της Κατερίνας Ανδρεάκου

Μη αναγνωρίσιμα πλέον τοπία, ξεχασμένες παραδόσεις, οικογενειακές στιγμές ανθρώπων που δεν υπάρχουν πια αλλά και αναμνήσεις από πιο πρόσφατες εποχές, ανθρώπινες στιγμές που καταγράφηκαν φευγαλέα από μια κάμερα, στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς καμία φιλοδοξία να προβληθούν ποτέ παραέξω από τον κλειστό κοινωνικό ή και οικογενειακό τους κύκλο. Και όμως, για σχεδόν 10.000 οικογενειακές, ερασιτεχνικές ή επαγγελματικές αλλά επί σειρά ετών χαμένες ταινίες, ήρθε η ώρα να γίνουν μέρος της οπτικοακουστικής ιστορίας της Βρετανίας από την απαρχή της κινούμενης εικόνας στα τέλη του 19ου αιώνα έως σήμερα, και να της δώσουν χρώμα, κίνηση και ζωή, μέσα από ξεχασμένες σκηνές τής καθημερινότητάς της.

Μέσα από μια γιγαντιαία, πολύχρονη και πολυέξοδη (15.000.000 λίρες μόνο από την εθνική λοταρία) προσπάθεια, το BFI συγκέντρωσε αυτές τις ταινίες και ξεκίνησε τη διαδικασία της ψηφιοποίησής τους. Έως και τη χθεσινή επίσημη έναρξη, 2.500 έχουν ολοκληρωθεί, ενώ οι υπόλοιπες αναμένεται να είναι έτοιμες έως το 2017. Οι κάτοικοι της Βρετανίας έχουν από χθες πρόσβαση στα έτοιμα αρχεία δωρεάν, και θα μπορούν να επιλέξουν τις ταινίες ανά τόπο, ίσως ψάχνοντας γνώριμα πρόσωπα, δρόμους και ιστορικά σημεία μέσα από την πληθώρα αυτών των πλήρως αποκατεστημένων φιλμ. Εκτός από το διαδίκτυο, όσοι ενδιαφέρονται θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν κάποιες ταινίες σε ειδικές προβολές σε όλη τη χώρα, ενώ οι ειδικού τοπικού ενδιαφέροντος θα προβάλλονται στις αντίστοιχες γεωγραφικές περιοχές.

Στην επίσημη έναρξη, είδαμε μεταξύ άλλων και εκείνη που θεωρείται ως η πρώτη διασωσμένη οικογενειακή ταινία (home movie) στην Ιστορία, του 1902, στην οποία ο κάτοχος της κάμερας, ο κύριος Πάσμορ, παίζει με την οικογένειά του σε μια παραλία (φωτό), αλλά και απόσπασμα μιας ταινίας του 1952, η οποία αποτελεί προσωπική υπόθεση για τη Χέδερ Στιούαρτ, Δημιουργική Διευθύντρια του BFI, καθώς σε αυτήν αναγνώρισε με σοκ και συγκίνηση τη μητέρα, τη γιαγιά και την προγιαγιά της στο σκωτσέζικο χωριό στο οποίο γεννήθηκε και η ίδια τρία χρόνια μετά. «Πέραν από φωτογραφίες της που έχω, δεν είχα ξαναδεί την μητέρα μου σε ταινία, πόσω μάλλον τόσα άλλα άτομα που γνώριζα καλά. Κι έχω σταματήσει να πηγαίνω στη Σκωτία εδώ και χρόνια, γιατί έχουν πια πεθάνει όλοι!», αστειεύτηκε, τονίζοντας έτσι την προσωπική και ιστορική σημασία του κολοσσιαίου έργου που ανέλαβε ο οργανισμός τον οποίον εν μέρει διευθύνει. «Υπάρχει μια διαχρονική ευτυχία στην αναγνώριση τοπίων. Αυτό, σε συνδυασμό με τη συναισθηματική δύναμη που προσφέρει η κάμερα, κάνει το Britain on Film πιθανό να αγγίξει τους πάντες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλάζει το σκηνικό του βρετανικού κινηματογραφικού και τηλεοπτικού αρχείου για πάντα.»

Τα εγκαίνια έκλεισαν με τη ζωντανή εμφάνιση του λονδρέζικου μουσικού ντουέτου Public Service Broadcasting, οι οποίοι ερμήνευσαν ένα κομμάτι / μουσική επένδυση πάνω στο κλασικό μικρού μήκους ντοκιμαντέρ προπαγάνδας (εν μέσω Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου) του Χάμφρεϊ Τζένινγκς, «London Can Take It!» (1940).

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το project του Britain in Film, δεν έχετε παρά να ακολουθήσετε αυτό το link – και απλά να ονειρεύεστε ένα παρόμοιο σχέδιο και στην Ελλάδα, με πρωτοβουλία της Ταινιοθήκης, κάποτε… Ευσεβείς πόθοι, το ξέρουμε.