ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ: «Άγνωστοι Μεταξύ μας».
Στο «ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ» προσεγγίζουμε ζητήματα που αφορούν στο τελευταίο μέρος ή το φινάλε ενός κινηματογραφικού έργου, ασχολούμαστε με στοιχεία της πλοκής που δεν ήταν δυνατόν να αναλυθούν στην αρχική κριτική ενός φιλμ, αλλά αξίζουν ξεχωριστής τοποθέτησης για περεταίρω συζητήσεις. Συνεχίζουμε με το «Άγνωστοι Μεταξύ μας» του Άντριου Χέι.
ΠΡΟΣΟΧΗ: ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΑΓΡΙΑ SPOILERS ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΗΔΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΤΟ ΦΙΛΜ.
Η κριτική της ταινίας «Άγνωστοι Μεταξύ μας» απέσπασε ιδιαίτερα αρνητικά και άσχημα σχόλια (ιδίως στα social), από θεατές που αγάπησαν το φιλμ του Άντριου Χέι ή, για να το θέσω πιο σωστά, από εκείνους που αισθάνθηκαν την ανάγκη να συγκινηθούν με το περιεχόμενό του και (ενδεχομένως) να ταυτιστούν με το δράμα του (ήρωά του). Προσωπικά, λυπάμαι που δεν μπορώ να ταυτιστώ με την επιλογή της… «νεκροφιλίας» ως ρομαντική λύτρωση! Η αγάπη είναι κάτι το ζωντανό. Και δεν είναι δυνατόν να σχετίζεται με έναν χαρακτήρα ο οποίος αγγίζει (ή ξεπερνά) τα όρια του ψυχανώμαλου και χρίζει (τουλάχιστον) ψυχιατρικής βοήθειας!
Η ταινία με εξαγρίωσε. Και, πλέον, εδώ μπορώ να την αποδομήσω ολοκληρωτικά, υπό το πρίσμα μιας αντικειμενικά ορθολογιστικής, ρεαλιστικής οπτικής και ουχί μιας κάποιας «γλυκερά» ευσυγκίνητης προσέγγισης τύπου… «αχ, εμένα μ’ έκανε να κλάψω». Σε περίπτωση που είχατε θυμώσει με την αρχική κριτική, σας συμβουλεύω να σταματήσετε την ανάγνωση!
Ο Άνταμ (Άντριου Σκοτ) ζει μόνος, σε μια ολόκληρη πολυκατοικία / ουρανοξύστη. Κραυγαλέα συμβολιστική και ανόητη επιλογή, εξαρχής. Πριν καν κατεβεί από το διαμέρισμά του, εξαιτίας ενός προειδοποιητικού συναγερμού, έχουμε καταλάβει ότι πρόκειται για έναν πραγματικά μονόχνωτο χαρακτήρα, που (σχεδόν) δεν έχει ζωή. Και έμπνευση, για να γράψει «κάτι» (μέσω του οποίου υποθέτουμε πως θα βιοπορίζεται) στο laptop του. Το στοιχείο της ύπαρξης του laptop είναι το μοναδικό που παραπέμπει σε σύγχρονη περίοδο χρονολογικά, διότι οι υπόλοιπες αναφορές του έργου μας έρχονται από τα ‘80s. Έξω από το κτήριο, θα παρατηρήσει ίχνη ζωής στον έκτο όροφο. Με τη σειρά του, ένας άνδρας τον παρακολουθεί από ψηλά. Είναι ο Χάρι (Πολ Μεσκάλ). Από το διαμέρισμά του διακρίνουμε το flickering έντονου φωτισμού (λεπτομέρεια που κρατάμε γι’ αργότερα).
