του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Ράιαν Κούγκλερ κέρδισε τα βραβεία κοινού και Επιτροπής στο Sundance, το βραβείο του Un Certain Regard στις Κάννες και είναι η ανεξάρτητη ταινία της χρονιάς με τις περισσότερες ελπίδες να φτάσει στις υποψηφιότητες των Όσκαρ. Βλέποντάς την, καταλαβαίνεις γιατί. Είναι κινηματογράφος γυρισμένος με σιγουριά, φτιαγμένος με άποψη και με θυμό για ένα άδικο γεγονός. Η Πρωτοχρονιά του 2009 βρήκε ανάστατο το Σαν Φρανσίσκο, με τον κόσμο εξοργισμένο να ζητά απονομή δικαιοσύνης για έναν πισώπλατο πυροβολισμό. Ένας τσαμπουκάς στο τρένο κατέληξε στην εκτός κάθε ελέγχου στάση της αστυνομίας – και μάλιστα της αστυνομίας του metro (!) – και στο θάνατο του δεμένου πισώπλατα με χειροπέδες Γκραντ.

Το γεγονός δεν μπορούσε να συγκαλυφθεί με κανέναν τρόπο. Συνέβη μπροστά σε ένα τρένο γεμάτο με επιβάτες, που κατέγραφαν τη σκηνή με τα κινητά τους και ανέβασαν τα videos στο YouTube, οδηγώντας σε αντιδράσεις που η πόλη είχε να ζήσει από τη δολοφονία του Χάρβεϊ Μιλκ. Το άδικο τέλος είναι αυτό που χαρακτηρίζει και τους δύο θανάτους, όπως και ότι πρόκειται για δύο δολοφονίες με ρατσιστικά αίτια. Ο Κούγκλερ, όπως και ο Γκας Βαν Σαντ στο «Milk», δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το με ποια πλευρά συντάσσεται. Δεν τον ενδιαφέρει ούτε καν ποιος είναι ο δολοφόνος αστυνομικός, αν ήταν πραγματικά ρατσιστής ή απλώς ηλίθιος (υποστήριξε αργότερα ότι μπέρδεψε το περίστροφο με το taser!). Τον ενδιαφέρει το ίδιο το γεγονός. Ότι ένας 22χρονος πατέρας ενός κοριτσιού έπεσε θύμα αστυνομικής βίας παίρνοντας το metro για να γυρίσει στο σπίτι του. Και δίνει ένα πρόσωπο στην τραγωδία, χτίζοντας ένα καλοφτιαγμένο πορτρέτο αυτού του νεαρού άνδρα την τελευταία μέρα της ζωής του.

Ο Όσκαρ Γκραντ μπορεί να μην ήταν άγιος. Είχε μπει για ένα διάστημα στη φυλακή (για λόγους που δε διευκρινίζονται απολύτως), πουλούσε ναρκωτικά για να τα βγάλει πέρα, είχε χάσει τη δουλειά του επειδή ήταν ασυνεπής. Παρ’ όλα αυτά, η ταινία δεν αφήνει περιθώριο να μην τον συμπαθήσεις. Λατρεύει τη μητέρα του, τη φίλη του, την κόρη του. Είναι πρόθυμος να βοηθήσει μια άγνωστη στο supermarket που δεν ξέρει πώς να τηγανίσει ψάρια, θα καταφέρει κάποιον να ανοίξει μέσα στη νύχτα το μαγαζί του για να πάνε στην τουαλέτα οι κοπέλες της παρέας, θα δακρύσει για ένα σκυλί που κάποιος οδηγός χτύπησε κι εγκατέλειψε στο δρόμο.

Ο Κούγκλερ δεν καταγράφει απλώς ένα περιστατικό. Δημιουργεί την εικόνα ενός μάρτυρα και ακόμη κι αν υπάρχουν ανακρίβειες ή ασάφειες, οι επιλογές του δικαιολογούνται. Πολύ δυνατές είναι οι ερμηνείες του Μάικλ Μπ. Τζόρνταν στο ρόλο του Γκραντ και της Οκτέιβια Σπένσερ στο ρόλο της μητέρας του. Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός, άλλωστε, πήρε υπό την προστασία της την ταινία, ως παραγωγός και κυνηγός χρηματοδοτών.