του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Φαίνεται πως η φετινή επιτροπή, η οποία είχε εκφράσει επανειλημμένα ότι δεν θα προσπαθήσει να κρίνει ως θεατής αλλά ως δημιουργός (καθώς περιείχε στα μέλη της ενεργούς κινηματογραφιστές…), είχε πλήρη επίγνωση των λεγόμενών της. Νικητής του Διεθνούς Διαγωνιστικού αναδείχθηκε η «Πειρατεία» (Kapringen) του Τομπίας Λίντχολμ, μία ταινία που κατάφερε να αποσπάσει τα εγκωμιαστικά σχόλια και του κοινού από την πρώτη της κιόλας προβολή. Καταγράφοντας το χρονικό των διαπραγματεύσεων μεταξύ των πειρατών και των μεγαλοστελεχών της ιδιοκτήτριας εταιρείας, η ταινία αποφεύγει τα κλισέ κι επικεντρώνεται στην ουσία των εξελίξεων, χωρίς να καταφεύγει σε τεχνικές εύκολης συγκίνησης ή εντυπωσιασμού.

Οι καλλιτεχνικές ανησυχίες της επιτροπής περιορίστηκαν στον Αργυρό Αλέξανδρο της «Μούχλας» του Αλί Αϊντίν, ο οποίος μετά το βραβείο του πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη στη φετινή Βενετία προσθέτει άλλο ένα «έπαθλο» στη συλλογή του. Η «Μούχλα» αποτελεί ένα φιλμ φτιαγμένο πλήρως με τους κανόνες του arthouse κυκλώματος, κινούμενο με εξαντλητικά αργούς ρυθμούς (Εκ της Διεύθυνσης: Say no more!). Την τριάδα των νικητών συμπληρώνει ο «Επίλογος» του Αμίρ Μανόρ, που καταγράφει ένα εικοσιτετράωρο από την ζωή δύο 80χρονων, οι οποίοι προσπαθούν να συμβιβαστούν με τους περιορισμούς της ηλικίας τους, αλλά και τα όνειρα ή τις ιδέες που παραμένουν ακόμα στο μυαλό. Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: και οι τρεις ταινίες που βραβεύτηκαν είχαν κάνει πρεμιέρα στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βενετίας…

Το βραβείο σκηνοθεσίας κατέκτησε ο Αντόνιο Μέντεθ Εσπάρθα για το «Εδώ κι Εκεί» (ο νικητής και της Εβδομάδας Κριτικής των Καννών), ενώ το βραβείο σεναρίου απονεμήθηκε και πάλι στον «Επίλογος». Η ταινία «Ζωή» του Σλάβομιρ Φαμπίτσκι έφυγε από την τελετή με το βραβείο καλλιτεχνικής επίτευξης και το βραβείο γυναικείας ερμηνείας (για την Γιούλια Κίγιοβσκα). Τέλος, η FIPRESCI συμφώνησε με την κριτική επιτροπή και βράβευσε κι εκείνη με την σειρά της την «Πειρατεία», ενώ το αντίστοιχο βραβείο για ελληνική ταινία πήγε στο «Αγόρι που Τρώει το Φαγητό του Πουλιού» του Έκτορα Λυγίζου, το οποίο κατέκτησε και το βραβείο ανδρικού ρόλου.

Παραδοσιακά, το κοινό έδωσε και τα δικά του βραβεία. Έτσι, λοιπόν, τα αστεράκια της βαθμολογίας ευνόησαν τον «Επίλογο» (!) από το διαγωνιστικό, το «Papadopoulos & Sons» από το ελληνικό τμήμα (θα φταίει, μάλλον, η μαγεία του Χωραφά), ενώ το «Πέρα από τους Λόφους» αναδείχτηκε νικητής του τμήματος Ματιές στα Βαλκάνια. Το χρονικό της ανατροπής του Χιλιανού δικτάτορα Πινοτσέ στο «ΝΟ» αγαπήθηκε περισσότερο από όλες τις συμμετοχές στους Ανοιχτούς Ορίζοντες. Τα γραφεία διανομής ας κρατήσουν σημειώσεις.

Ένας σχετικός ντόρος δημιουργήθηκε με τον αποκλεισμό της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου από την παραδοσιακή ανακοίνωση των βραβείων της, στη λήξη του Φεστιβάλ. Κατά το δελτίο Τύπου της ΠΕΚΚ, «αποφασίζουμε να μην απονείμουμε βραβεία σε ένδειξη διαμαρτυρίας, επειδή ο Διευθυντής του Φεστιβάλ μας απαγορεύει να λάβουμε μέρος στην τελετή λήξης και απονομής. Απέναντι στην αψυχολόγητη και αυθαίρετη απόφαση, ενώνουμε τη φωνή μας με όλους όσοι αγωνίζονται εναντίον κάθε μορφής λογοκρισίας απ’ όπου κι αν προέρχεται».

Οι γεμάτες αίθουσες του Φεστιβάλ, από την πρώτη μέρα, αποτελούν ένα αισιόδοξο σημάδι για το μέλλον του θεσμού, ο οποίος – ευτυχώς – χρηματοδοτείται κυρίως από ευρωπαϊκά κονδύλια, επομένως, η διεξαγωγή του δεν κινδυνεύει άμεσα στο μέλλον. Ο κόσμος υποστηρίζει το θεσμό και τώρα το μόνο που απομένει είναι η διεύρυνση της ίδιας νοοτροπίας κι εκτός φεστιβαλικής περιόδου, γιατί οι κινηματογράφοι της πόλης σαφώς την χρειάζονται. Προς το παρόν, οι προβολές θα συνεχιστούν και την Κυριακή, σε χαλαρούς ρυθμούς, με επαναλήψεις ταινιών και επιλογές από τις βραβευμένες ταινίες.