του Ηλία Φραγκούλη

Υπάρχει μια σκηνή σε τούτο το τρίτο και τελευταίο μέρος των «Πενήντα Αποχρώσεων του Γκρι», όπου η Αναστέιζια αφήνει να στάξει παγωτό λίγο πιο πάνω από το εφήβαιο του Κρίστιαν. Προφανώς, σκύβει να το γλύψει. Και δεν περιορίζεται στο λιωμένο παγωτό… Θα την ακολουθήσει και εκείνος, πασαλείβοντας το πόδι της με παγωτό, από την περιοχή του αστραγάλου μέχρι το σημείο που συναντά το αιδοίο της. Φαντάζεσαι γιατί καταλήγει εκεί. Για κάποια μερίδα θεατών, όλο αυτό μπορεί να είναι και ξεκαρδιστικό (έως και για τους πολύ λάθος λόγους, φοβούμαι). Για εμένα, είναι σημαντικό. Γιατί παρακολουθούμε μια σκηνή ερωτισμού σε μια μεγάλη, mainstream χολιγουντιανή παραγωγή της Universal. Μια σκηνή που προτρέπει στο στοματικό σεξ και παροτρύνει το κοινό να «το ψάξει» εκεί έξω, να εμπνευστεί και να παίξει σεξουαλικά. Αν σκεφτείς πόσο συχνά και πώς βλέπουμε στιγμιότυπα ερωτικής πράξης στο αμερικάνικο σινεμά των studios, αυτό που καταναλώνεται περισσότερο παγκοσμίως, δηλαδή, μάλλον θα… τρομάξεις. Και ίσως παραδεχτείς τη χρησιμότητα (και) ενός τέτοιου φιλμ στο πλαίσιο της pop κουλτούρας. Καλλιτεχνικά; Γάμα τα! Αλλά πας να δεις τη «ροζ» κινηματογραφική μεταφορά ενός λαϊκού ευπώλητου που προβάλλεται κυρίως σε multiplex και ουχί κάποιο από τα… «Nymph()maniac» του Τρίερ! Κοινώς, σύνελθε.

Κάπως πιο κοντά στις… σεξουαλικές ορέξεις του πρώτου φιλμ, η «Απελευθέρωση» είναι πρωτίστως μια αποθέωση του παραμυθιού που θέλει το πτωχό αλλά τίμιο κι εργατικό κορίτσι να παντρεύεται τον Prince Charming του, που σήμερα πρέπει να είναι απαραιτήτως πολυεκατομμυριούχος (και βάλε), ενώ δεν χάλασαν καμία κοριτσίστικη φαντασίωση εντός της αιθούσης και τα bonus χαρακτηριστικά του εμφανίσιμου (και) σωματαρά. Η εισαγωγή της ταινίας είναι ένα όνειρο χλιδής, με τον γαμπρό να σηκώνει τη νύφη στα σκαλοπάτια του ιδιωτικού του jet (!), για το ταξίδι του μέλιτος που η πλειοψηφία των θεατών που θα συρρεύσουν (σαν λαϊκό προσκύνημα) στα σινεμά δεν θα βιώσουν ποτέ. Προσθέτοντας και μια μικρή, «κρυμμένη» σκηνή εν μέσω των end credits (όχι spoilers, ναι), μπορούμε να πούμε ότι το πιο ισχυρό «πορνογραφικό» στοιχείο τούτου του sequel είναι το… ταξικό! Το ζεύγος των Γκρέι κάνει τη ζωή που κάνει και πηδιέται όπου βρεθεί κι όπου σταθεί γιατί, πολύ απλά, τα έχει και μπορεί. Έτσι, ένα μεγάλο μέρος του φιλμ μοιάζει με κινηματογραφική «αναπαράσταση» του όποιου reality με «rich & famous» χαρακτήρες (βρωμάει ο τόπος από τέτοια στην τηλεόραση σήμερα…) ή δημοσιεύματος για μέλη βασιλικών οικογενειών (πόσο θα το θέλατε αυτό σε μορφή TV show, ε;), με τη διαφορά ότι οι δραματικές του δόσεις δεν είναι trashy και η ρουτίνα του περιλαμβάνει χορταστικές δόσεις σεξ που κάνουν το θέαμα πιο spicy και καλοδεχούμενο. Υπό αυτό το πρίσμα, το στοιχείο του escapism εδώ… δέρνει (και ξέρεις και τι άλλο!).

