του Ηλία Φραγκούλη

Το ρουμάνικο σινεμά αναπτύχθηκε υπό τη μορφή φεστιβαλικής ανακάλυψης που κατά κάποιον τρόπο φούντωσε (αν όχι «εκτονώθηκε»…) το 2007 με τον Χρυσό Φοίνικα στο «4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Μέρες» του Κριστιάν Μουντζίου. Δεν εξελίχθηκε ποτέ σε κάτι πιο δημιουργικό καλλιτεχνικά, αλλά η σημαία τού τόπου του εξακολουθεί να έχει παρουσία σε διάφορα προγράμματα ευρωπαϊκών φεστιβάλ, για το multiculti της υπόθεσης. Σχεδόν ειρωνικά, υπάρχει μια κάποια σύνδεση ανάμεσα σ’ εκείνη την ταινία του Μουντζίου και τούτη τη «Σονάτα», που βρίσκει τον σκηνοθέτη Αντριάν Σιτάρου να επιστρέφει (μετά το διάλειμμα της φιλόζωης… κομεντί «Domestic» του 2012) στο αγαπημένο του είδος. Το δράμα. Φυσικά.

Οι μη μυημένοι σε αυτό που αποκαλώ (αρκετά υποτιμητικά) «φεστιβαλικό» θα βρεθούν ξαφνικά μπροστά σε μια μεγάλη σε διάρκεια σεκάνς οικογενειακού δείπνου, στην οποία ο διάλογος αποκτά μεγαλύτερη ένταση σταδιακά, για να καταλήξουμε σε χειροδικίες και λόγια που αφήνουν σημάδια παντοτινά στις σχέσεις πατέρα και παιδιών. Σημείο τομής οι αμβλώσεις, απαγορευμένες στη Ρουμανία έως τα τέλη της δεκαετίας του ’80, με τον εξηντάρη Βίκτορ, μαιευτήρα το επάγγελμα, να πρέπει να ομολογήσει ενώπιον της τέκνων του, για πρώτη φορά στη ζωή του, αν όντως σχετιζόταν με καταγγελίες γυναικών που σκόπευαν να παρανομήσουν αναλόγως, στα δύσκολα χρόνια του κομμουνιστικού παρελθόντος. Το θέμα της ηθικής αποκτά μια περισσότερο προσωπική χροιά στο τραπέζι, όταν ο πατέρας εξομολογείται και τις βασανιστικές σκέψεις που περνούσαν από το μυαλό της συζύγου του, η οποία σκεφτόταν να «ρίξει» τα δίδυμα Σάσα και Ρομέο για να μην επιβαρύνει δραματικά τις συνθήκες διαβίωσης ολόκληρης της οικογένειας. Τα δύο παιδιά σοκάρονται με την ιδέα ότι μπορεί να ήταν ανεπιθύμητα.

Ακολούθως, θα σοκαριστεί και ο θεατής που θα δει τα αδέλφια να κάνουν κανονικό σεξ και ξυπνώντας το επόμενο πρωινό, από τα συμφραζόμενα, θα αντιληφθεί ότι η Σάσα και ο Ρομέο «το κάνουν» αυτό επί σειρά ετών και αυτή η «ιδιαιτερότητα» στο πόσο κοντά βρίσκονται ο ένας με τον άλλον προκαλεί δυσχερή εμπόδια στους συναισθηματικούς τους δεσμούς με άλλους ανθρώπους. Η συνέχεια είναι μάλλον αναμενόμενη, ειδικά αν μπεις στη διαδικασία να δεις τη «Σονάτα σε Κλειστό Δωμάτιο» ουχί ως «φεστιβαλικό» δράμα αλλά ως ένα άγριο μελό που θέτει τα προφανή ερωτήματα και διλήμματα, μετατρέποντας την υπόθεση σε… «Οικογενειακές Ιστορίες», με Χ στο πάνω δεξιά μέρος της οθόνης.

Ο Σιτάρου ζορίζεται να φέρει βόλτα την αφήγηση, εξαρχής. Στο εναρκτήριο δείπνο, δυσκολεύεσαι να εντοπίσεις τις συγγενικές ή μη σχέσεις των προσώπων, στη σκηνή τού σεξ διερωτάσαι (ακόμη!) αν η Σάσα και ο Ρομέο είναι αδέλφια, ενώ στη συνέχεια οι δραματικές απιθανότητες της κρίσης οδηγούν σε κλιμακώσεις που πάντοτε βρίσκουν τους χαρακτήρες σε κατάσταση υστερίας. Σίγουρα δεν κατηχεί, αλλά παίρνει αποστάσεις και από την τοποθέτηση απέναντι στο πρόβλημα, αφήνοντας τους ηθοποιούς του να εκτίθενται όσο πιο ρεαλιστικά και πειστικά μπορούν. Μάλλον άδικα, αν λάβουμε υπόψη το διόλου θαρραλέο και «ασαφές» φινάλε, κατόπιν ενός ακόμη σεναριακού twist που πάει… στο βρόντο. Είναι μια φαντασίωση ο επίλογος; Ούτε και σε αυτό δύναται να πάρει θέση ο Σιτάρου. Αυτά είναι για τους κριτικούς κινηματογράφου. (Σαρκασμός.)