Ο Άνταμ επιστρέφει στο δικό του διαμέρισμα. Στην τηλεόραση παίζει το «The Power of Love» των Frankie Goes to Hollywood από το «Top of the Pops», με βελάκια που δείχνουν πως ανεβαίνει στο singles chart. Πρόκειται για κυκλοφορία των τελών του Νοέμβρη του 1984 (το laptop δεν ήταν του ’84…). Η πόρτα χτυπά. Είναι ο Χάρι, ελαφρά μεθυσμένος, με ένα μπουκάλι ιαπωνικού whisky στο χέρι. Του την «πέφτει» σεξουαλικά, ο Άνταμ τον απορρίπτει. Δεν πήγε καθόλου καλά αυτό. Εδώ θα ήθελα να υπάρξει μία επισήμανση σε συγκεκριμένους στίχους του τραγουδιού:
«I’ll protect you from the hooded claw
Keep the vampires from your door»
«Προστάτης» εδώ δεν υπάρχει και η δεύτερη αράδα απομονωμένη «μεταφράζεται» σε… κράτα τους βρικόλακες έξω από την πόρτα σου; Ο Χάρι, δηλαδή, είναι ένα «βαμπίρ»; Ατυχής η χρήση του άσματος, πέραν της εύκολης μελούρας που προσθέτει στο έργο. Διότι ο κύριος σκοπός του Άντριου Χέι είναι να πουλήσει το «Άγνωστοι Μεταξύ μας» στις… «αδερφές» (και κάθε άλλη «ευαισθητούλα» ψυχή…)! Ακριβώς όπως το πούλησε (σε ένα εντελώς διαφορετικό target group, όμως) ο Νομπουχίκο Ομπαγιάσι… το 1988! Βλέπετε, το βιβλίο στο οποίο βασίστηκε το φιλμ του Χέι είχε μεταφερθεί και παλιότερα στο σινεμά, με τον τίτλο «Ijin-Tachi to no Natsu», ως ένα… straight μελόδραμα φαντασίας με (επική) κατάληξη που τοποθετούσε την ταινία στο genre του j-horror.
Εκεί, ένας σεναριογράφος τηλεοπτικής σαπουνόπερας δέχεται το «πέσιμο» θελκτικού θηλυκού του τρίτου ορόφου κανονικής (και ουχί θεόρατης) πολυκατοικίας, που (και πάλι) τρώει «πόρτα», μα δεν το βάζει κάτω. Υπάρχει και η σύνδεση με ένα άσμα, συγκεκριμένα το… «O mio Babbino Caro», από την opera «Gianni Schicchi» του Τζάκομο Πουτσίνι! Ο ήρωας του ιαπωνικού φιλμ έρχεται σε επαφή με τους νεκρούς γονείς του δίχως ίχνος υποψιών ή υπαινιγμών για τα δρώμενα, σε αντίθεση με την επιλογή του Χέι να «παίξει» κάπως κρυπτικά μαζί τους (και με τον θεατή), στη σεκάνς της πρώτης τους εμφάνισης.
Ο Ομπαγιάσι μας έχει παρουσιάσει από την αρχή την παλιά φωτογραφία της οικογένειας, άρα γνωρίζουμε με τι έχουμε να κάνουμε. Ο Χέι μας παρουσιάζει μονάχα την παλιά φωτογραφία ενός σπιτιού, δίχως να «μαρτυρά» ποιοι κατοικούσαν σε αυτό. Το μανιπουλάρισμα στη δεύτερη περίπτωση φωνάζει!
Και στις δύο ταινίες, το ρομάντζο δημιουργείται και εξελίσσεται με κανονικό, συμβατικό τρόπο, ως μια απόπειρα του κεντρικού ήρωα να ζήσει τον έρωτα και να βγει από την απομόνωσή του. Στο φιλμ του Χέι, ο Άνταμ (και το soundtrack, που περιορίζεται σε κυκλοφορίες τραγουδιών από το 1985 έως και το 1987) είναι απόλυτα προσηλωμένος στη δεκαετία του ’80, με αποκορύφωμα τα Χριστούγεννα του ’87 (και το «Always on My Mind» στη διασκευή των Pet Shop Boys), λίγο πριν πεθάνουν οι γονείς του, προφανώς. Ο Χέι αφήνει να υπάρχει στην ατμόσφαιρα ένας «αέρας» μυστηρίου γύρω από το συμβάν του θανάτου τους, μαζί με μία αναρώτηση για το αν ο Άνταμ εμπλέκεται κάπου σ’ αυτό, ώστε να επιδιώκει ένα είδος λύτρωσης μέσω αυτής της φανταστικής «επαφής». Εννοείται ότι το (τότε) αγόρι δεν έχει προβλήματα αποδοχής της gay «ταυτότητάς» του από τους γονείς του, δεν μιλάμε για τέτοιου είδους «τραυματικές» εμπειρίες. Το τονίζω, διότι υπάρχει μια κάποια παρανόηση από μερίδα θεατών, οι οποίοι θεωρούν πως ο ήρωας επιζητά να κερδίσει την αποδοχή της ομοφυλοφιλίας του από τους γονείς του… όταν είναι νεκροί (και «έρχονται» από το παρελθόν); Duh!
Υπάρχει ένα μοναδικό hint (γύρω στα 78 λεπτά της διάρκειας του έργου) το οποίο «δίνει» το twist του φινάλε στο «Άγνωστοι Μεταξύ μας» (και γίνεται ευκολότερα κατανοητό με μια επαναληπτική θέαση του φιλμ). Ο Άνταμ πηγαίνει με τον Χάρι στο πατρικό του. Εκεί, οι γονείς του Άνταμ βλέπουν τον Χάρι. Και ο Χάρι βλέπει τους γονείς του Άνταμ που… τον βλέπουν. Και φρικάρει. Το βάζει στα πόδια.
