του Νίκου Παλάτου

Το ντεμπούτο του νεαρού Γάλλου σκηνοθέτη Σιμόν Ριτ μοιάζει με τυπικό φιλμ ενηλικίωσης υπό το πρίσμα ενός α λα «Jules et Jim» (1962) ερωτικού τριγώνου. Η σημαντική διαφορά, όμως, είναι πως από το ξεκίνημα κιόλας εισέρχεται στο φιλμ το στοιχείο του μαγικού ρεαλισμού, που δίνει στο στόρι την αίσθηση ενός κλασικού παραμυθιού: δύο αδέλφια αγαπούν την ίδια γυναίκα, εν τούτοις, ανάμεσά τους παραμονεύει (συνεχώς) ο θάνατος.

Τα αδέρφια Νοέ και Τονί περνούν τις καλοκαιρινές διακοπές της παιδικής τους ηλικίας στο θέρετρο της Ρουαγιάν, στη νοτιοδυτική Γαλλία. Αρέσκονται σε ανταγωνιστικά και επικίνδυνα για την ηλικία τους παιχνίδια, με αμφότερους να εποφθαλμιούν το προνόμιο της παρέας της μικρής Κασαντρά, η οποία αποτελεί κάτι σαν το αθώο αντικείμενο ενός άγουρου, παιδικού πόθου. Οι ανέμελες μέρες των τριών θα διακοπούν απότομα εξαιτίας του διαζυγίου των γονιών των δύο μικρών αδελφών, αλλά και εξαιτίας ενός ατυχήματος που θα προκύψει κατά τη διάρκεια ενός εκ των απερίσκεπτων παιχνιδιών τους. Η κηδεία του πατέρα τους θα οδηγήσει τους έφηβους (πια) Νοέ και Τονί πίσω στη Ρουαγιάν, εν τούτοις, ο αντίκτυπος εκείνης της μοιραίας μέρας τους έχει σημαδέψει για πάντα, μετατρέποντάς τους σε δέσμιους του θανάτου αλλά και της ανάστασης. Παραδόξως, στην τυπική καθημερινή τους ζωή, οι δύο αυτές έννοιες μπορούν να συνυπάρξουν. Στον έρωτα, όμως, ο «θάνατος» του ενός μπορεί να σημάνει την «ανάσταση» του άλλου.

Επιδεικνύοντας τεράστια εμπιστοσύνη στις ικανότητές του, ο Σιμόν Ριτ αποκαλύπτει σχεδόν εξ ολοκλήρου το μυστικό που διέπει τη σχέση των δύο αδελφών από το ξεκίνημα της ταινίας του. Θέτει μεμιάς σε κίνηση τους παραμυθένιους μηχανισμούς του σεναρίου του, αφήνοντας να πλανάται στον αέρα μια ιδέα μεταφυσικού φόβου, υπό μυθολογικής οπτικής ματιάς και σημειολογίας. Η υπερβολική σιγουριά του δεν δικαιώνεται απολύτως, μιας και δείχνει ανήμπορος να εντάξει το «μαγικό» (κι επιτυχημένο) εύρημα το οποίο έχει σκαρφιστεί στο κλασικό ménage a trois της συνέχειας. Καταλήγει έτσι να το χρησιμοποιεί με εμβόλιμο τρόπο, σαν ένα σοκαριστικό (ενίοτε) κερασάκι σε μια τούρτα εφηβικής ανεμελιάς, με καλοκαιρινά party και έρωτες. Η ιδέα του ταξιδιού στην «απέναντι» πλευρά λειτουργεί με τρόπο αλληγορικό, υπογραμμίζοντας τους αρχέγονους αδελφικούς όρκους αιώνιας πίστης κι αφοσίωσης, καθώς αυτοί δοκιμάζονται όχι από το κάλεσμα του… Άδη, αλλά από εκείνο μιας ποθητής γυναίκας.

Το ανεξήγητο της επαναλαμβανόμενης τελετουργίας του Νοέ και του Τονί (ο γαλλικός τίτλος που μεταφράζεται ως «Οι Τελετές μας», είναι πολύ πιο εύστοχος από τον διεθνή αγγλικό), κάνει τη σχέση τους να μοιάζει με aller retour ταξίδι σ’ έναν απελπισμένο εφιάλτη. Κατά έναν ειρωνικό τρόπο, ο «τυχερός» που έχει τη δύναμη να παρακάμπτει απρόσκοπτα τον θάνατο, συνειδητοποιεί πως η πληγή που προκαλεί ο απελπισμένος έρωτας μπορεί ν’ αποδειχθεί απείρως πιο «θανατηφόρα». Η αέναη θηλιά, η οποία ενώνει το καταραμένο τρίγωνο μιας υποτιθέμενης ξέγνοιαστης νιότης, σφίγγει διαρκώς υπό το βάρος ουχί του ταξιδίου δίχως επιστροφή, αλλά υπό τη χλεύη της αισθηματικής απόρριψης. Ως γνωστόν, άλλωστε, η αγάπη σκοτώνει.