του Ηλία Φραγκούλη

Μερικές ταινίες δεν τις χαρακτηρίζεις απαραίτητα «κακές» ως κατασκευές ή από άποψης παραγωγής και επαγγελματισμού. Έχει κάποιες αρετές το «Happy Birthday». Αντικειμενικά, όμως, με εξουθένωσε και με εξαγρίωσε μαζί! Και αυτό εγώ το αποκαλώ κακό σινεμά. Επίσης, κάτι που έχω αναφέρει ξανά πρόσφατα και αφορά τον ελληνικό κινηματογράφο: κανένας οίκτος, πια! Τέρμα. Δεν γίνεται άλλο, να συμπεριφερόμαστε (εδώ και κάμποσες… δεκαετίες) χαριστικά ή με άλλα μέτρα και σταθμά σε ένα φιλμ επειδή είναι ελληνικό. Δεν σημαίνει πως είναι και «παρακατιανό». Απαιτεί από τον θεατή το ίδιο αντίτιμο του εισιτηρίου με οποιαδήποτε άλλη ταινία από ολόκληρο τον κόσμο. Όσες θυσίες και να γίνονται στη χώρα μας για να γυριστεί μια κινηματογραφική ταινία, δεν γίνεται να μεταφράζονται σε «άλλοθι» συμπάθειας και υποστήριξης λόγω «καλών προθέσεων». Ειλικρινά, αν δεν έχεις μια ιστορία να αφηγηθείς, μην κάνεις σινεμά (απευθύνομαι σε όλους τους σκηνοθέτες εδώ, δεν ξεχωρίζω τον Χρίστο Γεωργίου). Μην μας ταλαιπωρείς άλλο. Εμάς τους κριτικούς, δηλαδή, γιατί το κοινό εκδηλώνει συμπεριφορές πιο «κανιβαλιστικές» πλέον, με αρκετά πρόσφατα παραδείγματα εγχώριων παραγωγών που δεν έφτασαν καν τα χίλια εισιτήρια περνώντας από τις αίθουσες…

Μέσα από πλάνα στερεοτυπικής απεικόνισης επεισοδίων δρόμου από την ευρύτερη περιοχή των Εξαρχείων (τύπου), ο Γεωργίου μας συστήνει τον Γιώργο. Είναι ένας ΜΑΤατζής. Οι συνάδελφοί του έχουν φροντίσει να του φέρουν μια τούρτα για τα γενέθλιά του, σπάνε πλάκα με το σβήσιμο των κεριών εντός «κλούβας», ενώ απ’ έξω πέφτουν molotov. Κάπου εκεί, λοιπόν, τριγυρνάει και η κόρη του, Μαργαρίτα. Μαθήτρια σχολείου ακόμη, όχι ακριβώς μια «αναρχικιά», αλλά με ζόρια εφηβικά, αμφισβήτησης. Ο Γιώργος θα την πάρει μάτι, θα πιστέψει ότι εκείνη συμμετείχε σε ρίψη βόμβας που στόχευε την «κλούβα». Η Μαργαρίτα δεν θα αντέξει τα τόσo πολλά δακρυγόνα, ένας νεαρός «αναρχικός» θα της προσφέρει βοήθεια, θα υπάρξει ένα επιτόπιο φλερτάκι και θα την πάει μέχρι το σπίτι με τη μηχανή του, ρωτώντας αν θα κάνουν κάτι και την επόμενη μέρα, αν θα υπάρξει συνέχεια. Στο διαμέρισμα, της κακομοίρας! Βαράνε πόρτες, φωνάζουν, η Μαργαρίτα πετάει την τούρτα γενεθλίων του πατέρα της στο πάτωμα. Κανείς δεν κοιμάται ήσυχος εκείνο το βράδυ.

Το επόμενο πρωί, η Σοφία, η σύζυγος και μάνα σε τούτη την τριμελή οικογένεια, πιστεύοντας πως έτσι μπορεί να επέλθει μια κάποια «εκεχειρία», προτείνει στα αντίπαλα μέτωπα πατέρα και κόρης να κάνουν ένα μικρό road trip μόνοι τους, μέχρι το εξοχικό στο χωριό. Η Μαργαρίτα το κάνει για να μην πληγώσει κι άλλο τη μάνα της, όμως είναι εμφανώς ενοχλημένη και χωρίς καμία διάθεση να πάει με τα νερά του πατέρα της. Οι κόντρες των δύo τους συνεχίζονται στον δρόμο, φτάνουν στο σπίτι, παρεξηγούνται με το παραμικρό, δεν μιλάνε ο ένας στον άλλον. Και κάπως απότομα εμφανίζεται και ο «αναρχικός» της προηγούμενης νύχτας (!), που έψαξε να βρει τη Μαργαρίτα γιατί δεν απαντούσε στο κινητό της (το έκλεψαν κάτι «λαθρομετανάστες» που είχαν ζητήσει εργασία στο καθάρισμα του κήπου, αλλά δεν ήταν καλοί άνθρωποι τελικά…).

Έχουν περάσει σχεδόν 45 λεπτά (η μισή ταινία!) και απορείς γιατί παρακολουθείς αυτό το πράγμα, ποιος διάβασε το σενάριο, γιατί το ενέκρινε, πώς βρήκε χρηματοδότηση (ουχί μόνο από Ελλάδα και Κύπρο) και ποιους ακριβώς αφορά. Τις οικογένειες των ανθρώπων που εργάζονται στο Αστυνομικό Σώμα και έχουν παιδιά που τους «αμφισβητούν» και ντρέπονται για το τι δουλειά κάνει ο πατέρας τους; Μπορεί να διδαχτεί κανείς κάτι από όλα τα μπουρδουκλωμένα στερεότυπα του σεναρίου, που ποτέ δεν αρκούν για να μοιάσουν με κινηματογραφική ιστορία, ώστε να δικαιολογήσουν την ύπαρξη του φιλμ; Αρκεί η προσεγμένη φωτογραφία του Γιώργου Γιαννέλη και το έμπειρο μάτι στην πλανοθεσία του Γεωργίου (τρίτη μεγάλου μήκους, διάβολε) να σου κρατήσουν το ενδιαφέρον; Όχι. Το «Happy Birthday» δεν υπόσχεται τίποτε το ευρηματικό ως μυθοπλασία, εξαντλεί κάθε υπομονή στη θέασή του σταδιακά, οι χαρακτήρες (και ειδικά εκείνος της κόρης) γίνονται πραγματικά αντιπαθείς και απρόσιτοι στο να νοιαστείς για δαύτους, με αποκορύφωμα την ατάκα – απειλή της Μαργαρίτας στη σκηνή του νοσοκομείου, λίγο πριν το φινάλε, που εξισώνει την «προοδευτική», νεαρή ηρωίδα με την αντίληψη που είχε για τον πατέρα της σε όλο το έργο, ενώ το τελευταίο προσπαθούσε να μας πείσει για το αντίθετο! Όσο για την εμφάνιση του «αναρχικού» στο χωριό ή την τύχη που έχουν οι «λαθρομετανάστες», ζητάς κι εσύ ένα δικό σου κελί για να προστατευτείς από τα σενάρια του ελληνικού κινηματογράφου…