Ο Άνταμ θα αποχαιρετίσει τον ολότελα weird εθισμό της συνύπαρξής του με τα φαντάσματα των γονιών του (κατόπιν δικής τους απαίτησης) και θα τρέξει πίσω στην αγκαλιά του Χάρι. Θα μπει στο διαμέρισμα του έκτου ορόφου και, κατευθείαν, θα αισθανθεί μια έντονη δυσοσμία, ενώ το flickering από τα «παράσιτα» στην τηλεόραση φωτίζει χαρακτηριστικά τον χώρο (βλέπε την πρώτη εικόνα του post και κάνε τη σύνδεση… χωροχρονικά!). Με τα ίδια ρούχα που φορούσε όταν χτύπησε την πόρτα του διαμερίσματος του Άνταμ, αγκαλιά με το ίδιο μπουκάλι ιαπωνικού whisky, ο Χάρι κείτεται νεκρός (σε κατάσταση σήψης, από τις μέρες που μεσολάβησαν) στην κρεβατοκάμαρά του!
HELLO? Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥΣ ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΠΟΤΕ! ΗΤΑΝ ΜΟΝΑΧΑ ΜΙΑ («ΝΟΣΗΡΗ») ΦΑΝΤΑΣΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΑΜ!
Στο ιαπωνικό φιλμ (όπου η αυτοχειρία δηλώνεται σαφέστερα ως αιτία θανάτου, σε σχέση με τα όσα απεικονίζει ο Χέι), το twist της κορύφωσης αποκαλύπτει τις πραγματικές προθέσεις της νεκρής ερωμένης, να πάρει μαζί της τον ήρωα στον άλλο κόσμο! Μιλάμε για σεκάνς… horror γλεντιού και απείρου κάλλους, που πρέπει να δεις για να πιστέψεις (πως υπάρχει)! Από την άλλη, ο Χέι εμφανίζει το φάντασμα του Χάρι στην κουζίνα, να ρωτά εάν ο… εαυτός του βρίσκεται στην κρεβατοκάμαρα. Ναι, είναι η απάντηση που δεν θέλει να δώσει ο Άνταμ. Κι όμως, υπήρξαν θεατές που όλα αυτά δεν τα κατάλαβαν και βρήκαν το φινάλε… ρομαντικό (!), διότι ο Άνταμ παίρνει το φάντασμα του Χάρι, πηγαίνουν στο διαμέρισμά του και «χάνονται» από το κάδρο σαν… «αστέρια» στον ουρανό, αγκαλιασμένοι, ακούγοντας το «The Power of Love»! Awwwwwwwwwwwwwww… Τι γλυκό!
Με λίγα λόγια: Ο Άνταμ έδιωξε τον «βρικόλακα» από την πόρτα του κι ύστερα εκείνος αυτοκτόνησε (;). Και όταν το ξανασκέφτηκε, τον αναζήτησε και αποφάσισε να ζήσει με το φάντασμα του πεθαμένου Χάρι, φαντασιώνοντας ότι διατηρεί μια σχέση που δεν υπήρξε ποτέ!
Δηλαδή, εντάξει, ο τύπος πήγε το «I see dead people» σε άλλο level… χειριστικής μαλακίας! Και σε αυτό το σημείο, απλά, οφείλω να επαναλάβω την κατάληξη του κειμένου της κριτικής του φιλμ:
«Λένε ότι είναι ένα πολύ μοναχικό είδος ζωής», ακούγεται να λέει μια φωνή (όχι spoilers) στο φιλμ! Αυτό είναι το απαύγασμα της «σοφίας» του δημιουργού Χέι για τον βίο ενός ομοφυλόφιλου; Ίσως για κάποιους αυτό να… πουλάει καλύτερα. Αλλά μακάρι να μην έχει θέση στην κοινωνία ένα τέτοιο σκεπτικό. Διότι η ζωή του Άνταμ (και του όποιου «Άνταμ») είναι κανονική. Είναι φυσιολογική. Έτσι πρέπει να είναι. Όχι όπως μας την παρουσιάζει φιλμικά ο Χέι, μ’ έναν ήρωα σχεδόν άρρωστο στο μυαλό, καταστρέφοντας (στην καλύτερη περίπτωση) αυτό που (υγιώς) θα μπορούσαμε ν’ αποκαλούμε «gay sensitivity».
Η ταινία «Άγνωστοι Μεταξύ μας» συνεχίζει την προβολή της στους ελληνικούς κινηματογράφους σε διανομή της εταιρείας FEELGOOD.
