FreeCinema

Follow us

Ο Ρόμπιν Γουίλιαμς που αγάπησα.

Χρειάζεται να είσαι κάπως νηφάλιος, μετά από το σοκ ενός άδικου θανάτου, για να πλησιάσεις τη μνήμη σου και να σκαλίσεις αυτά που σου άφησε επί σειρά δεκαετιών, μέσα σου, ένας μεγάλος καλλιτέχνης. Ο Ρόμπιν Γουίλιαμς ήταν μια τέτοια, μοναδική περίπτωση. Το αφιέρωμα που ακολουθεί, με τους δέκα σημαντικότερους (για μένα, έστω) κινηματογραφικούς του ρόλους ήταν σίγουρα πιο εύκολο στην πράξη, από το να επιστρέψω πραγματικά σε τούτες τις ταινίες. Αυτό θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο…

Η κατάληξη του Ρόμπιν Γουίλιαμς έρχεται να μας θυμίσει πως το γέλιο και το χιούμορ είναι ένας ασφαλής τρόπος για να «αμύνονται» άνθρωποι που, κατά βάθος, έχουν βιώσει την ήττα με την πραγματικότητα της ζωής. Στην περίπτωση του Γουίλιαμς, μετά από περιπέτειες εθισμού στο αλκοόλ ή τα ναρκωτικά, καταλαβαίνουμε πως όσο θεραπευτική κι αν είναι η σχέση ενός καλλιτέχνη που κάνει τον κόσμο να ξεκαρδίζεται μαζί του, άλλο τόσο μεγαλύτερο μπορεί να είναι το κενό ή το σκοτάδι στο οποίο βυθίζεται όταν ο χρόνος μιας εμφάνισης τελειώνει κι εκείνος πρέπει να μας γυρίσει την πλάτη, για να επιστρέψει σε ένα εσωτερικό τοπίο απέραντης κατάθλιψης και, πιθανότατα, μοναξιάς.

Με στενοχώρησε η είδηση του θανάτου του Ρόμπιν Γουίλιαμς. Όχι για τις στιγμές που με έκανε να γελάω (και ήταν πολλές) βλέποντάς τον στις ταινίες του. Σε αρκετούς από τους πρωταγωνιστικούς του ρόλους, βρισκόταν στα άκρα. Δεν ήταν μονάχα μια αστεία φιγούρα. Με μερικά βλέμματα, μόλις, σε έκανε να αισθάνεσαι τη γνώση μιας αχαρακτήριστης τραγωδίας, βαθιά, μέσα από την ψυχή του. Η υπερκινητικότητα και οι ριπές των ατακών του δεν ήταν ικανές να κρύψουν αυτή την περίεργη αίσθηση θλίψης, που ισορροπούσε σχεδόν ιδανικά στα φιλμ τα οποία θα θυμόμαστε περισσότερο μέσα από τη φιλμογραφία του.

Ο Γουίλιαμς έμαθε την κωμωδία μέσω του stand-up. Ήταν το «σχολείο» του μεν, όμως, εκείνος είχε και την ενέργεια και το χάρισμα για να σταθεί όρθιος στη σκηνή. Με αυτά ξεκινάς και είσαι τυχερός αν τα κατέχεις ή συνειδητοποιήσεις από νωρίς πως είναι ήδη μέσα σου. Η συνέχεια ήταν θέμα τύχης. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 ως τα τέλη του ’90, ο Γουίλιαμς έγινε ο βασιλιάς της κωμωδίας στο Χόλιγουντ. Και μέχρι σήμερα, κανείς δε στάθηκε ικανός να τον ξεπεράσει σε ότι πέτυχε, χωρίς καν να υπολογίζουμε τα βραβεία με τα οποία τιμήθηκε, φτάνοντας μέχρι και τα Όσκαρ.