Κατά τα άλλα, η submissive «σκλάβα» τού σεξ έχει μεταμορφώσει το dominant «τέρας» ψυχρότητας σε καλό και προστατευτικό σύζυγο ο οποίος διαπραγματεύεται τα πάντα επί ίσοις όροις, ενίοτε ανταλλάσσοντας και τα καθήκοντα του «αφέντη» – ερωτομανούς υποκινητή της επόμενης πράξης / στάσης, εντός ή εκτός του περίφημου κόκκινου δωματίου, το οποίο πλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ώρα ανάγκης και σαν… «ξενώνας» για τον ύπνο, διότι το ζευγάρι έχει τσακωθεί και το κρεβάτι δεν τους χωρά! Τα κρίσιμα προβλήματα (σαρκασμός) που αντιμετωπίζουν είναι το πότε θα γίνουν γονείς (εκείνος δεν θέλει να τη μοιραστεί με κανέναν άλλον για το κοντινό μέλλον), το πώς θα γίνει η ανακαίνιση του καινούργιου τους σπιτιού και γιατί δεν έχει αλλάξει το mail της δουλειάς της σε Γκρέι. Και πάλι σεξ!

Το πιο αδύναμο (όλο και περισσότερο σταδιακά, μάλιστα) σημείο της «Απελευθέρωσης» είναι το θριλερικό στοιχείο της υποπλοκής του Τζακ Χάιντ, ο οποίος καταφέρνει να βγει από τη φυλακή μετά από καταβολή υψηλής εγγύησης και τρομοκρατεί το ζεύγος, διαθέτοντας και μυστηριώδους ταυτότητας συνεργάτη. Το σενάριο εμπλέκει αυτό το κομμάτι της ιστορίας ακόμη και με το πολύ μακρινό παρελθόν του Γκρέι και μέχρι τέλους αιτιολογεί τα πάντα, κλείνοντας όλα τα κεφάλαια / λογαριασμούς της τριλογίας. Απλά, η κορύφωση δεν προκαλεί το επιθυμητό κρεσέντο αγωνίας, με μια συγκεκριμένη σκηνή σε τράπεζα να προκαλεί ένα κάποιο γέλιο. Πετυχημένη, έστω, η σεκάνς καταδίωξης με τα αμάξια που προηγείται των… πλέον αφελών ανατροπών.

Βελτιώνοντας τη φήμη της σειράς, μετά το «Πενήντα Πιο Σκοτεινές Αποχρώσεις του Γκρι», η «Απελευθέρωση» δεν πλασάρεται ποτέ σαν κάτι το πολύ ανώτερο των (κακογραμμένων) βιβλίων από τα οποία προήλθε, όμως διαθέτει το «γλάσο» ενός εκθαμβωτικού production value, που πουλάει στο λαϊκό κοινό ένα σύμπαν πλούτου και απολαύσεων που δεν πρόκειται να αγγίξει ούτε… στον ύπνο του. Η καλλιτεχνική του αξία είναι μηδαμινή, όμως και το ίδιο το φιλμ δεν σου ζητά να το κρίνεις αλλιώς. Είναι ψυχαγωγικό σινεμά. Και, προσωπικά, μου αρέσει που περνάει στις μάζες (και) το μήνυμα της εξερεύνησης του σεξ. Όχι της σεξουαλικότητας. Το σεξ αφορά τους πάντες. Δίχως ταμπέλες. Οι «ρόλοι» μπαίνουν μετά. Εξ ου και οι… «αποχρώσεις».