της Βαρβάρας Κοντονή

Φυλετικά επίκαιρο (αν και υπό διαφορετικό πρίσμα) το περιεχόμενο της νέας ταινίας της Βρετανίδας Άμα Ασάντε, που συνηθίζει να σκηνοθετεί ταινίες με θεματικό επίκεντρο διακρίσεις χρώματος, θρησκείας και φυλής, εδώ με ένα σενάριο βασισμένο στο βιβλίο της Σούζαν Γουίλιαμς «Colour Bar», μια βιογραφική καταγραφή της συγκλονιστικής ζωής του διαδόχου του θρόνου της πάλαι ποτέ Μποτσουαναλάνδης και της συζύγου του, Ρουθ Γουίλιαμς, που όμως διόλου συναρπαστική μοιάζει σε τούτη τη φιλμική της μεταφορά.

Η ανάγκη επικέντρωσης στην ιστορικότητα των πεπραγμένων όπως αυτή δεδομένα υπάρχει μέσα στο αυστηρό πλαίσιο ενός βιογραφικού δράματος λειτουργεί πολλές φορές ως δίκοπο μαχαίρι, τουλάχιστον όσον αφορά την επιλογή των επιμέρους εκείνων «κομματιών» της ζωής της εκάστοτε προσωπικότητας (τα οποία παρουσιάζουν και το μεγαλύτερο κινηματογραφικό ενδιαφέρον). Στην περίπτωση του «Ενωμένου Βασιλείου», το σενάριο του Γκάι «Αόρατος Εχθρός» Χίμπερτ στερείται ουσιαστικού υπόβαθρου, ικανού να δικαιολογήσει την απλοϊκή και μάλλον χρονικά ανιαρή παράθεση μιας σειράς γεγονότων που αναπαριστούν χωρίς να εμβαθύνουν.

Κατά τη διάρκεια των νομικών του σπουδών στη Μεγάλη Βρετανία και της προετοιμασίας για τη διαδοχή του θείου του στον θρόνο, ο πρίγκιπας Σερέτσε Χάμα (Ογέλογουο) της Μποτσουαναλάνδης (μετέπειτα Δημοκρατία της Μποτσουάνας) θα γνωρίσει τη Ρουθ Γουίλιαμς (Πάικ), μια λευκή υπάλληλο γραφείου, και θα ερωτευθούν κεραυνοβόλα. Σε μια εποχή στην οποία η κοινωνική ανοχή των διαφυλετικών ζευγαριών συνιστούσε από μόνη της τεράστιο σκάνδαλο, η εμπλοκή του μελλοντικού βασιλιά και φυλάρχου του λαού των Μπαμανγκουάτο με μια Βρετανίδα άλλου χρώματος θα αποτελέσει δυσκολοχώνευτο καινό δαιμόνιο για τους ντόπιους και ύψιστης μορφής προδοσία για τη Νότιο Αφρική, η οποία δρώντας πλέον υπό το επίσημο κρατικό καθεστώς του apartheid, θα απαιτήσει την παρέμβαση των βρετανικών δυνάμεων για την καθαίρεση του Σερέτσε από το οικογενειακό βασιλικό αξίωμα. Την ίδια στιγμή που η τύχη του ζευγαριού θα κριθεί πίσω από κλειστές πόρτες και με βασικό γνώμονα τα παιχνίδια πλουτισμού των αποικιοκρατών στο προτεκτοράτο της Μποτσουάνας, ο Σερέτσε και η Ρουθ θα βρουν τον τρόπο να υπερνικήσουν τις δυσκολίες και να κάνουν τη διαφορά. Μαζί.

Τυποποιημένα άνευρο (αν και κάπως φροντισμένο), το φιλμ της Ασάντε σώζεται κάπως από τις ερμηνείες των Ογέλογουο και Πάικ, με τη σκηνοθεσία να ακολουθεί σχηματικά μονοπάτια, πιθανότατα σε μια προσπάθεια ακριβούς απεικόνισης της κατά τα άλλα ταραχώδους ζωής του ζευγαριού, που φανταζόμαστε ότι στην πραγματικότητα θα υπήρξε απείρως πιο ιντριγκαδόρικη απ’ ότι αφήνουν εδώ να εννοηθεί ο σεναριογράφος και η σκηνοθέτις. Υπάρχει μια υπερβολικά «καλοσυνάτη» ατμόσφαιρα που χαρακτηρίζει το φιλμ από την αρχή μέχρι και το τέλος, με τους χαρακτήρες να αποφεύγουν τεχνηέντως τις «τζιζ» συζητήσεις περί ρατσισμού και φυλετικών διακρίσεων, διατηρώντας την ευγένεια και τον βρετανικό καθωσπρεπισμό τους, πίνοντας σέρι μέσα σε ημιφωτισμένα γραφεία με παχιά χαλιά και επιδιδόμενοι σε συζητήσεις επί συζητήσεων αναφορικά με τα επιτρεπτά όρια των γαμήλιων δεσμών, την ίδια στιγμή που το υπαινικτικό παιχνίδι των ευκόλως εννοούμενων μοιάζει κάτι περισσότερο από προφανές.

Αυτό που λείπει από την ταινία της Ασάντε είναι η δυναμική της πλοκής της, το τσαγανό των ηρώων της και η αποφασιστικότητα των ενεργειών τους που στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας πέφτουν «θύμα» της καλλωπισμένης σκηνοθεσίας, ιδωμένης σχεδόν πίσω από ένα ορθό, λογοκριμένο «φίλτρο». Ανά στιγμές ακόμη και το ζήτημα του διαφυλετικού γάμου, για τον οποίο τόσο ζήτημα γίνεται στην αρχή, μοιάζει να εξυπηρετεί προσχηματικό (και μόνο) ρόλο σχετικά με την παρεμβατική πολιτική των Βρετανών στα εδάφη της Μποτσουάνας (που ίσως και να κρύβουν μεγάλο πλούτο), λες και αν περνούσαμε κατευθείαν στο ζουμί της υπόθεσης θα καταστρεφόταν η… ελκυστική εικόνα που έχουμε φτιάξει στο μυαλό μας για τους αποικιοκράτες και τη διχαστική επιβολή του νόμου του apartheid. Δεν ξέρω αν είναι που βασιζόμενοι στο βιβλίο της Γουίλιαμς ο Χίμπερτ κι η Ασάντε δίνουν περιορισμένο χρόνο στην κοινή παρουσία των Ογέλογουο και Πάικ επί της μεγάλης οθόνης, με την αφήγηση να επικεντρώνεται πότε στον έναν και πότε στον άλλον ξεχωριστά. Αυτή η διαρκής εναλλαγή σκηνών ανάμεσα στα δυο πρόσωπα αποδυναμώνει αισθητά την – αναμφίβολα – ηχηρή αντικομφορμιστική σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο δράση των Σερέτσε και Γουίλιαμς, με το «Ένα Ενωμένο Βασίλειο» να αποτελεί ουσιαστικά μια καλή αν και υπέρ του δέοντος «γλυκερή» απόδοση της ιστορίας του βασιλιά Σερέτσε, του πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου άρχοντα της Μποτσουάνας.