του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Θεωρητικά, η ιδέα της παρουσίασης της ιστορίας της Ανάστασης ως διαδικασίας «αστυνομικής» επίλυσης ενός μυστηρίου (παρά το γεγονός ότι για τον θεατή δεν υπάρχει μυστήριο ούτε στιγμή) δεν είναι κακή. Επίσης, δεν είναι κακό το γεγονός ότι ο ίδιος ο Ιησούς παρουσιάζεται στην οθόνη ως μάλλον μελαψός και μακριά από το ανοιχτόχρωμο πλαίσιο που μας έχουν συνηθίσει τελευταία οι σχετικές βιβλικές ταινίες. Επιπρόσθετα, μερικές εκπλήξεις και παρεμβολές στην ιστορία, όπως η υπόθεση της ταινίας σχετικά την πραγματική φύση του Βαραββά (ξεχάστε την ομώνυμη ταινία με τον Άντονι Κουίν, εδώ ο ανταγωνιστής τής… ψήφου τού κοινού για τη χάρη από τον θάνατο μετά βίας επιβιώνει άλλη μία ημέρα) ή η αναζήτηση για ένα υποκατάστατο πτώματος ώστε να αποφευχθεί η κρίση, δημιουργούν μια κάποια, παροδική, φρεσκάδα στα δρώμενα. Τα «καλά» χαρακτηριστικά της «Ανάστασης», όμως, φαίνεται πως εξαντλούνται εκεί, καθώς ο σκηνοθέτης τού «Ρομπέν των Δασών» και του «Υδάτινου Κόσμου», Κέβιν Ρέινολντς, στην πρώτη του ταινία μετά από σχεδόν δέκα χρόνια, δεν μπορεί να ξεπεράσει τα εμπόδια μιας ουσιαστικά κατά παραγγελίαν θρησκευτικής ταινίας.

Γιατί από ένα σημείο και μετά, η ταινία παραδίνεται άνευ όρων στο θρησκευτικό της checklist, πετώντας από πάνω της κάθε… χιτώνα νεωτερισμού και θυμίζοντας όλο και περισσότερο μια ασφαλή ταινία του είδους της: εδώ δηλώνουν το «παρών» ο Φαρισαίος Καϊάφας ως διεφθαρμένος ηγέτης της πνευματικής εξουσίας των Ιουδαίων, η Μαρία Μαγδαληνή ως μετανοούσα πόρνη (την οποία γνωρίζουν όλοι σχεδόν οι Ρωμαίοι εκατόνταρχοι σε μια παραδόξως χιουμοριστική σκηνή), η Ιερά Σινδόνη στην πιο στερεοτυπικά δογματική αποτύπωσή της επί της οθόνης, το νίψιμο των χεριών τού Πόντιου Πιλάτου ως κλείσιμο του ματιού στο πιο γνώριμο χαρακτηριστικό του σύμφωνα με την Ιστορία, η Αποκαθήλωση (αν και σε μια μάλλον άβολα προχειροφτιαγμένη σκηνή), ο Άπιστος Θωμάς (ο οποίος, επίσης, παραδόξως, φαίνεται να στερείται της «απιστίας» του σε αυτή τη σκηνή, καθώς ο Ιησούς μόνος του δείχνει τα σημάδια τής ανάστασής του, χωρίς να τα ζητήσει κανείς) αλλά και οι αναφορές τόσο στον Ιούδα τον Ισκαριώτη όσο και στα τριάντα αργύριά του.

Και πάλι, όμως, από μόνη της αυτή η προσέγγιση θα ήταν σεβαστή αν δεν υπήρχε η βιαστική τηλεοπτική αύρα που χαρακτηρίζει όλη τη δουλειά. Αν δεν αποτυπωνόταν στο φιλμ η πιο άθελά της αστεία εκπνοή θανάτου που έχουμε δει τελευταία στο σινεμά. Αν δεν υπήρχαν οι προπαρασκευαστικές για το θρησκευτικό ανακρούειν πρύμναν παραισθήσεις με τα πρόχειρα και ημιτελή εφέ. Αν η πίστη δεν προβαλλόταν επί της οθόνης (επίσης άθελα) ως προπομπός τής τρέλας (προσέξτε την ερμηνεία τού Βαρθολομαίου) ή ως απλά εμμονικός ζήλος (μετρήστε πόσες φορές παρομοιάζει η ταινία τη μεταλαμπάδευση των λόγων του Χριστού με το ψάρεμα – ακόμα κι αν την αγνοήσετε στην αρχή, στο τέλος την αναφέρει και απροκάλυπτα ως «ψάρεμα ανθρώπων»). Αν δεν υπήρχε η υπεραπλούστευση κάθε πολύπλοκης εσωτερικής διεργασίας μεταστροφής και αν δεν προέκυπτε η στιγμή της αποκάλυψης της «αλήθειας» ως παρωδία του ίδιου της του εαυτού. Αν υπήρχε έστω η ισορροπία ανάμεσα στη θρησκευτική πλευρά της ιστορίας και το ρωμαϊκό της παρακλάδι, το οποίο από ένα σημείο και μετά απλά μπαίνει στην άκρη και αγνοείται εφεξής. Αν, με άλλα λόγια, η «Ανάσταση» επικεντρωνόταν περισσότερο στη δομή και την αφήγησή της και δεν άφηνε τις διδακτικές της προθέσεις να σπρώξουν την όλη ταινία απλά στη διαδικαστική ολοκλήρωση και, τελικά, στην αποτυχία. Αληθώς (δεν) Ανέστη…