του Νίκου Παλάτου

Έχει κοινά σημεία με το αμέσως προηγούμενό του φιλμ τούτο το εγχείρημα του Τέρενς Ντέιβις. Όπως και στο «Ήρεμο Πάθος» (2016), έτσι και αυτή εδώ η «Ευλογία» αποτελεί βιογραφία ενός ποιητή, διατηρώντας τον Άγγλο auteur στο αγαπημένο του (κατά τα φαινόμενα) κλίμα εποχής. Ακριβώς όπως συνέβαινε με την βιογραφία της Αμερικανίδας ποιήτριας Έμιλι Ντίκινσον, όμως, έτσι και με τούτη του Άγγλου συναδέλφου της Ζίγκφριντ Σασούν, το όλο πράγμα δεν τσουλάει ιδιαίτερα. Μια μικρή βελτίωση σημειώνεται, γεγονός που πιθανότατα οφείλεται στο πιο γνώριμο για τον σκηνοθέτη αγγλικό περιβάλλον στο οποίο κινείται το φιλμ, (ίσως) μαζί με μια ιδέα ταύτισης που ο Ντέιβις διαβλέπει ανάμεσα στον εαυτό του και τον κεντρικό του ήρωα. Αμφότεροι ομοφυλόφιλοι, άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων με εδραιωμένο status στο χώρο τους, καθώς και με μία έντονη σχέση σε ό,τι αφορά τη θρησκευτική πίστη (αν και κινούμενοι σε εκ διαμέτρου αντίθετη πορεία), αφού ο Ντέιβις αποκήρυξε τον καθολικισμό από τα νεανικά του κιόλας χρόνια (δηλώνοντας άθεος έκτοτε), ενώ ο δε Σασούν τον ασπάστηκε σε προχωρημένη ηλικία.

Ο Άγγλος ποιητής κουβαλούσε ένα διπλό βάρος στη ζωή του. Από τη μία την ομοφυλοφιλία του, που εξαιτίας της εποχής δεν μπορούσε να εκφράσει ελεύθερα, ενώ από την άλλη η θητεία του στην πρώτη γραμμή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και η εναντίωσή του σ’ αυτόν, καθώς οι μάχες ακόμα μαίνονταν (υπογράφοντας κείμενο που κινούνταν στα όρια της λιποταξίας), του είχε αφήσει ανοιχτά τραύματα. Ο Ντέιβις προσπαθεί ν’ αποτυπώσει σημαντικό μέρος της περίπλοκης ζωής του Σασούν καλύπτοντας δεκαετίες και πηγαίνοντας μπρος-πίσω στο χρόνο, δίχως όμως να επιχειρεί να το πράξει μέσω μιας κλασικής αφήγησης βιογραφικής ταινίας. Τον ενδιαφέρει να τονίσει περισσότερο την ιδιοσυγκρασία του, επιμένοντας είτε στην εβραϊκή του καταγωγή, είτε στη σχέση με τη μητέρα του, ενθέτοντας συχνά πυκνά απαγγελίες των ποιημάτων του με φόντο επίκαιρα από τις μάχες του Μεγάλου Πολέμου. Η συνθήκη αυτή έρχεται σε ευθεία αντιπαραβολή με τα σχετικά πιο εύθυμα χρόνια του Μεσοπολέμου, όταν ο Σασούν αποτελούσε αναγνωρίσιμο μέλος την αγγλικής υψηλής κοινωνίας, μπαινοβγαίνοντας με άνεση στα parties των πολυτελών σαλονιών και συνάπτοντας κάθε είδους σχέση, ερωτική ή μη.

Κατά το κομμάτι αυτό, η «Ευλογία» θυμίζει σε σημαντικό βαθμό ένα κατά τι πιο gay…«Downton Abbey», με τον ρόλο του Άιβορ Νοβέλο ειδικά (εραστής του Σασούν για κάποιο διάστημα) να μοιάζει με την ανδρική, ομοφυλόφιλη απάντηση… στην Μάγκι Σμιθ, καθώς οι ατάκες που ξεστομίζει είναι ενίοτε φαρμακερές. Η εξωστρέφεια που το φιλμ στο μέρος του αυτό διαθέτει, απλωμένο καθώς είναι στη σημαντικά μεγαλύτερή του διάρκεια, το κάνει να δείχνει πιο «προσβάσιμο», εν τούτοις, μοιάζει παράταιρο σε ύφος με τα υπόλοιπα στοιχεία του. Η θλίψη της νοσηλείας του Σασούν σε στρατιωτικό σανατόριο, καθώς και η πίκρα της ύστερης ζωής του, όταν πια είχε κλειστεί στον εαυτό του προσπαθώντας να βρει σημεία επαφής με τον γιο του, προκύπτουν με τρόπο που αφηγηματικά δεν κολλάει με τις ξέγνοιαστες μέρες του Νόελ Κάουαρντ, του Γουίνστον Τσόρτσιλ και του Τ.Ε. Λόρενς. Μάλλον δεν βοηθά το γεγονός πως ολόκληρη η ταινία είναι γυρισμένη σε εσωτερικούς χώρους (είτε λόγω budget, είτε λόγω πανδημίας), κάτι που ευνουχίζει την προσπάθεια πλήρους κατανόησης των καταπιεσμένων συναισθημάτων του Σασούν, σε αντιδιαστολή με την επιθυμία του καλλιτέχνη για ελεύθερη έκφραση. Ολόκληρες δεκαετίες της ζωής του Άγγλου ποιητή καλύπτονται στην «Ευλογία», εξαιρουμένης της περιόδου της σαφέστατα αντιπολεμικής του στάσης, ενώ η άγνωστη (για το ευρύ κοινό) προσωπικότητά του ελάχιστα αποκαλύπτεται. Η συναισθηματική του σύγχυση, ως αποτέλεσμα της βασανιστικής θλίψης από τις εμπειρίες των πεδίων μαχών, αποδίδεται με την λεπτότητα που διακρίνει το έργο του Τέρενς Ντέιβις, αλλά το στυλ αφήγησης που ο auteur επιλέγει είναι επιτηδευμένα απόμακρο, μην αφήνοντας το κοινό να νιώσει στ’ αλήθεια τον πόνο του Σασούν, πόσω μάλλον να καταλάβει και ποιος πραγματικά ήταν.