Τον παρακολούθησα από νωρίς στην καριέρα του. Το 1987, με το «Καλημέρα, Βιετνάμ» κατάλαβα πως ήρθε σ’ αυτόν τον κόσμο για κάτι πραγματικά μεγάλο. Ο Ρόμπιν Γουίλιαμς ήταν μοναδικός. Αρκετές φορές ξεπέρασε την προσμονή μας, αν όχι και τον ίδιο του τον εαυτό μπροστά από τις κάμερες. Πίσω από αυτές, δεν θα μπορούσαμε να μάθουμε ποτέ τον πόνο που έκρυβε ή να περιμένουμε αυτό το τέλος. Κοιτάζοντας πίσω στη φιλμογραφία του, επέλεξα δέκα κινηματογραφικούς του ρόλους που, προσωπικά, θα κρατήσω σαν τις πιο υπέροχες αναμνήσεις από εκείνον. Η σειρά είναι αξιολογική. Δεν παίζει τόσο ρόλο η ταινία στο ranking, όσο η παρουσία του Γουίλιαμς. Χωρίς αυτήν, δεν ξέρω πόσο σημαντικές θα ήταν, όλες τους! Και δεν θα προσπαθήσω να το διαπιστώσω ή να το μελετήσω ξανά, σύντομα. Δεν θα μπορέσω να τις ξαναδώ για αρκετό καιρό και λυπάμαι γι’ αυτό. Ίσως επειδή φοβάμαι πως θα υπάρξουν στιγμές που δεν θα βλέπω τον Γουίλιαμς στην οθόνη, αλλά θα έρχομαι αντιμέτωπος με κάτι πιο τρομακτικό από την Τέχνη του…

5

Ο ΑΛΛΟΚΟΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΚΑΡΠ (1982)

The World According to Garp


Γκαρπ. Είναι ένας κανονικός άνθρωπος. Με μια ζωή σχεδόν συνηθισμένη, που κάποτε θα τελειώσει. Όπως η ζωή όλων μας. Τον μεγαλώνει μόνη της μια ίσως πιο… αλλόκοτη, φεμινίστρια μάνα, μια νοσοκόμα που στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο… κάθισε πάνω στο σε στύση πέος ενός λοχία και έμεινε έγκυος! Στα 31 του χρόνια, είναι ο πρώτος σοβαρός κινηματογραφικός ρόλος του Ρόμπιν Γουίλιαμς, μετά την ερμηνεία του στο «Popeye» (1980). Στην πραγματικότητα, είναι ένας ρόλος δίχως ηλικία, κι ας περνάει από τα σχολικά χρόνια του ομώνυμου ήρωα μέχρι τον προβληματικό βίο του ενήλικα οικογενειάρχη. Χωρίς γκριμάτσες και αστεία. ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΤΑΚΑ: «Θα θρηνώ μόνος για το υπόλοιπο της ζωής μου, όμως, αυτή τη στιγμή θέλω να βρίσκομαι κοντά σε ανθρώπους που την αγάπησαν.»

4

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ (1989)

Dead Poets Society


Τζον Κίτινγκ. Ο φιλόλογος ενός βαθύτατα συντηρητικού και παραδοσιακού κολεγίου που καλεί τους μαθητές του να… σκίσουν τις πρώτες σελίδων εγχειριδίων περί ποίησης και κατανόησής της με τον πλέον ακαδημαϊκό τρόπο! Θα προσπαθήσει να τους οδηγήσει προς την αλήθεια και τη γνώση του ξεχωριστού ψυχισμού του καθενός, όμως, η επανάστασή του δεν θα έχει αίσιο τέλος. Iconic ρόλος, που έκανε πολλούς από τους θεατές να θέλουν να «αδράξουν τη μέρα» ή και να… σηκωθούν πάνω στα καθίσματα των κινηματογράφων, για ένα από τα πιο καθαρτικά φινάλε που γνώρισε το σύγχρονο σινεμά. Σίγουρα η πιο στέρεα, ιδανικά συγκρατημένη και εσωτερικά δραματική ερμηνεία του Γουίλιαμς. ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΤΑΚΑ: «Άσχετα από το τι σου λέει ο καθένας, οι λέξεις και οι ιδέες μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο.»

