της Βαρβάρας Κοντονή

Πρώτη σκηνοθετική και σεναριακή δουλειά για τη Στεφανί Ντι Τζούστο, με μια ταινία που μπορεί να περηφανεύεται πως «κουβαλά» το prestige της «ποιοτικής» συμμετοχής στο τμήμα «Ένα Κάποιο Βλέμμα» στο τελευταίο Φεστιβάλ των Καννών, παρόλα αυτά το ονειρεμένο repérage με τους, βγαλμένους από άλλη εποχή, χώρους γυρισμάτων και η υποκριτική γοητεία της Γαλλίδας τραγουδοποιού Σοκό δεν αρκούν προκειμένου «Η Χορεύτρια» να αποτελέσει ένα φιλμ που να δικαιολογεί απόλυτα τις προσδοκίες του σημερινού θεατή – αν και ό,τι χάνει σε επίπεδο σεναρίου, το κερδίζει στην ατμόσφαιρα.

Το φιλμ ξεκινά κάπως απότομα, συστήνοντάς μας την ηρωίδα στα πλαίσια ενός φαινομενικά ανοίκειου περιβάλλοντος, αυτού μιας «σκληροτράχηλης» αγροτικής κοινότητας, στην οποία η Λόι μένει μαζί με τον πατέρα της. Όταν τα πράγματα στραβώσουν, το όνειρο της ηθοποιίας (και κατόπιν του χορού) θα αποτελέσει τη μοναδική διέξοδο για την ασυμβίβαστη νεαρή, που δεν μοιάζει διατεθειμένη να σταματήσει πουθενά προκειμένου να πετύχει τον στόχο της, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να θέσει υπό άμεσο κίνδυνο την ψυχική και σωματική της υγεία.

Το ντεμπούτο της Ντι Τζούστο αποτελεί μια ενδιαφέρουσα αν και ιδιότυπη περίπτωση βιογραφίας, βασισμένης εν προκειμένω στο μυθιστόρημα του Ιταλού ιστορικού Τζοβάνι Λίστα, χρονικά τοποθετημένο στη χρυσή Belle Époque, μιας από τις σημαντικότερες περιόδους επαναπροσδιορισμού της μουσικής, του θεάτρου και των τεχνών εν γένει. Η ιδιαιτερότητα της καριέρας της Φούλερ έγκειται αφενός στην αρχική χορευτική της απειρία και αφετέρου στην ευρεσιτεχνία της για τη χρήση λευκών υφασμάτων και πολύχρωμου φωτός κατά τη διάρκεια των ολιγόλεπτων χορών της, τα οποία της προσέδιδαν μια αιθέρια ρευστή κίνηση, κάνοντάς τη να μοιάζει άλλοτε με λουλούδι και άλλοτε με πεταλούδα. Η τεράστια επιτυχία του φαντασμαγορικού της show, που προοδευτικά ταυτίστηκε με το ξακουστό παριζιάνικο θέατρο Folies Bergère, γνωστό για τις παραστάσεις cabaret που ανέβαζε, οδήγησε τη Φούλερ σε στιγμές δόξας, αλλά και απομόνωσης, με τον οργανισμό της να παραπαίει σταδιακά και την ανερχόμενη αντίζηλό της, Ισιδώρα Ντάνκαν, να στρέφει τα φώτα της δημοσιότητας πάνω της.

Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο φάουλ από την πλευρά της Ντι Τζούστο αναφορικά τουλάχιστον με τη σκηνοθεσία της ταινίας, ίσα-ίσα που υπάρχουν μερικές πανέμορφες και αισθαντικές στιγμές, όπως η σκηνή κατά την οποία η Λόι τρέχει μέσα στο ημιφωτισμένο και ομιχλώδες δάσος παρέα με μια ντουζίνα χορεύτριες, παραπέμποντας σε νύμφες βγαλμένες από τον πίνακα κάποιου ιμπρεσιονιστή ζωγράφου. Ναι, «Η Χορεύτρια» είναι μια πολύ όμορφη οπτικά ταινία, που όμως «σκαλώνει» σεναριακά κάποιες φορές, καθώς θέλει να επιστήσει κυρίως την προσοχή στη σχέση μεταξύ Φούλερ και Ντάνκαν, ενώ είναι εμφανές πως δεν μιλά μόνο γι’ αυτό.

«Το άνθος του ονείρου» όπως επικράτησε να αποκαλούν τη Φούλερ, λόγω της χαρακτηριστικής της χορογραφίας, αποτελεί την κινηματογραφική μεταφορά ορισμένων και κάπως επιλεκτικών σημείων από τη ζωή της διάσημης χορεύτριας, με τη σεναριακή γραμμή και το μοντάζ να αποτελούν τα λιγότερο δυνατά σημεία του φιλμ, καθώς η εξέλιξη της υπόθεσης μοιάζει ανά στιγμές με συρραφή στιγμιοτύπων και όχι διήγηση με όρους γραμμικής λογικής, όπως τουλάχιστον προτίθεται να κάνει η ταινία. Η προσαρμογή του σεναρίου από τη Ντι Τζούστο σε συνεργασία με τους Τομά Μπιντεγκέν και Σαρά Τιμπό εξυπηρετεί μεν την παραδοσιακή σκοπιά του βιογραφικού φιλμ που θέλει αρχή, μέση και τέλος, μεταθέτοντας δε το βάρος της πλοκής σε μια επαγγελματική και προσωπική αντιπαλότητα (με κυρίαρχο το μονόπλευρο πάθος της Φούλερ). Εκεί η Ντι Τζούστο ίσως και να χρειαζόταν μια κορύφωση, που μάλλον δεν έρχεται ποτέ, κάτι που στερεί κάπως από τη δυναμική της υπόθεσης.

Αναμφίβολα, μεγάλη βάση έχει δοθεί εδώ στο καλλιτεχνικό κομμάτι της ταινίας, με τον σχεδιασμό της παραγωγής, το σκηνογραφικό και το ενδυματολογικό να «δένουν» εξαιρετικά στη διαμόρφωση της πρέπουσας ατμόσφαιρας εποχής, αν και η, ανά διαστήματα, επιτηδευμένη ωραιοποίηση των κάδρων φαίνεται να «καπελώνει» αρκετά τις ερμηνείες του καστ. Στο κομμάτι των ηθοποιών, η Σοκό ως Λόι Φούλερ τα καταφέρνει πολύ καλά, σε έναν ρόλο «ανήσυχου πνεύματος» που ταιριάζει γάντι στην persona της τραγουδίστριας / ηθοποιού, με τη Λίλι-Ρόουζ Ντεπ να κλέβει εξίσου την παράσταση, παρά το γεγονός ότι δεν τη βλέπουμε μέχρι το δεύτερο – τουλάχιστον – μισό της ταινίας. Διαχρονική περίπτωση κωλοπαιδίστικης παρουσίας και αυτή του Γκασπάρ Ουλιέλ, ο οποίος αρκείται εδώ στον ρόλο τού χρηματοδότη χωρίς ιδιαίτερες υποκριτικές απαιτήσεις μεν, με την απαράμιλλη γοητεία του Γάλλου γόη, δε.