοιάζει να κοιτά στο μέλλον, να προαναγγέλλει την ενοχή του και να μας ζητά να τον καταλάβουμε, μέσα από τις σοφές λέξεις κάποιου θείου Σίντνεϊ: «Acceptance, forgiveness and love.» Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΑΤΑΚΑ: «Ξέρεις ποια είναι η φιλοσοφία μου στη ζωή; Είναι σημαντικό να έχεις γελάσει, αλλά πρέπει και να έχεις υποφέρει λίγο, επίσης. Διαφορετικά, έχεις χάσει το νόημα της ζωής.» SELECTED LISTENING: «Agita» – Nick Apollo Forte

2

Ο Νευρικός Εραστής (1977)

Annie Hall


Η ΤΑΙΝΙΑ: Η κωμική πένα του Άλεν συναντά την εσωστρέφεια και τις νευρώσεις του, ξανοίγεται στον έξω κόσμο και βρίσκει τη μούσα της ρομαντικής κομεντί. Ο Άλβι και η Άννι γίνονται ένα από τα πρότυπα ζευγάρια στην ιστορία του σινεμά, το φιλμ κερδίζει 4 Όσκαρ (μεταξύ των οποίων καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας) και ο Άλεν, μέσα από αυτή την αποθεωτική εξομολόγηση αυτοειρωνείας (πολλές είναι οι φορές που στρέφεται προς την κάμερα, σα να θέλει να γελάσει μαζί μας με τον ίδιο του τον εαυτό) ανακαλύπτει πως το σινεμά μπορεί να γίνει ένα υποκατάστατο της ψυχανάλυσης, δίχως να ξεχνά το χιούμορ του. Υπότιτλοι της αληθινής «φωνής» της σκέψης, split screens, τα τελευταία απομεινάρια του slapstick, μαζί με τη δυνατή θέληση να «μεταμορφώσει» τα γκαγκ σε μια σαφώς πιο σοβαρή φόρμα, δηλώνουν ξεκάθαρα την ωρίμανση του κινηματογραφιστή Άλεν. Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΑΤΑΚΑ: «Μην κατηγορείς τον αυνανισμό. Είναι το σεξ με κάποιον που αγαπάς.» SELECTED LISTENING: «Sleepy Lagoon» – Tommy Dorsey

1

Μανχάταν (1979)

Manhattan


Η ΤΑΙΝΙΑ: Η πρώην σύζυγός του έγινε λεσβία, εκείνος τα φτιάχνει με μια 17χρονη (γέλια από το βάθος…), αλλά ποθεί την γκόμενα του παντρεμένου φίλου του! Η ψυχανάλυση έχει προχωρήσει, αλλά δεν πρέπει να πηγαίνει και τόσο καλά… Η αυτοκριτική του δημιουργού κοντράρεται άσχημα με το σινεμά του Μπέργκμαν, όμως, στο φινάλε, όταν δεν μπορείς να κάνεις μια ταινία για την αγάπη (γιατί οι σχέσεις σου δεν οδηγούν πουθενά), θυμήσου εκείνη που θα σου μείνει πιστή για πάντα και παραδέξου πως της οφείλεις το σημαντικότερο love letter της ζωής σου. Η μνημειώδης, ασπρόμαυρη φωτογραφία του Γκόρντον Γουίλις και οι ελεγειακοί όσο και ρομαντικοί τόνοι της μουσικής του Τζορτζ Γκέρσουιν, μετατρέπουν τη Νέα Υόρκη στον ουσιαστικό πρωταγωνιστή αυτού του αριστουργηματικού φιλμ, που γύρισε το σινεμά του Άλεν προς ένα νέο κεφάλαιο της φιλμογραφίας του. Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΑΤΑΚΑ: «Το κουτσομπολιό είναι η νέα πορνογραφία.» SELECTED LISTENING: «Someone to Watch Over Me» – George Gershwin