του Ηλία Φραγκούλη

Το γαλλικό σινεμά υπηρέτησε το είδος του caper film με εξαιρετικά δείγματα, όπως το «Rififi» (1955) του Ντασέν ή το «Bob le Flambeur» (1956) του Μελβίλ. Ο τελευταίος πήρε πάνω του όλο αυτό το σύμπαν της ντόπιας παραβατικότητας και εγκληματικότητας, βυθίζοντάς το σταδιακά σε μία νουαρική «μουντίλα» τόσο πεσιμιστική, που έπαψε να είναι fun. Το γκανγκστερικό σινεμά απαιτούσε να επιστρέψει ξανά στην έντονη δράση, καθώς τα χρόνια περνούσαν, πόσω μάλλον από τη στιγμή που η παραγωγή μπορούσε να υποστηρίξει μία δυνατή mainstream επιτυχία εκμεταλλευόμενη την ύπαρξη των male (super)stars της εποχής. Και εγένετο… «Η Συμμορία των Σικελών»!

Αν και η αρχική σεκάνς της εν κινήσει (!) απόδρασης του Αλέν Ντελόν δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τις χολιγουντιανές αστυνομικές περιπέτειες της εποχής, το φιλμ του Ανρί Βερνέιγ δεν ξεχνά ποτέ ότι… εδώ είναι Ευρώπη και το downbeat μεταφράζεται στη μεγάλη οθόνη σε στυλ, με την αντρίλα της ανωτερότητας του φύλου να ξεχειλίζει σε κάθε τετράχρωμο και αρκετά pop αισθητικής καρέ. Όσο για τις γυναίκες, φυσικά, αναλαμβάνουν τον στερεοτυπικό ρόλο της «γλάστρας» σε διάφορες «αποχρώσεις»: αντικείμενο πόθου, μοιχαλίδα, πιόνι εκμετάλλευσης, γενικώς δευτεραγωνίστρια της ζωής.

Η πλοκή ξετυλίγει περίτεχνα τους μηχανισμούς της βασικής ληστείας και της κομπίνας που την ακολουθεί ώστε να φυγαδευτούν τα κλοπιμαία, με την παραγωγή να ταξιδεύει κοσμοπολίτικα ανά τις ηπείρους (στοχεύοντας και στα αντίστοιχα ταμεία…). Το πάνω χέρι, βέβαια έχει το Fox-Europa τμήμα του μεγάλου αμερικανικού studio, που άγχωσε τον Βερνέιγ ώστε να ακολουθήσει ένα σαφώς πιο «αμερικανιά» tempo στην αφήγηση, δίχως όμως να αλλοιώνεται και το δυσοίωνο φινάλε. Ειρωνικά, το κομμάτι της αεροπειρατείας επί των αιθέρων, πάνω από τη Νέα Υόρκη, προσφέρει σήμερα μία δόση ανατριχίλας που ξεπερνά τη fictional και ψυχαγωγική έμπνευση των τελών του ’60.