της Κατερίνας Ανδρεάκου

Το ελληνικού θέματος κι ενδιαφέροντος «OXI: An Αct of Resistance» του Κεν ΜακΜάλεν προβλήθηκε υπό την ενότητα του Experimental, η δραματική κομεντί τού Τζέισον Ράιτμαν «Men, Women & Children» προκάλεσε αρκετό ενδιαφέρον και θετικά σχόλια, το βρετανικό «’71» του Γιαν Ντεμάνζ, που θεωρείται ένα από τα πιο εντυπωσιακά σκηνοθετικά ντεμπούτα των τελευταίων ετών, έδωσε παρουσία στο Φεστιβάλ και βγαίνει κανονικά στις βρετανικές αίθουσες σήμερα, ενώ το «Hockney: A Life in Pictures» (φωτό) του Ράνταλ Ράιτ, σκιαγραφεί την καριέρα και, μέσω αυτής, τη ζωή του Ντέιβιντ Χόκνεϊ, ενός εκ των σημαντικότερων ζωγράφων του 20ου (και 21ου) αιώνα. Ο ίδιος ο Χόκνεϊ απουσίαζε στο Λος Άντζελες, όμως το e-mail που έστειλε στο Ράιτ για τη χθεσινή βραδιά ήταν: «Τώρα συνειδητοποιώ πως είμαι μάλλον μοναδική περίπτωση!».

Απούσα από το Φεστιβάλ ήταν και η Μπιόρκ, που ακύρωσε την εμφάνισή της μόλις λίγες μέρες πριν, λόγω έκτακτης υποχρέωσης. Ωστόσο, το «Björk: Biophilia Live» έκανε την πρεμιέρα του χθες παρουσία των δυο σκηνοθετών του, Πίτερ Στρίκλαντ και Νικ Φέντον. Τους συναντήσαμε λίγο πριν απ’ το κόκκινο χαλί και μας μίλησαν για τις τεχνικές, τις δυσκολίες αλλά και την έμπνευση πίσω από τη δημιουργία ενός σχεδόν πειραματικού μουσικού ντοκιμαντέρ, ενός concept film ουσιαστικά, που ξεπερνά κάθε φιλόδοξη πρότερη κινηματογράφηση μιας και μόνης συναυλίας. Οπτικό υλικό βγαλμένο από παλιά αρχεία, μικροσκόπια εργαστηρίων, εικόνες από ντοκιμαντέρ του BBC με τον Ντέιβιντ Άτενμπορο (ο οποίος είναι και ο εναρκτήριος αφηγητής τού project) αλλά και apps που δημιούργησε η ίδια η Μπιόρκ, σε συνδυασμό με τη ζωντανή συναυλία σε έναν κατάμεστο χώρο, όλα συμβάλλουν σε μια μοναδική οπτικοακουστική εμπειρία.

O – με Ελληνίδα μητέρα, για όσους δεν το γνωρίζουν – Στρίκλαντ, σκηνοθέτης δυο έξοχων βρετανικών θρίλερ των τελευταίων ετών, του «Η Εκδίκηση της Καταλίν Βάργκα» (2009) και του «Berberian Sound Studio» (2012), δεν έτυχε της ίδιας αντιμετώπισης με τον Τρίερ (βλέπε «Χορεύοντας στο Σκοτάδι») από την εκκεντρικά (ε)ξωτική Ισλανδή star, καθώς η επικοινωνία τους ήταν κυρίως… ηλεκτρονική. «Μέσω Skype. Έπαιξε πολύ skyping μεταξύ μας, και πολλά e-mails», αναφέρει ο ίδιος. Όσο για την ίδια, τη βραδιά τής συναυλίας στο Alexandra Palace του Λονδίνου το 2013, την τελευταία τής διετούς περιοδείας της Μπιόρκ με το concept άλμπουμ της, «Biophilia», «δεν υπήρχε και πολύς χρόνος να συναντηθούμε… Και μετά την ολοκλήρωση μιας δουλειάς, δε θες να μιλάς για τη δουλειά, οπότε…», καταλήγει κάπως νωχελικά.

Η συνεργασία ξεκίνησε με ένα τηλεφώνημα στο Στρίκλαντ, εάν ενδιαφερόταν να σκηνοθετήσει το concept film που ετοίμαζε η Μπιόρκ. «Της έστειλα να δει τις ταινίες μου και της άρεσαν, αλλά νομίζω πως η συμφωνία έκλεισε μετά από τηλεφωνικές συζητήσεις για τις παρόμοιες συλλογές δίσκων [μας], για… κύκνους και άλλα τέτοια. Πάντως, ήταν σχετικά αργή διαδικασία.»

Ο Νικ Φέντον, μοντέρ ορισμένων πρόσφατων «διαμαντιών» όπως το «Submarine», το «Ο Εγωιστής Γίγαντας» και το «Ο Σωσίας», έχει πολυετή εμπειρία και στο χώρο των μουσικών ντοκιμαντέρ, έχοντας δουλέψει με τους Arctic Monkeys αλλά και τους επίσης Ισλανδούς Sigur Rόs στο εντυπωσιακά όμορφο πρώτο ντοκιμαντέρ τους, «Heima». Ο ίδιος εξηγεί το πώς βρέθηκε αναμεμειγμένος στο project: «Εκεί στην Ισλανδία, όλοι οι καλλιτέχνες γνωρίζονται μεταξύ τους, παίζουν μαζί, κλπ, κι έτσι έγινε, επειδή είχα δουλέψει ήδη εκεί και είχα την πρότερη εμπειρία [με τους Sigur Rόs].»

«Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν το μέγεθος του project, και ιδιαίτερα οι 16 κάμερες γύρω από την [κυκλική] σκηνή, καθώς και το πώς θα συνταιριάζαμε όλο αυτό το οπτικό υλικό, πάντα σε συνδυασμό και με τη μουσική και το περιεχόμενο των τραγουδιών της Μπιόρκ, η οποία επουδενί ήθελε να χάσει τις αισθητικές επιλογές που είχε στο μυαλό της για το project – και αυτό κάναμε.»

Κι ενώ ο Φέντον αυτή την εποχή συνεργάζεται με τον Άντον – «Ο Νο 1 Καταζητούμενος» – Κορμπέιν στο «Life», που θα βγει στις αίθουσες το 2015, ο Στρίκλαντ είχε χθες την τιμητική του καθώς, αμέσως μετά το «Biophilia», έκανε πρεμιέρα και η άλλη του φετινή ταινία, το αινιγματικό ερωτικό δράμα «The Duke of Burgundy», το οποίο είχε ήδη κεντρίσει το ενδιαφέρον κοινού και κριτικών (επιφυλασσόμαστε εναγωνίως μέχρι να το δούμε κι εμείς). Αφηγείται την παράξενη ερωτική σχέση δύο γυναικών σε ένα αποκλειστικά γυναικείο σύμπαν (αυτό της ταινίας), με τη σφραγίδα «εκκεντρικότητας» του σκηνοθέτη της, και πρωταγωνίστριες τη Δανή Σίντσε Μπαμπέτ Κνούντσεν, ευρύτερα γνωστή από το τηλεοπτικό «Borgen», και την Κιάρα Ντ’ Άννα, συνεργάτιδα του Στρίκλαντ και στο «Berberian Sound Studio».