του Νίκου Παλάτου

Για το όγδοο φιλμ που τον βρίσκει πίσω από την κάμερα, ο ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης Ιβάν Ατάλ αφήνει τις κομεντί που ως είδος κυριαρχούν στο βιογραφικό του, για να καταπιαστεί με το θρίλερ. «Η Ζαριά» αποτελεί τη χειρότερη ταινία του (τουλάχιστον από όσες έχουν διανεμηθεί στους ελληνικούς κινηματογράφους, στα credits των οποίων υπάρχει το όνομά του), μοιάζοντας περισσότερο με καρικατούρα ενός θριλερικού νεονουάρ, παρά με κάτι που φέρνει προς το «χιτσκοκικό», όπως πιθανολογώ ότι (θα) επιθυμούσε. Διότι με την εν γένει ατμόσφαιρα, καθώς και μ’ ένα score που παραπέμπει κατευθείαν στον Μπερνάρντ Χέρμαν, μάλλον κάτι τέτοιο είχε κατά νου.

Ο Ματιέ (Ιβάν Ατάλ) νιώθει αιώνια υπόχρεος στον Βενσάν (Γκιγιόμ Κανέ), αφού εκείνος του είχε σώσει κάποτε τη ζωή. Για να γυρίσουν αμφότεροι σελίδα στη ζωή τους, αποφασίζουν να εγκαταλείψουν το Παρίσι και να μετακομίσουν στην Κυανή Ακτή, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Εκεί πιάνουν την καλή χαρίζοντας σε εαυτούς και συζύγους (Μαρί Ζοζέ-Κροζ και Μαϊγουέν, αντίστοιχα) μια καθημερινότητα χλίδας, η οποία κινείται ανάμεσα σε πολυτελείς επαύλεις, παιχνίδια golf, βόλτες με σκάφη, ακριβά εστιατόρια και άλλα ανάλογα. Όλα αυτά τα ωραία θ’ αλλάξουν όταν ο Ματιέ ανακαλύπτει ότι ο Βενσάν έχει εξωσυζυγική σχέση με την Ελσά (Άλμα Χοντορόφσκι). Αρχικά βάζει πλάτη, διότι δεν ξεχνά ποτέ την υποχρέωση που του έχει, πλην όμως, θα φάει κι εκείνος γερό κόλλημα με τον παράνομο δεσμό του συνεταίρου του. Η ιδανική τους φιλία θα μπει σ’ έναν κυκεώνα εγκλήματος και ψεμάτων, διαμορφώνοντας μια κατάσταση από την οποία ουδείς μπορεί να βγει αλώβητος.

Στα χαρτιά, το στόρι μοιάζει να δίνει ικανοποιητικό υλικό για ένα ανάλαφρο καλοκαιρινό θριλεράκι, όμως, στην πράξη εδώ δεν υπάρχει απολύτως τίποτα που να πιάνει (έστω) τη βάση. Ο σκηνοθέτης Ιβάν Ατάλ δεν λαμβάνει υπόψη του το παλιό κινηματογραφικό ρητό που αναφέρει πως είναι προτιμότερο να δείχνεις κάτι παρά να το λες, αναθέτοντας στον χαρακτήρα του Ματιέ (που υποδύεται ο ίδιος…) τον χαρακτήρα του αφηγητή, ο οποίος λες κι αναλαμβάνει να ξεκαθαρίσει τα πάντα! Εν μέσω κοινοτοπιών περί των σκληρών παιχνιδιών της μοίρας και των καταστροφικών συναισθημάτων, ξετυλίγεται ένα καταστασιακό που όταν δεν είναι ξενέρωτο είναι αδιανόητα προχειρογραμμένο, αδυνατώντας να προσφέρει την παραμικρή δόση αγωνίας.

Τα μυστικά και τα ψέματα που προκύπτουν εξαιτίας της γκομενικής κρίσης μέσης ηλικίας των δύο παντρεμένων ανδρών, απειλώντας να τινάξουν στον αέρα αμφότερες τις οικογένειές τους, πάσχει ολοκληρωτικά στον τομέα της ίντριγκας, καταφεύγοντας (σε καίρια σημεία της αφήγησης) σε άλματα λογικής προκειμένου να δικαιολογηθούν τα όσα διαδραματίζονται (η φυλάκιση της συζύγου του Βενσάν στέκει ως το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα). Με το ερωτικό στοιχείο να είναι είτε ανύπαρκτο είτε γραφικό και το τρίγωνο παράνομου πάθους που σχηματίζεται να είναι είτε ψόφιο είτε ακατανόητο, ο Ατάλ επιχειρεί μέσω συνεχόμενων σεναριακών twist να πετύχει κάτι στον τομέα του σασπένς, όμως, καταλήγει σ’ έναν τραγέλαφο που δε σώζεται με τίποτα (ούτε και από την χαρακτηριστικά μικρή διάρκεια της ταινίας του). Στο τέλος σχημάτισα την εντύπωση πως ακόμη και ο ίδιος κάπου τα κατάλαβε όλα αυτά και βιάστηκε να ρίξει τίτλους τέλους μπας και σώσει κάτι. Διότι το φινάλε είναι από τις πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις του τύπου… «Τι έγινε, ρε παιδιά, τέλειωσε;».