3

ΚΑΛΗΜΕΡΑ, ΒΙΕΤΝΑΜ (1987)

Good Morning, Vietnam


Έιντριαν Κρονάουερ. Ραδιοφωνικός παραγωγός για τον αμερικανικό στρατό στο Βιετνάμ. Με το που ανοίγει το στόμα του σε μικρόφωνο, τύφλα να ‘χουν… οι ναπάλμ! Ο Ρόμπιν Γουίλιαμς είναι 36 χρονών, έχει τον κόσμο ολόκληρο στα πόδια του, είναι ο νέος Θεός της κωμωδίας, παίρνει σβάρνα τα ταμεία, προτείνεται για Όσκαρ. Αυτό που κάνει μπροστά στο φακό της κάμερας δεν το έχουμε ξαναδεί. Ούτε και διδάσκεται σε σχολές υποκριτικής. Με μια γλώσσα ροδάνι, δημιουργεί έναν αυτοσχεδιαστικό χείμαρρο από ατάκες, σα να βρίσκεται στο απόλυτα δικό του stand-up show. Κι όταν χρειάζεται να μας πλησιάσει περισσότερο, η σιωπή του αποκτά αμέτρητα ντεσιμπέλ συναισθήματος. Με το… «καλημέρα σας». ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΤΑΚΑ: «Στο λεξικό, στο λήμμα ‘μαλάκας’, γράφει ‘δες αυτόν’!»

2

ΚΑΠΤΑΙΝ ΧΟΥΚ (1991)

Hook


Πίτερ Μπάνινγκ. Ο Πίτερ Παν που σαραντάρισε, δεν προσέχει τα παιδιά του και ξέχασε την πραγματική του ταυτότητα. Η απόλυτη ταινία ψυχανάλυσης του ίδιου του Στίβεν Σπίλμπεργκ, βρήκε στο πρόσωπο του Γουίλιαμς τον ερμηνευτή που μπορούσε να ταυτιστεί ιδανικά με το ρόλο. Είναι η ταινία που μπόρεσε να αποκαλύψει τη χαμένη παιδικότητα του ηθοποιού (ίσως όχι τυχαία, ήταν 40 ετών όταν τέλειωναν τα γυρίσματα), σχεδόν να τον ξεγυμνώσει μπροστά στο κοινό. Υπάρχει εκείνη η σκηνή με έναν από τους πιτσιρικάδες της Neverland, ο οποίος «πλάθει» με τα δάχτυλά του το πρόσωπο του Πίτερ, ψάχνοντας να βρει τον Παν κάτω από το ενήλικο δέρμα του Μπάνινγκ. Νομίζω πως είναι ότι πιο συγκινητικό μας άφησε ως κινηματογραφική κληρονομιά ο Γουίλιαμς. ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΤΑΚΑ: «Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι μια χαρούμενη σκέψη, και θα πετάξεις όπως κι εγώ.»

1

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ (1991)

The Fisher King


Πάρι. Μόνο αυτό. Ένας κατεστραμμένος άνθρωπος, διανοητικά ανισόρροπος, άστεγος, πρώην καθηγητής, ο οποίος έχασε όλη του τη ζωή (κι αυτό που αγαπούσε πιο πολύ) μέσα σε μια νύχτα και τώρα κυνηγιέται από δαίμονες που ενίοτε παίρνουν φαντασιακή μορφή στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Γνωρίζοντας το τέλος του Γουίλιαμς, καταλαβαίνεις καλύτερα γιατί αυτός ο ρόλος ήταν ο σημαντικότερος στην καριέρα του ηθοποιού. Για να υποδυθεί τον Πάρι, άφησε πίσω τον Ρόμπιν. Βρήκε τη δύναμη να φανερωθεί, να εκτεθεί και, ίσως προσωρινά, να λυτρωθεί από το ψέμα του σινεμά, στην αγκαλιά της καρτουνίστικης (φυσικά!) φιγούρας της Λίντια. Η «σταυροφορία» του Πάρι, σήμερα, φαντάζει ως η πιο προσωπική ερμηνεία του Γουίλιαμς. Η πίκρα για το Όσκαρ που έχασε πρέπει να ήταν μεγάλη. Γιατί ήταν ότι πιο ειλικρινές μας επέτρεψε ποτέ να δούμε από εκείνον. ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΤΑΚΑ: «Μέχρι που μια μέρα, η ζωή γι’ αυτόν έχασε το νόημά της. Δεν είχε πια πίστη για κανέναν, ούτε καν τον ίδιο του τον εαυτό. Δε μπορούσε ν’ αγαπήσει ή να αισθανθεί πως τον αγαπούν… Κι άρχισε να πεθαίνει.»